Przeczytaj tekst źródłowy i wyjaśnij, w czym wódz reprezentujący rdzennych Amerykanów zgadzał się z białymi Amerykanami, a w czym miał odmienne zdanie. Uzasadnij jego punkt widzenia.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wyjaśnij, w czym wódz reprezentujący rdzennych Amerykanów zgadzał się z białymi Amerykanami, a w czym miał odmienne zdanie. Uzasadnij jego punkt widzenia.
Przemówienie Tena Bearsa¹ na naradzie plemiennej w Medicine Lodge z 20 X 1867 r.
R1QIQBQO7xrfl1
Ilustracja przedstawia indiańskiego wodza siedzącego na krześle. Jest to mężczyzna starszy z włosami do ramion oraz grzywką. Ma duży nos, ostre rysy twarzy, druciane okulary. Ubrany jest w koszulę oraz kamizelkę. Dłonie trzyma na kolanach.
Wódz Dziesięć Niedźwiedzi (ang. Ten Bears).
Źródło: wikimedia.org, domena publiczna.
Urodziłem się na prerii, gdzie wiatr wiał swobodnie i gdzie nic nie zakłócało światła słonecznego. Urodziłem się tam, gdzie nie było żadnych pomieszczeń i gdzie wszystko swobodnie oddychało. Chcę umrzeć tam, a nie w murach. Znam każdy strumień i każdy lasek między Rio Grande i Arkansas. Polowałem i żyłem w całym tym kraju. Żyłem jak moi ojcowie przede mną i jak oni byłem szczęśliwy. Kiedy byłem w Waszyngtonie, Wielki Ojciec powiedział mi, że wszystkie ziemie Komanczów są nasze i że nikt nie powinien nam przeszkadzać żyć na tych obszarach. A więc dlaczego prosicie nas, abyśmy opuścili rzeki, słońce, wiatr i abyśmy żyli w domach. Nie proście nas o to, abyśmy zrezygnowali z bizonów na rzecz owiec. Młodzi ludzie słyszeli, jak o tym mówiono, i to ich zasmuciło i rozgniewało. Już więcej o tym nie mówcie. Pragnę dalej prowadzić te rozmowy, które rozpoczął Wielki Ojciec. Kiedy otrzymuję towary i prezenty, ja i moi ludzie czujemy się zadowoleni, gdyż to dowodzi, że jesteśmy mu drodzy. Gdyby Teksańczycy trzymali się z dala od mojego kraju, mógłby nastać pokój. Jednak ten kawałek ziemi, o którym teraz mówicie, że mielibyśmy na nim mieszkać, jest zbyt mały. Teksańczycy zabrali nam miejsca, gdzie rośnie najgęstsza trawa i gdzie jest najlepsze drewno. Gdybyśmy je zachowali, moglibyśmy robić rzeczy, o które prosicie. Jednak jest już za późno. Biały człowiek ma kraj, który kochaliśmy, a my, dopóki żyjemy, pragniemy jedynie wędrować po preriach.
Indeks górny ¹ Ten Bears, indiańskie imię: Gamperethka (ok. 1792–1872) – najbardziej wpływowy wódz indiańskiego plemienia Komanczów. Jako świetny orator przemawiał podczas narady w Medicine Lodge w 1867 r. Indeks górny koniec¹ Ten Bears, indiańskie imię: Gamperethka (ok. 1792–1872) – najbardziej wpływowy wódz indiańskiego plemienia Komanczów. Jako świetny orator przemawiał podczas narady w Medicine Lodge w 1867 r.
b Źródło: Przemówienie Tena Bearsa¹ na naradzie plemiennej w Medicine Lodge z 20 X 1867 r., [w:] Wiek XIX w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1998, s. 263–264.
RjqkbKxj6TUuC
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Zwróć uwagę na tryb życia rdzennych Amerykanów, ważne dla nich wartości, ich podejście do pojęcia własności.
Dla Tena Bearsa i innych rdzennych Amerykanów ważny był bezpośredni kontakt z naturą i życie na jej łonie, poczucie wolności, które nie było ograniczane murami czy wyznaczonymi granicami. Istotny był ich wędrowny tryb życia i myślistwo, dlatego Ten Bears nie zgadzał się z propozycją białych – przejściem na osiadły tryb życia i hodowlę zwierząt. Uważał, że miejsce, które oferują osadnicy jest dla rdzennych Amerykanów za małe, pozbawione żyznej ziemi. Przywiązanie do natury i przestrzeni różniło rdzennych Amerykanów od białych osadników, dla których normą był raczej osiadły tryb życia, mieszkanie w domach, rolnictwo i hodowla, a także handel i nabywanie dóbr. Nie uznawali też oni prawa Indian do ziem, które sami zasiedlali - traktowali je jak coś, co mogą zająć, skoro nie znajdują śladów stałego osadnictwa. Ten Bears zgadza się z białymi osadnikami jedynie w jednej kwestii – dalej pragnie prowadzić rozmowy i szukać kompromisu.
