Sprawdź się
Przeanalizuj poniższe zdjęcia wykonane podczas obrad II soboru watykańskiego, a następnie rozstrzygnij, która z definicji najlepiej oddaje charakter tego zgromadzenia.
Zapoznaj się z opisami zdjęć wykonanymi podczas obrad II soboru watykańskiego, a następnie rozstrzygnij, która z definicji najlepiej oddaje charakter tego zgromadzenia.
II sobór watykański to…
- zjazd duchownych wszystkich stopni (od kleryków po biskupów), pod przewodnictwem papieża, mający na celu rewizję prawd wiary.
- zjazd wszystkich biskupów i kanoników z Kościoła rzymskokatolickiego z całej Europy, mający na celu dyskusję nad organizacją Kościoła i jego doktryną.
- zjazd, w którym uczestniczyło tylko wyższe duchowieństwo Kościoła rzymskokatolickiego z różnych części świata pod przewodnictwem papieża.
- zjazd, w którym uczestniczyło wyższe duchowieństwo Kościoła rzymskokatolickiego z różnych kontynentów pod przewodnictwem papieża oraz wyżsi dostojnicy Cerkwi prawosławnej.
Rozstrzygnij, czy poniższe zdjęcie przedstawia msze według rytu sprzed II soboru watykańskiego, czy zgodnie z zasadami ustalonymi podczas jego trwania. Uzasadnij odpowiedź.
Zapoznaj się z krótkimi notkami biograficznymi podanymi niżej i ułóż je w odpowiedniej kolejności – w zależności od tego, którego z papieży dotyczą.
- „Pierwsze sześć lat jego pontyfikatu przypadło w okresie II wojny światowej. Jeszcze przed rozpoczęciem działań wojennych, w marcu 1939 […] obrał sobie za motto »Pokój jest dziełem sprawiedliwości« i uczynił starania o utrzymanie pokoju, swoim głównym priorytetem. 5 maja wysłał pismo do Hitlera z prośbą o dochowanie starań utrzymania pokoju, lecz rząd Rzeszy zapewnił, że nie ma zagrożenia wojną. Podobną prośbę skierował do Benito Mussoliniego, ale efekt był taki sam, jak w przypadku Hitlera. […] Podczas wojny nadal nawoływał o pokój, co było głównie widoczne w przemówieniach bożonarodzeniowych. Organizował także pomoc humanitarną i udzielił azylu ok. 5000 Żydów. Potępił Hitlera za jego agresję na Związek Radziecki, a kiedy führer zajął Rzym (10 września 1943), […] udzielał azylu dla jeńców wojennych i uchodźców w Watykanie. Nigdy jednak nie zaprotestował ostro przeciwko okrucieństwu hitlerowców i represji wobec Żydów, za co był krytykowany”.
- „Jako papież, kontynuował prace nad reformą Kościoła katolickiego, a jego mottem przewodnim stała się kontynuacja soboru watykańskiego II […]. Jego planem [było] […] działanie na rzecz pokoju i jedności chrześcijan. […] jako pierwszy papież od 160 lat odbył kilka podróży zagranicznych, a pierwszą była bezprecedensowa pielgrzymka do Ziemi Świętej w styczniu 1964 roku. W grudniu tr. udał się do Mumbaju, gdzie odbywały się Kongresy Eucharystyczne. 4 października 1965 r. wystąpił na forum Zgromadzenia Generalnego ONZ w Nowym Jorku, gdzie apelował o pokój. Był także w sanktuarium maryjnym w Fátimie, w Turcji, w Kolumbii […] i w Genewie, odwiedził Ugandę […]. […] odwiedził kraje Dalekiego Wschodu, gdzie uniknął zamachu na swoje życie. […] chciał udać się w podróż apostolską do Częstochowy na uroczystości Milenium Chrztu Polski. Władze komunistyczne jednak nie wyraziły zgody na jego przyjazd”.
- „Jego wybór na Stolicę Piotrową miał szczególny wpływ na wydarzenia w Europie Wschodniej i w Azji, w szczególności na przemiany demokratyczne […] w krajach bloku wschodniego. Za główny cel papiestwa postawił sobie transformację i zmianę położenia Kościoła katolickiego, chciał »postawić swój Kościół w sercu nowego sojuszu religijnego, który zgromadziłby żydów, muzułmanów i chrześcijan w wielkiej religijnej armadzie«. Przyczynił się do poprawienia relacji Kościoła katolickiego z judaizmem, islamem, z Kościołem prawosławnym oraz Wspólnotą anglikańską […]. Głównym wykładnikiem pontyfikatu […] były pielgrzymki. Z tego też powodu został on wkrótce potem nazwany: papież-pielgrzym”.
