Sprawdź się
Zaznacz sposoby powiększania obszarów użytków rolnych.
- Budowa dróg i linii kolejowych.
- Deforestacja.
- Nawadnianie pustyń.
- Osuszanie bagien.
- Rozbudowa osiedli miejskich.
- Zalesianie najsłabszych gleb.
Oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| W Europie dużą powierzchnię zajmują grunty orne z powodu dominacji terenów nizinnych lub wyżynnych o mało urozmaiconej rzeźbie powierzchni i żyznych glebach. | □ | □ |
| Afryka ma najmniej na świecie gruntów ornych, których występowanie ogranicza niewielki udział żyznych gleb i dominacja suchego klimatu. | □ | □ |
| W Ameryce Północnej występuje najmniej nieużytków ze względu na duży udział formacji leśnych, trawiastych oraz małego udziału pustyń. | □ | □ |
| W Azji występuje najwięcej terenów użytkowanych rolniczo w porównaniu z innymi kontynentami. | □ | □ |
Zapoznaj się z dwoma fragmentami tekstu źródłowego.
Wyjaśnij, dlaczego pozyskiwanie obszarów pod użytki rolne jest związane w wielu regionach świata z wycinaniem lasów.
Szacuje się, że od 1990 r. 420 mln hektarów lasów zostało utraconych w wyniku przekształcenia tych gruntów do celów innego rodzaju użytkowania, aczkolwiek w ciągu ostatnich trzydziestu lat tempo wylesiania zmalało. W latach 2015–2020 wskaźnik wylesiania oszacowano na 10 mln hektarów rocznie, co oznacza spadek względem 16 mln ha rocznie odnotowanych w latach 90. Wylesianie i degradację lasów oraz związaną z nimi utratę różnorodności biologicznej lasów napędza w dalszym ciągu głównie ekspansja rolnictwa
.
Wyrąb dużych połaci lasu w Amazonii wynika z globalnego popytu na mięso. Co roku wycina się tysiące hektarów, aby zaspokoić potrzeby światowych rynków mięsnych. Czy dosłownie zjadamy amazoński las deszczowy? […] Choć większość konsumentów nie zdaje sobie z tego sprawy, mięso, kawa, kakao i olej palmowy należą do produktów, które powodują teraz szeroko zakrojone wylesianie w skali globalnej
.
Indeks dolny Źródło: Pogodzić ze sobą leśnictwo i rolnictwo: potrzebujemy nowego systemu certyfikacji, żeby chronić lasy, cor‑europa.eu (dostęp 8.06.2021). Indeks dolny koniecŹródło: Pogodzić ze sobą leśnictwo i rolnictwo: potrzebujemy nowego systemu certyfikacji, żeby chronić lasy, cor‑europa.eu (dostęp 8.06.2021).
Istnieje przekonanie, że światu może zabraknąć użytków rolnych. Wiąże się to z koniecznością zajmowania coraz większych powierzchni na cele nierolnicze. W 2020 roku na świecie żyło 7,8 mld ludzi. Demografowie przewidują, że ludzi żyjących na Ziemi w 2050 roku będzie ok. 9,735 mld. Szacuje się, że powiększenie się liczby ludności o 1 000 osób powoduje zajęcie na cele nierolnicze ok. 40 ha ziemi – m.in. na budownictwo mieszkaniowe czy infrastrukturę drogową.
Oblicz zapotrzebowanie ludności na powierzchnię gruntów przeznaczanych na cele nierolnicze w ciągu 30 lat (2020‑2050).
Wyjaśnij, dlaczego nie należy zwiększać obszarów użytków rolnych poprzez osuszanie bagien, mokradeł czy torfowisk.
Wyjaśnij, dlaczego wypalanie nieużytków rolnych lub lasów nie jest dobrym sposobem pozyskiwania nowych terenów pod użytki rolne.
«Wypalanie traw użyźnia glebę», «na popiele trawa lepiej rośnie», «robił tak mój dziad i ojciec, robię i ja», «zabronili wypalania, to teraz mają plagę kleszczy i żmij» – to tylko kilka z komentarzy, które regularnie pojawiają się w dyskusjach internetowych na temat zasadności usuwania resztek roślin z pastwisk i łąk przy pomocy ognia. Nieużytki rolne od lat płoną w Polsce wczesną wiosną i jesienią, mimo wezwań przyrodników, strażaków, leśników i agronomów, by zaprzestać tej bezsensownej i nieetycznej tradycji
.
Indeks dolny Źródło: Wypalanie traw. Rytuał, który szkodzi, bnpparibas.pl (dostęp 8.06.2021). Indeks dolny koniecŹródło: Wypalanie traw. Rytuał, który szkodzi, bnpparibas.pl (dostęp 8.06.2021).
Uzasadnij, że rozwój rolnictwa nie musi być związany z koniecznością pozyskiwania nowych obszarów użytków rolnych kosztem przydatnych dla człowieka terenów (np. lasów czy mokradeł).