1
Ćwiczenie 2
Ułóż wydarzenia w kolejności chronologicznej (najwcześniejsze umieść u góry).
R1IXsj9korHvl
Elementy do uszeregowania: 1. ogłoszenie doktryny Monroego, 2. wojna amerykańsko-meksykańska, 3. zakup Luizjany od Francji, 4. gorączka złota w San Francisco, 5. kompromis Missouri, 6. powstanie Liberii, 7. budowa Kanału Panamskiego
Elementy do uszeregowania: 1. ogłoszenie doktryny Monroego, 2. wojna amerykańsko-meksykańska, 3. zakup Luizjany od Francji, 4. gorączka złota w San Francisco, 5. kompromis Missouri, 6. powstanie Liberii, 7. budowa Kanału Panamskiego
budowa Kanału Panamskiego
wojna amerykańsko-meksykańska
kompromis Missouri
gorączka złota w San Francisco
ogłoszenie doktryny Monroego
powstanie Liberii
zakup Luizjany od Francji
11
Ćwiczenie 3
Obejrzyj obraz Postęp Ameryki oraz przeczytaj listę amerykańskich wynalazków z I połowy XIX w.
Zapoznaj się z opisem obrazu Postęp Ameryki oraz listą amerykańskich wynalazków z I połowy XIX w.
R1MuLntK0qlSY
Ilustracja przedstawia kobietę‑anioła, która leci nad ziemią i „niesie” nowoczesność. Kobieta ubrana jest w białą, zwiewną szatę przewieszoną przez ramię, drugie ramię ma odkryte. W ręku trzyma kabel, który za nią wisi na słupach. Przed kobietą na ziemi biegną stada bizonów oraz Indianie, chłopi jadą wozami zaprzęgniętymi w konie. Wszyscy kierują się na Zachód. Natomiast na terenach, nad którymi już przeleciała kobieta, jedzie kolej (która również jedzie w kierunku zachodnim), płyną okręty, stoi most wiszący, zbudowane są domy.
Johna Gast, Postęp Ameryki, 1872 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R15iCB7biJppz
Podaj nazwy dwóch wynalazków, które zostały przedstawione na obrazie.
(Uzupełnij).
Podaj nazwy dwóch wynalazków, które zostały przedstawione na obrazie.
Jeśli masz problem z odpowiedzią, wróć do części Przeczytaj i spisu amerykańskich wynalazków. Zwróć uwagę na wynalzaki związane z transportem czy komunikacją.
Telegraf, most wiszący, kolej żelazna.
1
Ćwiczenie 4
Wskaż, które z poniższych zdań stanowią niewłaściwą interpretację treści obrazu Postęp Ameryki.
R1QLUp8JIJl5o
Możliwe odpowiedzi: 1. Treść obrazu realistycznie odwzorowuje rzeczywistość., 2. Udający się na zachód koloniści reprezentują różne warstwy społeczeństwa amerykańskiego., 3. Ważną częścią przekazu dzieła jest dokonujący się w Stanach Zjednoczonych postęp technologiczny., 4. Wszystkie przedstawione postacie przesuwają się na zachód w jednym celu, kierowani podobnymi motywami.
Treść obrazu realistycznie odwzorowuje rzeczywistość.
Udający się na zachód koloniści reprezentują różne warstwy społeczeństwa amerykańskiego.
Ważną częścią przekazu dzieła jest dokonujący się w Stanach Zjednoczonych postęp technologiczny.
Wszystkie przedstawione postacie przesuwają się na zachód w jednym celu, kierowani podobnymi motywami.
2
Ćwiczenie 5
Na podstawie materiałów z treści lekcji oraz atlasu historycznego wskaż, które z podanych stwierdzeń jest prawdziwe, a które fałszywe.
