Sprawdź się
Zaznacz, które z poniższych zdań są prawdziwe, a które fałszywe:
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Religia rzymska była religią mistyczną, w której najważniejszy był osobisty kontakt człowieka z wyznawanym bóstwem. | □ | □ |
| Na stan kapłański w starożytnym Rzymie składali się członkowie specjalnych kolegiów (m.in. pontyfikowie i augurzy) oraz piętnastu flaminów. | □ | □ |
| Auspicjami nazywano rytuał przyglądania się zachowaniu ptaków w celu odgadnięcia woli bogów. | □ | □ |
| Panteon swoich bogów Rzymianie w całości zapożyczyli od starożytnych Greków. | □ | □ |
| Początkowo rzymskie bóstwa nie posiadały ludzkiej postaci, były bezosobowymi potęgami zwanymi numina. | □ | □ |
| Penaty i lary stanowiły bóstwa opiekuńcze całego Rzymu. | □ | □ |
Na poniższej ilustracji przedstawiono fragment procesji świątecznej z czasów Oktawiana Augusta. Biorą w niej udział kapłani zwani flaminami. Zaznacz na ilustracji te jej elementy, które o tym świadczą.
Przyporządkuj definicje do wymienionych urzędów kapłańskich.
Pontyfikowie, Augurowie, Flaminowie
| Urząd kapłański | Definicja |
|---|---|
| Pontyfikowie | |
| Augurowie | |
| Flaminowie |
2. Augurowie — (tu wybierz) 1. Piętnastu kapłanów, z których każdy zajmował się całokształtem kultu jednego z bóstw rzymskich, 2. Kolegium kapłańskie zajmujące się sprawami kultu, 3. Kolegium kapłańskie sprawujące nadzór nad auspicjami.
3. Flaminowie — (tu wybierz) 1. Piętnastu kapłanów, z których każdy zajmował się całokształtem kultu jednego z bóstw rzymskich, 2. Kolegium kapłańskie zajmujące się sprawami kultu, 3. Kolegium kapłańskie sprawujące nadzór nad auspicjami.
Zapoznaj się z przytoczonym niżej tekstem źródłowym i na podstawie wiedzy wyniesionej z treści lekcji wyjaśnij, jaki aspekt rzymskiej religii pozwalał Rzymianom przypisywać właśnie swojej pobożności sukcesy w budowaniu światowego imperium.
Tak to władza i moc Rzymian sięgnęły aż po krańce ziemi, tak też i ich państwo rozciągnęło się hen, gdzie wschodzi słońce, z drugiej zaś strony do brzegów Oceanu, gdyż na wojnie praktykują męstwo i religijność.
Minucjusz Feliks, Oktawiusz, cyt. za Jaczynowska M., Religie świata rzymskiego, Warszawa 1987, s. 11
Odwołując się do informacji zawartych w medium interaktywnym, uzasadnij twierdzenie historyka Adama Ziółkowskiego, że walka o kontrolę nad komunikacją ze światem boskim była jedną z głównych form walki politycznej w starożytnym Rzymie.
Przyjrzyj się poniższym ilustracjom i wykonaj polecenie.
Źródło A
Źródło B
Zapoznaj się z przedstawionym niżej fragmentem traktatu Marka Tulliusza Cycerona pt. O naturze bogów, a następnie wyjaśnij, na czym zdaniem autora polegała różnica między zabobonem a religią. Jak sądzisz, czy powstałe kilka dekad po śmierci Cycerona chrześcijaństwo nazwałby on religią czy zabobonem? Odpowiedź uzasadnij.
Wszak nie tylko filozofowie, ale i przodkowie nasi odróżniali zabobon od religii. Tych mianowicie, którzy po całych dniach modlili się i składali ofiary prosząc, by ich dzieci mogły ich przeżyć (sibi superstites essent), nazwali zabobonnymi (superstitiosi), przy czym wyraz ten otrzymał później szersze znaczenie. Natomiast tym, którzy zawsze dokładnie przestrzegali i jak gdyby na nowo powtarzali (relegerent) wszystko, co dotyczy kultu bogów, nadali miano ludzi religijnych (religiosi) właśnie od częstego spełniania obrządków religijnych (ex religendo). Podobnie ludzie wyborni czy eleganccy otrzymali tę nazwę od wyrazu eligere, czyli wybierać, ludzie pilni, czyli diligentes – od wyrazu diligere, czyli pilnie coś wybierać, a ludzie rozumni, czyli inteligentni – od wyrazu intelligere, czyli rozumieć. W treści wszystkich tych określeń, pochodzących od wyrazu legere, zawiera się możność wybierania czy rozróżniania taka sama, jak w określeniu „religijny”. W ten sposób stało się, że z dwóch wyrazów – „zabobonny” i „religijny” – pierwszy oznacza rzecz naganną, a drugi chwalebną.
Źródło: Cyceron Marek Tulliusz, O naturze bogów, 72.
Na podstawie przytoczonych niżej źródeł oceń, czy religijność Oktawiana miała podłoże filozoficzne, czy raczej polityczne. Odpowiedź uzasadnij.
Źródło A
Oficjalnie August uczynił odnowę religijną jednym z centralnych elementów „restytucji republiki” (…) Pierwszy princeps według własnych słów odrestaurował 82 świątynie, dla obsadzenia starożytnych kapłaństw uzyskał prawo mianowania nowych patrycjuszy, przywracał zapomniane ceremonie, kolegia kapłańskie i święta: m.in. w 17 r. przed Chr., 30 lat po terminie, wyprawił z wielkim przepychem ludi saeculares (święta na odnowienie wieku).
Źródło: Adam Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność., Warszawa 2010, s.792.
Źródło B
Źródło C
Słownik kultury antycznejAugustus łac. (Wywyższony przez Bóstwo), przydomek o charakterze religijnym, nadany Oktawianowi przez senat w 27 r. p.n.e. Na późniejszych cesarzy przydomek ten przeszedł jako tytuł.
Źródło: Słownik kultury antycznej, red. Ryszard Kulesza, Warszawa 2012, s. 85.