- „[…] uznaje się go za pierwszego nowoczesnego papieża, dążącego do dialogu ze współczesnym światem, ale nierezygnującego jednocześnie z ewangelizacji życia społecznego. […] uznał pogodzenie Kościoła z kulturą za priorytet swojego pontyfikatu. […] stał się znany jako autor pierwszej i najważniejszej encykliki społecznej […], w której przedstawione zostały zasady katolickiej nauki społecznej. Encyklika ta zawiera poglądy opowiadające się za uczciwą płacą, prawami robotników i związkami zawodowymi, przez co […] został określony mianem »papieża robotników«”.
- „Wkrótce po wyborze […] oznajmił, że jego głównym pragnieniem jest, by mógł być przede wszystkim pasterzem. […] Historycy są jednomyślni, że najdonioślejszym wydarzeniem [tego] pontyfikatu było zwołanie II soboru watykańskiego, którego zadaniem było otwarcie Kościoła na odłączonych i dostosowanie go do wymogów nowej epoki. […] Papież rozesłał zapytania do biskupów świata z prośbą o propozycje tematów – odpowiedzi było na tyle dużo, że nie zdążono nawet wszystkich przygotować. […] Na obrady zaproszonych było 18 Kościołów niekatolickich, ale sam papież nie brał udziału w obradach. Raz jednak interweniował, kiedy to schemat o Objawieniu został odrzucony większością Ojców soborowych lecz niewystarczającą większością 2/3 (papież skierował wówczas schemat do ponownych obrad specjalnej komisji)”.
Spuścizna II soboru watykańskiego obejmuje wiele dekretów, dokumentów i encyklik. Zapoznaj się ze streszczeniem niektórych z nich, a następnie dopasuj je do odpowiedniego dokumentu.
3. Zachowując używanie języka łacińskiego w liturgii Mszy św. w obrządku rzymskim, dopuściła używanie w „czytaniach i pouczeniach, w niektórych modlitwach i śpiewach” języków ojczystych, ze względu na pożytek wiernych. Dotyczyło to także udzielania sakramentów i sakramentaliów. […]
5. Nakazała uproszczenie obrzędów Mszy św., opuszczenie powtórzeń, przywrócenie zatraconych w ciągu wieków elementów pierwotnej tradycji, wprowadzenie dłuższych, bardziej urozmaiconych i lepiej dobranych czytań z Pisma Świętego, a także głoszenie kazania […].
(tu wybierz) 1. XIII. Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae, 2. XVI. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 3. V. Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, 4. III. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 5. I. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, 6. IV. Dekret o katolickich Kościołach wschodnich Orientalium Ecclesiarum, 7. IX. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, 8. VIII. Dekret o formacji kapłanów Optatam totius
5. Podkreśliła, że świeccy jako pełnoprawni członkowie ludu Bożego mają udział w kapłańskiej, królewskiej i prorockiej misji Chrystusa. Ich zadaniem jest uczestnictwo w zbawczym dziele Kościoła przez uświęcanie świata od wewnątrz, przepajając duchem ewangelicznym wszystkie sprawy doczesne. Choć ich rola jest inna od roli duchownych, jednak jedni i drudzy są równi w godności i obowiązku działania na rzecz budowania Kościoła.
6. Wskazała na „powszechne powołanie do świętości”: zarówno duchowni, jak i świeccy są „zobowiązani do osiągnięcia świętości i doskonałości własnego stanu”. Życie konsekrowane nie jest osobnym stanem w Kościele, pośrednim między stanem duchownym i świeckim, lecz jest ono udziałem osób z jednego i drugiego stanu […].
(tu wybierz) 1. XIII. Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae, 2. XVI. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 3. V. Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, 4. III. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 5. I. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, 6. IV. Dekret o katolickich Kościołach wschodnich Orientalium Ecclesiarum, 7. IX. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, 8. VIII. Dekret o formacji kapłanów Optatam totius
1. DKW podkreślił, że wszystkie te Kościoły posiadają „jednakową godność, tak że żaden z nich nie przewyższa pozostałych z racji obrządku”. Oznaczało to odejście od traktowania obrządku łacińskiego jako wyższego od innych i w konsekwencji ich latynizowania. Mają one „prawo i obowiązek rządzenia się według własnych, szczególnych zasad”.
