Sprawdź się

1
Pokaż ćwiczenia:
REU5mbQ3CFyl31
Ćwiczenie 1
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. Ślązacy i Kaszubi należą do mniejszości etnicznych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Niektóre mniejszości narodowe mają swoich reprezentantów w parlamencie. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Członkowie mniejszości narodowych i etnicznych w wybranych gminach mogą załatwić sprawy urzędowe we własnym języku. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Osoby przynależące do mniejszości narodowej nie są Polakami. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
1
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym

Art. 2
1. Mniejszością narodową, w rozumieniu ustawy, jest grupa obywateli polskich, która spełnia łącznie następujące warunki:

1) jest mniej liczebna od pozostałej części ludności Rzeczypospolitej Polskiej;
2) w sposób istotny odróżnia się od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją;
3) dąży do zachowania swojego języka, kultury lub tradycji;
4) ma świadomość własnej historycznej wspólnoty narodowej i jest ukierunkowana na jej wyrażanie i ochronę;
5) jej przodkowie zamieszkiwali obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od co najmniej 100 lat;
6) utożsamia się z narodem zorganizowanym we własnym państwie.

4 Źródło: Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 19.05.2020 r.].
RbwFTjYGzbIRI1
Zaznacz dlaczego za mniejszość narodową w myśl Ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym nie uznaje się Wietnamczyków mieszkających w Polsce. Możliwe odpowiedzi: 1. Nie odróżniają się w sposób istotny od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją., 2. Nie dążą do zachowania swojego języka, kultury lub tradycji., 3. Nie są ludnością rdzenną, ich przodkowie nie zamieszkiwali obecnego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od co najmniej 100 lat., 4. Nie utożsamiają się z narodem zorganizowanym we własnym państwie.
2
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z tabelą i wykonaj polecenie.

Województwo

Liczba obywateli polskich należących do mniejszości

Odsetek osób należących do mniejszości wśród mieszkańców województwa

Dolnośląskie

16775

0,58

Kujawsko‑pomorskie

4727

0,23

Lubelskie

3864

0,18

Lubuskie

5118

0,5

Łódzkie

5028

0,2

Małopolskie

10057

0,31

Mazowieckie

15508

0,3

Opolskie

80327

7,91

Podkarpackie

5914

0,28

Podlaskie

47711

3,97

Pomorskie

10953

0,49

Śląskie

40752

0,88

Świętokrzyskie

1400

0,11

Warmińsko‑mazurskie

20294

1,4

Wielkopolskie

7054

0,21

Zachodniopomorskie

10720

0,63

RDPSoW2vYMm4u
Na podstawie danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku zaznacz na mapie województwa, w których odsetek mniejszości narodowych i etnicznych wynosi: 1. mniej niż 0,5%., 2. od 0,5% do 1%., 3. od 1% do 5%., 4. więcej niż 5%.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R5iFioMp20Dzv
Na podstawie danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku uzupełnij tekst. Województwa, w których odsetek mniejszości narodowych i etnicznych wynosi mniej niż 0,5% to Kujawsko-pomorskie, Tu uzupełnij, Łódzkie, Tu uzupełnij, Mazowieckie, Tu uzupełnij, Pomorskie, Tu uzupełnij i Wielkopolskie. Województwa, w których odsetek mniejszości narodowych i etnicznych wynosi od 0,5% do 1% to Tu uzupełnij, Tu uzupełnij, Tu uzupełnij i Zachodniopomorskie. Województwa, w których odsetek mniejszości narodowych i etnicznych wynosi od 1% do 5% to Tu uzupełnij i Tu uzupełnij. Województwo, w którym odsetek mniejszości narodowych i etnicznych wynosi więcej niż 5% to Tu uzupełnij.
21
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenie.

