Sprawdź się
Rozłączenie jest przykładem listu poetyckiego. Zaznacz te cechy utworu, które świadczą o takiej przynależności gatunkowej.
- stroficzność
- wyraźnie zarysowani nadawca (ja liryczne) i adresat
- emocjonalność wypowiedzi
- obrazowość i plastyczność wypowiedzi
Określ, na jakiej zasadzie zestawiono w utworze dwa różne krajobrazy. Przyporządkuj do właściwej osoby elementy budujące przestrzeń wokół bohaterów lirycznych wiersza.
ogród i kwiaty, przyroda nieoswojona, dzika, przestrzeń znana, oswojona, uporządkowana, symbol czerni, dom, symbol bieli, przestrzeń dziwna, dynamiczna, zmienna, góry, przyroda swojska, obcy krajobraz, jezioro
| ja liryczne | |
|---|---|
| adresatka wypowiedzi |
Wypisz z utworu epitet, którym nazywa siebie postać mówiąca. Co takie określenie mówi o podmiocie lirycznym?
Określ, co łączy, a co dzieli bohaterów. Sformułuj po dwa wnioski wynikające z tekstu.
Przeanalizuj formę gramatyczną zaimków i czasowników nazywających czynności kobiety i mężczyzny w kolejnych strofach. Wyjaśnij, kiedy i dlaczego się ona zmienia.
W utworze poeta zastosował dwie anafory: w pierwszej części tekstu pięciokrotnie powtórzył wyraz „wiem”, a w drugiej – czterokrotnie formę „nie wiesz”. Uzupełnij opis funkcji, jaką pełni w utworze ten środek stylistyczny.
Jak można opisać przedstawioną w tekście miłość? Wybierz trzy najtrafniejsze według ciebie określenia, a następnie ułóż je, zaczynając od kwestii twoim zdaniem najważniejszych. Krótko uzasadnij przyjętą kolejność.
szczęśliwa, platoniczna, niespełniona, namiętna, szalona, nieszczęśliwa, wzajemna, głęboka, ślepa, wielka, prawdziwa, spełniona, nieodwzajemniona
Czy uczucie opisane w liryku Juliusza Słowackiego można uznać za typowy przykład miłości romantycznej? Sformułuj dwa argumenty na poparcie swojego stanowiska.
W pierwszej strofie wiersza pojawia się obraz gołębia, a w ostatniej – słowików. Zapoznaj się z opisem symboliki tych ptaków, a następnie wyjaśnij ich rolę w utworze Słowackiego.
gołąb – uchodzi za ptaka o bardzo spokojnym i czułym usposobieniu; jest symbolem łagodności i miłości. Uroda gołębia wiąże się z urodą kobiety np. Oblubienicy w „Pieśni nad Pieśniami”. Całujące się białe, gładkopióre gołębie były w starożytności atrybutem bogiń miłości i płodności oraz godłem miłości. W sztuce chrześcijańskiej symbolizuje wieczność, nieśmiertelność i ducha. Biały gołąb to talizman zdrowia, ale także symbol smutku. „Gołąbeczka” była od starożytności pieszczotliwym nazwaniem ukochanej.
słowik – w poezji rzymskiej nazywany był imieniem mitycznej Filomeli, która zabiwszy swego syna Itysa, opłakiwała go, wzywając jego imienia. Słowik był nie tylko symbolem tęsknoty i bólu, ale też pięknego głosu, śpiewu i poezji, a poeci uważali się za jego uczniów. Słowik był bardzo częstym motywem w perskiej liryce miłosnej, gdzie symbolizował nieodwzajemnioną miłość, dającą natchnienie poecie. W wierzeniach ludowych śpiew słowika uchodził za wołanie nieszczęśliwej duszy czyśćcowej o pomoc lub zapowiedź bliskiej śmierci. W legendzie chrześcijańskiej symbolizował tęsknotę za rajem i królestwem niebieskim.
Na przykładzie utworu Rozłączenie wyjaśnij, jaką rolę odgrywa natura w procesie romantycznego przeżywania i wyrażania emocji. Swoje obserwacje i wnioski zapisz w formie punktów.
Jakie cechy miłości romantycznej opisał w swoim tekście Janusz Węgiełek?
O miłości romantycznejRomantyk nie podejmuje żadnych kroków w celu przezwyciężenia rozłąki. Dostrzegamy go raczej w sytuacji, kiedy odchodzi, oddala się, odpływa pod pełnymi żaglami, w sytuacji zapoczątkowującej pęcznienie przestrzeni, która odtąd nieprzestępną smugą będzie się kładła pomiędzy osobą kochaną a kochającą. Rozłąka nie wyznacza naglących zadań pokonania jej, lecz zharmonizowana jest ze swoistą akceptacją takiego stanu rzeczy. Nieobecność obiektu, jego domyślne jedynie istnienie podaje się jako zasadę naczelną, jako konstytutywną cechę miłości. [...] Dystans jest normalnym, by nie powiedzieć — upragnionym stanem rzeczy, który po prostu się stwierdza, nie bez bolesnych westchnień, co prawda, lecz na pewno bez zamysłu zniesienia go. [...]
W romantyzmie [...] przedmiot miłości istnieje wyłącznie w regionach pamięci. Chcąc go dojrzeć, muszę odwrócić wzrok od sfery zjawisk zewnętrznych i spojrzeć okiem wewnętrznym, skierowanym do środka [...]. Pamięć nigdy nie zawodzi romantyków. Znajdują w niej w każdej chwili to, co pragną znaleźć, przede wszystkim zaś ów gotowy przedmiot uwielbienia, który pojawia się niemal na każde ich zawołanie. Gotowy — gdyż złożony do lamusa pamięci, zakonserwowany przez pamięć, poddany jej mumifikacyjnemu działaniu. Wystarczy popatrzeć, jak romantyk opisuje ukochaną postać, jak obficie czerpie z określeń, które ma już w pogotowiu, jak mocno wierzy w trafność raz użytych słów, które w jego przekonaniu są aktualne i wciąż tak samo adekwatne; z jaką pewnością wreszcie — że nie musi przeprowadzać korekty portretu — rezygnuje z przygotowawczych szkiców, by od razu kłaść farby.
Źródło: Janusz Węgiełek, O miłości romantycznej, „Teksty” 1973, nr 3, s. 85–91.