Lewicowa aktywistka nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla. Kim jest Greta Thunberg?

Szwedzka aktywistka klimatyczna Greta Thunberg została nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla 2020 - poinformowali w poniedziałek dwaj duńscy posłowie, którzy zgłosili kandydaturę nastolatki. Kim jest nastoletnia proekologiczna działaczka, która zarzuca światowym przywódcom niedostateczne działania na rzecz ochrony środowiska?  (...)

Kim jest Greta Thunberg?

Zapoczątkowała ona inicjatywę szkolnych strajków nazywanych Piątkami dla Przyszłości (Fridays for Future), jest też inicjatorką globalnego ruchu „Młodzież dla klimatu”. Sama określa siebie, jako „17‑letnią aktywistkę z zespołem Aspergera”.

Wszystko zaczęło się 20 sierpnia 2018 roku, kiedy Greta zamiast do szkoły poszła pod budynek parlamentu w Szwecji. W rękach miała transparent z napisem „Skolstrejk för klimatet”, co oznacza strajk szkolny dla klimatu. Od tamtego dnia co piątek opuszczała lekcje i pojawiała się pod parlamentem. Znalazła w tym wielu naśladowców, a sama stała się twarzą organizacji na rzecz ochrony środowiska. Lęk przed zmianami klimatycznymi miał pojawić się u niej po obejrzeniu w szkole filmu edukacyjnego o Wielkiej Pacyficznej Plamie Śmieci. Miała wtedy osiem lat, popadła w depresję, przestała jeść i nie chciała chodzić do szkoły.

cw6 Źródło: Lewicowa aktywistka nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla. Kim jest Greta Thunberg?, 3.02.2020 r., dostępny w internecie: polskieradio24.pl [dostęp 5.09.2020 r.].

Leszek Gawor Antyglobalizm, alterglobalizm i filozofia zrównoważonego rozwoju jako globalizacyjne alternatywy

Jałowość antyglobalistycznych wystąpień (manifestujących się najczęściej formą ulicznych „zadym”) wobec obiektywnego charakteru globalizacji, jak również dostrzeżenie pozytywnych stron jej procesów, spowodowało w ostatnich latach złagodzenie antyglobalistycznego protestu. Zjawisko to przybrało postać ruchu alterglobalistycznego, który nie jest już skierowany przeciw samej globalizacji, co przeciwko pewnej jej bezdusznej, czysto ekonomicznej wersji, pozbawionej społecznej wrażliwości. Nie występuje więc on z pozycji wrogich nowoczesności, pragnie jedynie „globalizacji z ludzka twarzą”. Ruch ten przybiera coraz większe znaczenie i jest aktualnie ujmowany jako „(...) bodaj najważniejszy ferment społeczny i intelektualny od czasu, kiedy pewien amerykański ideolog odtrąbił Koniec Historii”.

cw7 Źródło: Leszek Gawor, Antyglobalizm, alterglobalizm i filozofia zrównoważonego rozwoju jako globalizacyjne alternatywy, „Problemy Ekorozwoju” 2006, t. 1, s. 41–48.

Jakub Piotr Barszczewski Światowe Forum Społeczne jako podmiot polityki kosmopolitycznej

Specyficzny sposób organizacji Forum polega na tym, że jego uczestnicy nie dążą do wyłonienia ścisłej struktury władzy i podejmowania decyzji, które upodabniałoby je do konwencjonalnych partii politycznych czy organizacji międzynarodowych. Opiera się więc na niesformalizowanej i rozproszonej strukturze. Jego ramy wyznacza Karta Zasad Światowego Forum Społecznego, określając ogólne dążenia i wartości przyświecające temu przedsięwzięciu. Zakłada ona, że naczelnym celem działania Forum nie jest podejmowanie decyzji, lecz tworzenie powiązań między różnymi ruchami społecznymi i ujawnianie poprzez dialog łączącej je wspólnoty interesów. Tak postawiony cel sprawia, że nie może opierać się na żadnym programie działania, ideologii czy kierownictwie, ograniczając się do tworzenia warunków dla otwartej przestrzeni dyskusji. Uczestnicy Forum odmawiają uczynienia z niego ośrodka władzy, który posiadałby nadrzędny cel działania i scentralizowane przywództwo. W związku z tym starają się również uniknąć uwikłania go w bieżące walki o władzę w konkretnych krajach i zdominowania przez towarzyszące im podziały polityczne. Najbardziej dobitnym tego przykładem jest zapis o zakazie uczestnictwa w Forum partii politycznych. Zapis ten wynika z tego, że partie z zasady ukierunkowane są na przejęcie władzy, krótkofalowe działania w ograniczonej perspektywie czasowej i represyjnych strukturach państwowych. Brak zainteresowania uczestników Forum koordynacją bieżących walk społecznych w konkretnych krajach i ukierunkowaniem ich w stronę zdobycia władzy pozostaje niezwykle kontrowersyjnym postulatem. Zdaniem jego krytyków całkowicie odcina je od bieżącej polityki, która ma kluczowe znaczenie w politycznej walce z neoliberalizmem. Przekierowuje uwagę na działanie społeczeństwa obywatelskiego (pozbawionego realnej władzy), lekceważąc sferę konkretnej polityki państwa (stanowiącej faktyczne narzędzie wdrażania zmian instytucjonalnych).

cw8 Źródło: Jakub Piotr Barszczewski, Światowe Forum Społeczne jako podmiot polityki kosmopolitycznej, „Świat Idei i Polityki” 2018, t. 17, s. 241–260.