(tu wybierz) 1. XIII. Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae, 2. XVI. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 3. V. Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, 4. III. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 5. I. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, 6. IV. Dekret o katolickich Kościołach wschodnich Orientalium Ecclesiarum, 7. IX. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, 8. VIII. Dekret o formacji kapłanów Optatam totius
1. Uznał innych chrześcijan za usprawiedliwionych z wiary, włączonych przez chrzest w Chrystusa i dlatego nazwał ich braćmi w Panu (3).
2. Dostrzegł, że „liczne i ważne” elementy Kościoła „mogą istnieć poza widzialnym obrębem Kościoła katolickiego” (3). Zauważył więc, że między katolikami i innymi chrześcijanami istnieje faktyczna, choć niepełna wspólnota. Wyliczeniu tego, co ich łączy, poświęcono cały trzeci, najobszerniejszy rozdział dokumentu.
(tu wybierz) 1. XIII. Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae, 2. XVI. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 3. V. Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, 4. III. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 5. I. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, 6. IV. Dekret o katolickich Kościołach wschodnich Orientalium Ecclesiarum, 7. IX. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, 8. VIII. Dekret o formacji kapłanów Optatam totius
2. Zalecił ustanowienie instytutów, a przynajmniej kursów dla przygotowania wychowawców, przełożonych i wykładowców seminaryjnych.
5. Postanowił, że w wykładzie teologii należy zacząć od poznania Pisma Świętego i nauki Ojców Kościoła, a dopiero potem – idąc za św. Tomaszem jako mistrzem – szukać związku między prawdami wiary na mocy poznania spekulatywnego (16).
(tu wybierz) 1. XIII. Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae, 2. XVI. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 3. V. Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, 4. III. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 5. I. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, 6. IV. Dekret o katolickich Kościołach wschodnich Orientalium Ecclesiarum, 7. IX. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, 8. VIII. Dekret o formacji kapłanów Optatam totius
1. Uznał wartość religii niechrześcijańskich i doświadczenia religijnego niechrześcijan wskazując, że „Kościół katolicki nie odrzuca niczego, co w tych religiach jest prawdziwe i święte”. Wymienił te elementy w hinduizmie, buddyzmie i islamie.
2. Wskazał na zakorzenienie Kościoła w dziejach i wierze Żydów, z których wywodzą się Chrystus i Apostołowie, oraz na duchową więź, która go z nimi łączy. […] Potępił antysemityzm i inne formy dyskryminacji „z powodu pochodzenia lub koloru skóry, położenia społecznego albo religii”.
(tu wybierz) 1. XIII. Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae, 2. XVI. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 3. V. Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, 4. III. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 5. I. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, 6. IV. Dekret o katolickich Kościołach wschodnich Orientalium Ecclesiarum, 7. IX. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, 8. VIII. Dekret o formacji kapłanów Optatam totius
3. Podobnie przymusu nie można stosować w sprawach religijnych, gdyż akt wiary ma charakter dobrowolny. Choć więc ojcowie soborowi uznali, że „jedynie prawdziwa religia istnieje w Kościele katolickim”, to jednocześnie – ze względu na wolność religijną – przyznali, że „nikogo nie wolno przymuszać do przyjęcia wiary wbrew jego woli”.
(tu wybierz) 1. XIII. Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae, 2. XVI. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 3. V. Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, 4. III. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 5. I. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, 6. IV. Dekret o katolickich Kościołach wschodnich Orientalium Ecclesiarum, 7. IX. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, 8. VIII. Dekret o formacji kapłanów Optatam totius
1. Adresowana „do wszystkich ludzi”, konstytucja zawiera ofertę dialogu Kościoła z całą rodziną ludzką, której jest on częścią. Kościół musi więc ten świat poznać i rozumieć. W tym celu bada „znaki czasu” i interpretuje je w świetle Ewangelii „tak, aby w sposób dostosowany do każdego pokolenia mógł odpowiadać na odwieczne pytania ludzi o sens życia doczesnego i przyszłego oraz ich wzajemną relację”.
