Sprawdź się
Oceń prawdziwość poniższych zdań.
| Twierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Klasyczna koncepcja prawdy ma swoje początki w starożytności. | □ | □ |
| Optymista poznawczy zakłada, że nie można dociec prawdy, posługując się wyłącznie rozumem. | □ | □ |
| Sąd absolutnie prawdziwy zachowuje prawdziwość niezależnie od okoliczności. | □ | □ |
| Relatywista zakłada, że możemy zdobyć jedynie prawdy względne. | □ | □ |
Wedle redundancyjnej koncepcji prawdy słowo 1. prawda, 2. byt, 3. spójność, 4. rzeczy nie powinno być używane.
Kryterium prawdziwości w przypadku koncepcji koherencyjnej jest 1. prawda, 2. byt, 3. spójność, 4. rzeczy.
Wedle ontologicznego ujęcia prawdy tym, czemu przysługuje ona przede wszystkim, jest 1. prawda, 2. byt, 3. spójność, 4. rzeczy.
Uzupełnij zdania poniższymi propozycjami.
rzeczy, spójność, prawda, byt
Formuła Tomasza z Akwinu brzmi: prawda to zgodność intelektu i .......................
Wedle redundancyjnej koncepcji prawdy słowo ...................... nie powinno być używane.
Kryterium prawdziwości w przypadku koncepcji koherencyjnej jest .......................
Wedle ontologicznego ujęcia prawdy tym, czemu przysługuje ona przede wszystkim, jest .......................
Poznawczym aspektem prawdy zajmuje się...
- epistemologia.
- etyka.
- estetyka.
- mereologia.
Moralnym aspektem prawdy zajmuje się...
- estetyka.
- epistemologia.
- mereologia.
- etyka.
Sceptyk twierdzi, że...
- poznanie jest w pełni możliwe.
- poznajemy wyłącznie przy pomocy zmysłów.
- poznanie nie jest w pełni możliwe.
- prawdę zdobywamy w aktach intuicji.
Pierwsze sformułowanie prowadzące do klasycznej definicji prawdy zawdzięczamy...
- Arystotelesowi.
- Platonowi.
- Russellowi.
- Talesowi.
Do kryterium spójności sądów odwołuje się definicja prawdy...
- klasyczna.
- pragmatystyczna.
- koherencyjna.
- deflacyjna.
Unikanie w twierdzeniach pojęcia prawdy postulują zwolennicy koncepcji prawdy...
- redundancyjnej.
- oczywistościowej.
- koherencyjnej.
- klasycznej.
Twórcą semantycznej koncepcji prawdy był...
- K. Ajdukiewicz.
- B. Russell.
- Tomasz z Akwinu.
- A. Tarski.
Wiedza obiektywnaSędzia nakazujący świadkowi mówić prawdę nie każe mu mówić tego, co on uważa za użyteczne dla siebie czy dla kogoś innego. Sędzia nakazuje świadkowi mówić prawdę i tylko prawdę, ale nie mówi: Żądamy od ciebie, abyś tylko nie popadł w sprzeczność (…)
Źródło: Karl Raimund Popper, Wiedza obiektywna, tłum. A. Chmielewski, Warszawa 1992, s. 404.
MetafizykaCo się tyczy rzeczy przypadkowych, to ta sama opinia czy to samo twierdzenie staje się fałszywe i prawdziwe i jest możliwe, że raz będzie prawdziwe, to znowu fałszywe. Natomiast co do rzeczy, które nie mogą być inne (niż są), to sądy o nich nie będą raz prawdziwe, to znowu fałszywe, lecz te same sądy będą zawsze prawdziwe albo zawsze fałszywe.
Źródło: Arystoteles, Metafizyka.
Wielkim krytykiem klasycznego rozumienia prawdy był Fryderyk Nietzsche. Krytyka jego nie polegała jednak na zastąpieniu definicji klasycznej np. którąś z definicji nieklasycznych, tylko na zaproponowaniu radykalnie innego rozumienia ludzkiego poznania i prawdy.
Przeczytaj tekst F. Nietzschego.
Znajdź założenia definicji klasycznej, które Nietzsche odrzuca.
1. Zapoznaj się z tekstem Fryderyka Nietzschego.
2. Znajdź i podaj założenia definicji klasycznej, które Nietzsche odrzuca.
Teoriopoznawcze wprowadzenie o prawdzie i kłamstwie w sensie pozamoralnymUstalone mianowicie zostaje przy tym, co ma odtąd być «prawdą», tzn. wynalezione zostaje wszędzie po równi ważne i zobowiązujące określanie rzeczy i prawodawstwo języka ustanawia zarazem pierwsze prawa prawdy (…). Jeśli ktoś schowa rzecz jakąś za krzakiem i tam też jej potem poszuka i znajdzie, to niewiele jest w takim szukaniu i znalezieniu do pochwały: otóż tak jest właśnie z tym szukaniem i znajdowaniem «prawdy» w obrębie strefy rozumu.
Źródło: F. Nietzsche, Teoriopoznawcze wprowadzenie o prawdzie i kłamstwie w sensie pozamoralnym, [w:] Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja, t. nr 3 (51), tłum. K. Wolicki, s. 165–184.
W ostatnich latach upowszechniło się pojęcie postprawda. Przedrostek post oznacza późniejszą formę czegoś, w tym przypadku prawdy w jej klasycznej formule.
Krótko opisz różnicę między prawdą w klasycznym sensie i postprawdą.
Odpowiedz na pytanie: Czy jest trafny pogląd, że źródłem postprawdy są przede wszystkim media społecznościowe? Rozważ zdanie współczesnego socjologa:
Ludzie korzystają z mediów społecznościowych nie po to, by się jednoczyć, nie po to, by poszerzać swoje horyzonty, lecz przeciwnie – aby utworzyć sobie pewną strefę komfortu, w której jedyną rzeczą, którą słyszą, to echo własnego głosu, odbicie własnej twarzy.
Źródło: Zygmunt Bauman.
Mały leksykon postprawdy(…) odnosi się do lub opisuje sytuację, w której obiektywne fakty mają mniejsze znaczenie w kształtowaniu opinii publicznej niż odwołania do emocji i osobistych przekonań.
Źródło: Mały leksykon postprawdy, s. 77.