RbdK1etYfVcpP
Wszystkie granice Stanów Zjednoczonych w 1853 r. były oparte na naturalnych barierach. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Władze amerykańskie w I połowie XIX w. obawiały się rozpadu federacji i dlatego tolerowały istnienie systemu niewolniczego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Alexis de Tocqueville uważał, że skłonność do stowarzyszania się przynosi społeczeństwu wiele trudnych do rozwiązania problemów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Wszystkie granice Stanów Zjednoczonych w 1853 r. były oparte na naturalnych barierach. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Władze amerykańskie w I połowie XIX w. obawiały się rozpadu federacji i dlatego tolerowały istnienie systemu niewolniczego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Alexis de Tocqueville uważał, że skłonność do stowarzyszania się przynosi społeczeństwu wiele trudnych do rozwiązania problemów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Stwierdzenie
Prawda
Fałsz
Wszystkie granice Stanów Zjednoczonych w 1853 r. były oparte na naturalnych barierach.
P
□
F
□
Władze amerykańskie w I połowie XIX w. obawiały się rozpadu federacji i dlatego tolerowały istnienie systemu niewolniczego.
P
□
F
□
Alexis de Tocqueville uważał, że skłonność do stowarzyszania się przynosi społeczeństwu wiele trudnych do rozwiązania problemów.
P
□
F
□
211
Ćwiczenie 6
Przeczytaj dwa fragmenty mowy wygłoszonej w Kongresie przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Jamesa Monroego w 1823 r., pochodzące z dwóch różnych opracowań, a następnie wykonaj polecenia.
Zapoznaj się z dwoma fragmentami mowy wygłoszonej w Kongresie przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Jamesa Monroego w 1823 r., pochodzącymi z dwóch różnych opracowań, a następnie wykonaj polecenia.
Fragment mowy wygłoszonej w Kongresie przez prezydenta Stanów Zjednoczonych J. Monroe’go w 1823 r.
Ze względu na nasze sumienie oraz na przyjacielskie stosunki istniejące między mocarstwami a Stanami Zjednoczonymi oświadczamy, że będziemy uważać wszelkie próby rozszerzenia ich systemu na drugą część tej półkuli za niebezpieczną dla naszego pokoju i naszego bezpieczeństwa […]. Jest niemożliwe, aby mocarstwa sprzymierzone chciały narzucić swój system polityczny jakiejś części tych kontynentów bez zagrożenia naszemu szczęściu i naszemu pokojowi, i nie przypuszczamy, aby nasi bracia z południa (Ameryki Południowej) chcieliby przyjąć go z własnej woli. Nie byłoby też możliwe przez nas pozostanie w pozycji obojętnych widzów wobec interwencji niezależnie od jej formy.
b1Źródło: I. Rusinowa, T. Wituch, Między rewolucją francuską a rewolucją październikową, Warszawa 1980, s. 121–122.
Fragment 2
Polityka, jaką prowadzimy w stosunku do Europy od początku wojen, które tak długo zaprzątały tę część globu, pozostała ta sama: polegała ona na niewtrącaniu się w sprawy wewnętrzne jakiegokolwiek państwa, na uważaniu rządu de facto za rząd prawowity względem nas. […] Jednakże w sprawach dotyczących tych kontynentów [amerykańskich] zmieniają się okoliczności. Jest niemożliwe, aby mocarstwa sprzymierzone chciały narzucić swój system polityczny jakiejś części tych kontynentów bez zagrożenia naszemu szczęściu i naszemu pokojowi, i nie przypuszczamy, aby nasi bracia z południa [Ameryki Południowej] chcieliby przyjąć go z własnej woli. Nie byłoby też możliwe przez nas pozostanie w pozycji obojętnych widzów wobec interwencji, niezależnie od jej formy. Obecnie, jeżeli patrzymy na siły i środki posiadane przez Hiszpanię i nowe rządy w Ameryce Południowej, jak również na odległość, która jest między nami, widoczne jest, że Hiszpania nie zdoła ich nigdy zmusić do podporządkowania się. Prawdziwa polityka Stanów Zjednoczonych polega na pozostawieniu stron samych w nadziei, że i inne państwa obiorą ten sam kierunek polityki zagranicznej.
b2Źródło: Historia starożytna, XLI OGÓLNOPOLSKA OLIMPIADA HISTORYCZNA, tekst dostępny online [w:] liceum.olimpiadahistoryczna.pl
R1YvgO4HqlH0W
Rozstrzygnij, czy oba fragmenty pozwalają na jednakową ocenę zasad amerykańskiej polityki wobec państw Ameryki Łacińskiej.
(Uzupełnij).
Rozstrzygnij, czy oba fragmenty pozwalają na jednakową ocenę zasad amerykańskiej polityki wobec państw Ameryki Łacińskiej.
R1KdIUobcLDHU
Napisz, jaki wniosek powinien wyciągnąć badacz historii z odpowiedzi na pytanie zawarte w pierwszym poleceniu.
(Uzupełnij).