13. Potwierdziła, że Kościół nie utożsamia się z żadnym systemem politycznym. „Wspólnota polityczna i Kościół są, każde na własnym terenie, od siebie niezależne i autonomiczne”. Obie jednak służą tym samym ludziom, powinny więc ze sobą współpracować. KDK uznała, że ze względu na wolność głoszenia Ewangelii Kościół powinien wyrzec się przywilejów otrzymanych ze strony władzy państwowej, jeśli z powodu korzystania z nich „kwestionowana jest autentyczność jego świadectwa”.
Źródło: fragmenty dostępne online: archwwa.pl.
XVI. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, XIII. Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae, V. Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio, III. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, IX. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, VIII. Dekret o formacji kapłanów Optatam totius, IV. Dekret o katolickich Kościołach wschodnich Orientalium Ecclesiarum, I. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium
............................................................................................................................................................................
3. Zachowując używanie języka łacińskiego w liturgii Mszy św. w obrządku rzymskim, dopuściła używanie w „czytaniach i pouczeniach, w niektórych modlitwach i śpiewach” języków ojczystych, ze względu na pożytek wiernych. Dotyczyło to także udzielania sakramentów i sakramentaliów. […]
5. Nakazała uproszczenie obrzędów Mszy św., opuszczenie powtórzeń, przywrócenie zatraconych w ciągu wieków elementów pierwotnej tradycji, wprowadzenie dłuższych, bardziej urozmaiconych i lepiej dobranych czytań z Pisma Świętego, a także głoszenie kazania […].
............................................................................................................................................................................
5. Podkreśliła, że świeccy jako pełnoprawni członkowie ludu Bożego mają udział w kapłańskiej, królewskiej i prorockiej misji Chrystusa. Ich zadaniem jest uczestnictwo w zbawczym dziele Kościoła przez uświęcanie świata od wewnątrz, przepajając duchem ewangelicznym wszystkie sprawy doczesne. Choć ich rola jest inna od roli duchownych, jednak jedni i drudzy są równi w godności i obowiązku działania na rzecz budowania Kościoła.
6. Wskazała na „powszechne powołanie do świętości”: zarówno duchowni, jak i świeccy są „zobowiązani do osiągnięcia świętości i doskonałości własnego stanu”. Życie konsekrowane nie jest osobnym stanem w Kościele, pośrednim między stanem duchownym i świeckim, lecz jest ono udziałem osób z jednego i drugiego stanu […].
............................................................................................................................................................................
1. DKW podkreślił, że wszystkie te Kościoły posiadają „jednakową godność, tak że żaden z nich nie przewyższa pozostałych z racji obrządku”. Oznaczało to odejście od traktowania obrządku łacińskiego jako wyższego od innych i w konsekwencji ich latynizowania. Mają one „prawo i obowiązek rządzenia się według własnych, szczególnych zasad”.
............................................................................................................................................................................
1. Uznał innych chrześcijan za usprawiedliwionych z wiary, włączonych przez chrzest w Chrystusa i dlatego nazwał ich braćmi w Panu (3).
2. Dostrzegł, że „liczne i ważne” elementy Kościoła „mogą istnieć poza widzialnym obrębem Kościoła katolickiego” (3). Zauważył więc, że między katolikami i innymi chrześcijanami istnieje faktyczna, choć niepełna wspólnota. Wyliczeniu tego, co ich łączy, poświęcono cały trzeci, najobszerniejszy rozdział dokumentu.
............................................................................................................................................................................
2. Zalecił ustanowienie instytutów, a przynajmniej kursów dla przygotowania wychowawców, przełożonych i wykładowców seminaryjnych.
5. Postanowił, że w wykładzie teologii należy zacząć od poznania Pisma Świętego i nauki Ojców Kościoła, a dopiero potem – idąc za św. Tomaszem jako mistrzem – szukać związku między prawdami wiary na mocy poznania spekulatywnego (16).
............................................................................................................................................................................
1. Uznał wartość religii niechrześcijańskich i doświadczenia religijnego niechrześcijan wskazując, że „Kościół katolicki nie odrzuca niczego, co w tych religiach jest prawdziwe i święte”. Wymienił te elementy w hinduizmie, buddyzmie i islamie.
2. Wskazał na zakorzenienie Kościoła w dziejach i wierze Żydów, z których wywodzą się Chrystus i Apostołowie, oraz na duchową więź, która go z nimi łączy. […] Potępił antysemityzm i inne formy dyskryminacji „z powodu pochodzenia lub koloru skóry, położenia społecznego albo religii”.
............................................................................................................................................................................
3. Podobnie przymusu nie można stosować w sprawach religijnych, gdyż akt wiary ma charakter dobrowolny. Choć więc ojcowie soborowi uznali, że „jedynie prawdziwa religia istnieje w Kościele katolickim”, to jednocześnie – ze względu na wolność religijną – przyznali, że „nikogo nie wolno przymuszać do przyjęcia wiary wbrew jego woli”.
............................................................................................................................................................................
1. Adresowana „do wszystkich ludzi”, konstytucja zawiera ofertę dialogu Kościoła z całą rodziną ludzką, której jest on częścią. Kościół musi więc ten świat poznać i rozumieć. W tym celu bada „znaki czasu” i interpretuje je w świetle Ewangelii „tak, aby w sposób dostosowany do każdego pokolenia mógł odpowiadać na odwieczne pytania ludzi o sens życia doczesnego i przyszłego oraz ich wzajemną relację”.
13. Potwierdziła, że Kościół nie utożsamia się z żadnym systemem politycznym. „Wspólnota polityczna i Kościół są, każde na własnym terenie, od siebie niezależne i autonomiczne”. Obie jednak służą tym samym ludziom, powinny więc ze sobą współpracować. KDK uznała, że ze względu na wolność głoszenia Ewangelii Kościół powinien wyrzec się przywilejów otrzymanych ze strony władzy państwowej, jeśli z powodu korzystania z nich „kwestionowana jest autentyczność jego świadectwa”.
Źródło: fragmenty dostępne online: archwwa.pl.
Wskaż zdjęcia, które nie pasują do zilustrowania II soboru watykańskiego.
Jedną z zasad przyjętych na II soborze watykańskim był ekumenizm, czyli ruch dążący do zacieśnienia współpracy między różnymi wyznaniami chrześcijańskimi. Przeanalizuj poniższe ilustracje i wykonaj polecenia.
Jedną z zasad przyjętych na II soborze watykańskim był ekumenizm, czyli ruch dążący do zacieśnienia współpracy między różnymi wyznaniami chrześcijańskimi. Zapoznaj się z opisami poniższych ilustracji i wykonaj polecenia.
Zapoznaj się z poniższym tekstem, a następnie wykonaj polecenie.
60. Rzeczywiście podkreśla się dzisiaj, że prawdziwe dobro wspólne polega przede wszystkim na poszanowaniu praw i obowiązków ludzkiej osoby. Wobec tego głównym zadaniem sprawujących władzę w państwie jest dbać z jednej strony o uznawanie tych praw, ich poszanowanie, uzgadnianie, ochronę i stały ich wzrost, z drugiej zaś strony o to, aby każdy mógł łatwiej wypełniać swoje obowiązki. Albowiem „chronienie nienaruszalnego zakresu praw osoby ludzkiej i ułatwianie jej spełnienia swoich obowiązków ma być istotnym zadaniem wszelkiej władzy publicznej”.
61. Dlatego, jeśli sprawujący władzę nie uznają praw człowieka albo je gwałcą, to nie tylko sprzeniewierzają się powierzonemu im zadaniu; również wydawane przez nich zarządzenia pozbawione są wszelkiej mocy obowiązującej.
62. Ponadto podstawowym obowiązkiem rządzących państwem jest tak układać i regulować odpowiednio i trafnie prawa normujące wzajemne stosunki między członkami społeczeństwa, aby po pierwsze, obywatele dążący do urzeczywistnienia swych praw nie ograniczali innych w ich prawach; aby, po drugie, ktoś, kto strzeże swych praw, nie utrudniał innym wypełniania ich obowiązków; aby, po trzecie, prawa wszystkich pozostawały nienaruszone, a w razie pogwałcenia przywrócone.