Napisz, jaki wniosek powinien wyciągnąć badacz historii z odpowiedzi na pytanie zawarte w pierwszym poleceniu.
Zwróć uwagę na to, jaka miałaby być rola Stanów Zjednoczonych w przypadku konfliktów. Zastanów się, jakie znaczenie ma okreslony wybór fragmentów.
Rozstrzygnij, czy oba fragmenty pozwalają na jednakową ocenę zasad amerykańskiej polityki wobec państw Ameryki Łacińskiej. Nie. Z pierwszego fragmentu wynika, że Amerykanie będą interweniowali w konflikcie, a z drugiego wyłania się obraz niejednoznaczny, ponieważ „prawdziwa polityka Stanów Zjednoczonych polega na pozostawieniu stron samych”.
Napisz, jaki wniosek powinien wyciągnąć badacz historii z odpowiedzi na pytanie zawarte w pierwszym poleceniu. Źródła należy czytać oraz interpretować możliwie w całości, a nie na podstawie wyboru przez kogoś dokonanego.
31
Ćwiczenie 7
Rozstrzygnij, czy dane przedstawione w źródle potwierdzają bezwzględne czy też częściowe obowiązywanie doktryny Monroego w gospodarce w 1914 r. Uzasadnij odpowiedź.
R1G5zsmAsQjhd
Wykres kołowy. Lista elementów:
Ameryka Płd.; Udział procentowy: 46,92%
Kanada; Udział procentowy: 24,68%
Europa; Udział procentowy: 19,69%
Azja; Udział procentowy: 7%
Inne; Udział procentowy: 1,34%
Afryka; Udział procentowy: 0,38%
Wykres kołowy. Lista elementów:
Ameryka Płd.; Udział procentowy: 46,92%
Kanada; Udział procentowy: 24,68%
Europa; Udział procentowy: 19,69%
Azja; Udział procentowy: 7%
Inne; Udział procentowy: 1,34%
Afryka; Udział procentowy: 0,38%
Label : Ameryka Płd.
Value : 46,9%
Label : Kanada
Value : 24,7%
Label : Europa
Value : 19,7%
Label : Azja
Value : 7%
Label : Inne
Value : 1,3%
Label : Afryka
Value : 0,4%
Zagraniczne inwestycje Stanów Zjednoczonych w 1914 r. (w mln dolarów). Najedź kursorem na część wykresu, aby zobaczyć liczbę milionów dolarów.
Źródło: ContentPlus.sp.z o.o. na podstawie mrberlin.com.
R1eczmeeyYzot
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Zwróć uwagę na współpracę z państwami spoza obu Ameryk.
Częściowe. Co prawda kraje Ameryki Południowej i Kanada były najważniejszymi kierunkami eksportu kapitału amerykańskiego, ale duże sumy inwestowano także w Europie.
31
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i odpowiedz na pytania poniżej.
Waszyngton stał się stolicą Stanów Zjednoczonych na pamiątkę pierwszego prezydenta. Miasto powstało od podstaw na obszarze leżącym dokładnie pośrodku 13 założycielskich kolonii, na gruntach podarowanych przez stany Maryland i Wirginia. Koncepcję architektoniczną opracował francuski architekt Pierre Ch. L’Enfant. Jeszcze przed rokiem 1800 rozpoczęto budowę Białego Domu i Kongresu w stylu klasycystycznym, a następnie wprowadzono do nowej stolicy urzędników federalnych, których początkowo było tylko 100. Przez wiele lat stolica nie była ulubionym miejscem przebywania amerykańskich dygnitarzy, którzy woleli spędzać czas na swoich farmach. Zadecydował o tym nie tylko urzędniczy charakter małego miasta, ale też gorący i wilgotny podzwrotnikowy klimat.
RDjvJFXOqrymW
Jakie było symboliczne znaczenie tej lokalizacji?
(Uzupełnij).
Podaj nazwę miasta, które pełniło funkcję stołeczną przed Waszyngtonem.
(Uzupełnij).
Jakie było symboliczne znaczenie tej lokalizacji?
Podaj nazwę miasta, które pełniło funkcję stołeczną przed Waszyngtonem.
Zwróć uwagę na wspomnianą w tekście lokalizację miasta. W przypadku problemów z odpowiedzią na drugie pytanie wróć do tekstu w części Przeczytaj.
Waszyngton miał być centralnym punktem państwa, środkiem, z którego na 13 założycielskich kolonii rozchodziłyby się dotyczące całego kraju decyzje i prawa. Przed Waszyngtonem rolę stolicy pełniła Filadelfia.