63. Ci, którzy stoją na czele państwa, powinni również dołożyć wszelkich starań o utrzymanie takiego ładu, który by zapewniał każdemu obywatelowi możność łatwej obrony swych praw i wypełniania swych obowiązków. Praktyka bowiem uczy, że gdy władze postępowały niewłaściwie w sprawach gospodarczych, politycznych, naukowych czy kulturalnych, zwłaszcza w naszych czasach, wtedy powstawały coraz większe nierówności między obywatelami i zdarzało się, że prawa i obowiązki człowieka w ogóle nie były przestrzegane. […]
86. Należy przyjąć jako zasadę, że wzajemne stosunki między państwami muszą układać się w prawdzie. Prawda zaś wymaga, aby w tej dziedzinie nie uznawać żadnej dyskryminacji rasowej. Dlatego za świętą i niewzruszoną należy uznać zasadę, że wszystkie państwa są sobie z natury równe co do godności. […]
91. Należy ponadto układać stosunki między państwami wedle zasad sprawiedliwości. Wymaga to zarówno wzajemnego uznawania swych praw, jak wypełniania wzajemnie swych obowiązków. […]
120. Wzajemne stosunki między państwami powinny ponadto układać się zgodnie z zasadą wolności. Na mocy tej zasady nie wolno żadnemu narodowi niesprawiedliwie uciskać innych narodów lub bezpodstawnie wtrącać się w ich sprawy.
Źródło: Jan XXIII o przestrzeganiu prawa, w: Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, PWN, Warszawa 1998, s. 348.
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Jan XXIII zobowiązuje rządy współczesnych państw do ułożenia stosunków z innymi państwami na zasadach pokojowych oraz wyrzeczenia się wojny jako metody rozwiązywania konfliktów międzynarodowych. | □ | □ |
| Jan XXIII uważa, że stosunki między państwem a obywatelem powinny się układać na zasadach poszanowania praw i wolności jednostki. | □ | □ |
| W interpretacji Jana XXIII wolność jest zasadą nadrzędną w budowaniu relacji między obywatelami oraz między państwami i to ona powinna być naczelną zasadą kształtowania relacji międzynarodowych. | □ | □ |
| Jan XXIII w tekście jawi się jako zwolennik współpracy między państwami bloku komunistycznego i bloku zachodniego. | □ | □ |
| Papież opowiada się przeciwko państwom o ustroju dyktatorskim i totalitarnym. | □ | □ |
II sobór watykański wzbudzał wiele kontrowersji w różnych środowiskach: liberalnych i konserwatywnych. Zapoznaj się z poniższymi cytatami i podziel je ze względu na to, czy ich autorzy są zwolennikami, czy przeciwnikami Vaticanum II. Oceń, z jakiego środowiska pochodzi krytyka: ze środowiska konserwatywnego, czyli tego, którego chciało zatrzymać reformy II soboru watykańskiego, czy ze środowiska liberalnego, czyli od osób, dla których reformy soborowe były niewystarczające. Uzasadnij odpowiedź. Sformułuj cztery argumenty oceniające dorobek II soboru watykańskiego z perspektywy środowiska liberalnego.
Cytaty autorów popierających reformy soborowe | Cytaty autorów będących przeciwnikami reform soborowych |
Ktokolwiek interpretowałby naukę Soboru jako zmniejszenie wcześniejszego zaangażowania Kościoła na rzecz Jego wiary, tradycji, ascetyzmu, miłosierdzia, ducha poświęcenia oraz jako osłabienie Jego przylgnięcia do Słowa i Krzyża Chrystusa, bądź nawet jako pobłażliwe ustępstwo wobec kruchej i niestałej relatywistycznej mentalności świata – pozbawionej zasad lub transcendentnego celu, jako zatem rodzaj łatwiejszego i mniej wymagającego chrześcijaństwa, byłby całkowicie w błędzie. Indeks dolny Źródło: tekst dostępny online: pl.wikiquote.org. Indeks dolny koniecŹródło: tekst dostępny online: pl.wikiquote.org. | Trzeba jeszcze dodać, że sami wierni byli mocno zdezorientowani zachodzącymi po Soborze Watykańskim II zmianami, chociażby tylko zmianami w liturgii. Wprowadzano je pośpiesznie, bez należytego przygotowania wiernych. To szokowało! Odwrócenie kapłana twarzą do ludu, Komunia św. przyjmowana w postawie stojącej i na rękę… i tyle innych zmian! Ludzie w Burundi i Rwandzie są dobrymi obserwatorami. Widzieli np., że mszalnego kielicha nikt poza kapłanem nie mógł dotykać, bo nawet gdy wypadło go przygotować i przynieść do ołtarza siostrze zakonnej, to brała go nie gołą ręką, lecz przez puryfikaterz, przez kawałek białego płótna. Tak było! A teraz wynosił kielich do ołtarza zwyczajny chłopak‑ministrant, biorąc go gołą ręką. Tak, szły zmiany! To co dawniej należało zachować pod ścisłym rygorem, np. post przed Komunią świętą od północy, teraz mogło być zmienione według – jak sądzili – upodobania kapłana. Niektórzy próbowali wyciągnąć wnioski: Może z czasem i inne „święte” przepisy Kościoła zostaną zmienione? Może i trudne Boże przykazania przestaną obowiązywać? To wszystko nie mogło dobrze uformować sumień katolików świeckich, nie mogło przygotować prostych wiernych do podejmowania zgodnie z wolą Bożą trudnych zadań, które stawiało przed nimi życie. Indeks dolny Źródło: tekst dostępny online: pl.wikiquote.org. Indeks dolny koniecŹródło: tekst dostępny online: pl.wikiquote.org. |
Troska z powodu izolacji Kościoła we współczesnym świecie odegrała wielką rolę w pracach II Soboru Watykańskiego i zapoczątkowała próbę wejścia w dialog zarówno z innymi religiami, jak i z dzisiejszym ateistycznym światem. Ten nacisk na dialog oznacza, że Kościół nie chce już poprzestawać jedynie na odrzucaniu ateistycznych błędów lub religii, którym brakuje światła Chrystusa. To odrzucanie jest jedną z najważniejszych misji Kościoła i musi pozostać sprawą fundamentalną i niezbywalną. Jednakże Kościół gorąco pragnie odnajdywać wszelkie elementy prawdy w innych religiach, cierpliwie wsłuchiwać się w ich naukę i badać drogi, którymi mogłoby do nich przeniknąć światło Chrystusa. Kościół usiłuje również zrozumieć przyczyny ciężkiej choroby, jaką jest ateizm, i znaleźć środki pomocne w usuwaniu tego wszystkiego, co przeszkadza ateistom w odnalezieniu drogi do Boga. Indeks dolny Źródło: tekst dostępny online: pl.wikiquote.org. Indeks dolny koniecŹródło: tekst dostępny online: pl.wikiquote.org. | Dramat, który przeżywamy, tragedia, którą przechodzimy, polega na tym, że nasza wiara nie jest już z całą stanowczością potwierdzana i że wskutek fałszywego ekumenizmu w pewien sposób dochodzi się do tego, że wszystkie religie stawia się na jednym poziomie. […] A to pozostaje w całkowitej sprzeczności z prawdą Kościoła. Wierzymy, że nasz Pan Jezus Chrystus jest naszym Bogiem, naszym Zbawicielem, naszym Odkupicielem; wierzymy, że tylko Kościół katolicki posiada tę prawdę. I z tego wyciągamy wnioski dla naszego osobistego życia. […] Inne religie zostały stworzone przez ludzi, a nie przez Boga. Nasza święta i gorąco umiłowana religia natomiast pochodzi od samego Boga, od samego Jezusa Chrystusa. […] Nie możemy ich prowadzić w błąd, mówiąc: „Wasza religia jest równie dobra jak nasza”. Byłoby to kłamstwo, byłby to egoizm, nie byłaby to prawdziwa miłość bliźniego. Jeśli pomyślimy, że wraz z tą religią otrzymaliśmy wielkie bogactwo, musimy pragnąć, aby się nim podzielić z innymi, podarować innym to bogactwo. Indeks dolny Źródło: tekst dostępny online: pl.wikiquote.org. Indeks dolny koniecŹródło: tekst dostępny online: pl.wikiquote.org. |
[II sobór watykański] uczy też, że Kościół potrzebuje nieustannej reformy. Jezus Chrystus ustanowił Kościół katolicki. Będąc Bogiem, nie mógł On uczynić niczego niedoskonałego. Chociaż Kościół składa się z ludzi będących jego członkami (niedoskonałymi, omylnymi i grzesznymi), to sam jest Niepokalaną Oblubienicą Chrystusa, wolną od wszelkiej skazy czy błędu. Tymczasem Vaticanum II uczy, że Kościół musi się ciągle reformować. (Dekret o ekumenizmie, nr 6). Sobór posunął się aż do stwierdzenia, że występują nawet niedoskonałości w sformułowaniu doktryny! Ten pogląd – że Kościół jest niedoskonały – doprowadził do pojawienia się niekończących się przeprosin, jakie fałszywi papieże kierowali pod adresem niekatolików, które deprecjonowały chwalebną przeszłość Kościoła. |