R1WNFKL4vFmhs
Ilustracja
Struktura narodowościowa II Rzeczypospolitej
Źródło: Krystian Chariza i zespół, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1b1Im2vWhFmN
Zaznacz powody, które zadecydowały o znacznej zmianie w składzie narodowościowym państwa polskiego w stosunku do stanu obecnego. Możliwe odpowiedzi: 1. zmiana granic państwa, 2. przymusowe wysiedlenia ludności, 3. przymusowa asymilacja mniejszości prowadzona na szeroką skalę przez władze PRL, 4. Holocaust – zagłada Żydów w czasie II wojny światowej
R1Ibcxu86wBus
Zaznacz powody, które zadecydowały o znacznej zmianie w składzie narodowościowym II Rzeczypospolitej w stosunku do stanu obecnego. Możliwe odpowiedzi: 1. zmiana granic państwa, 2. przymusowe wysiedlenia ludności, 3. przymusowa asymilacja mniejszości prowadzona na szeroką skalę przez władze PRL, 4. Holocaust – zagłada Żydów w czasie II wojny światowej
2
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z tabelą i wykonaj polecenie.

Narodowy Spis Powszechny 2011

deklarowana narodowość

liczba deklaracji ogółem

zadeklarowana jako pierwsza

Ślązacy

847 tys.

436 tys.

Kaszubi

233 tys.

18 tys.

Niemcy

148 tys.

74 tys.

Ukraińcy

51 tys.

38 tys.

Białorusini

47 tys.

36 tys.

Romowie

17 tys.

12 tys.

Rosjanie

13 tys.

8 tys.

Amerykanie

12 tys.

1 tys.

Łemkowie

11 tys.

7 tys.

Anglicy

10 tys.

2 tys.

Włosi

9 tys.

2 tys.

Litwini

8 tys.

5 tys.

Francuzi

8 tys.

1 tys.

Żydzi

8 tys.

2 tys.

Wietnamczycy

4 tys.

3 tys.

Hiszpanie

4 tys.

–

Ormianie

4 tys.

3 tys.

Holendrzy

4 tys.

1 tys.

Grecy

4 tys.

1 tys.

Czesi

3 tys.

1 tys.

Słowacy

3 tys.

2 tys.

Górale

3 tys.

-

Indeks górny Źródło: GUS, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Warszawa 2012. Indeks górny koniec

R13PXQ5NEMVCS
Dopasuj narodowości do odpowiednich kategorii. trzy największe mniejszości narodowe Możliwe odpowiedzi: 1. Włosi, 2. Ukraińcy, 3. Ślązacy, 4. Niemcy, 5. Białorusini, 6. Kaszubi, 7. Łemkowie, 8. Litwini, 9. Amerykanie, 10. Anglicy, 11. Romowie, 12. Górale, 13. Wietnamczycy, 14. Żydzi trzy największe mniejszości etniczne Możliwe odpowiedzi: 1. Włosi, 2. Ukraińcy, 3. Ślązacy, 4. Niemcy, 5. Białorusini, 6. Kaszubi, 7. Łemkowie, 8. Litwini, 9. Amerykanie, 10. Anglicy, 11. Romowie, 12. Górale, 13. Wietnamczycy, 14. Żydzi dwie największe grupy ludności Polski bez statusu mniejszości Możliwe odpowiedzi: 1. Włosi, 2. Ukraińcy, 3. Ślązacy, 4. Niemcy, 5. Białorusini, 6. Kaszubi, 7. Łemkowie, 8. Litwini, 9. Amerykanie, 10. Anglicy, 11. Romowie, 12. Górale, 13. Wietnamczycy, 14. Żydzi trzy najliczniej reprezentowane narody bez statusu mniejszości narodowej Możliwe odpowiedzi: 1. Włosi, 2. Ukraińcy, 3. Ślązacy, 4. Niemcy, 5. Białorusini, 6. Kaszubi, 7. Łemkowie, 8. Litwini, 9. Amerykanie, 10. Anglicy, 11. Romowie, 12. Górale, 13. Wietnamczycy, 14. Żydzi deklarowane narodowości nie pasujące do żadnej z powyższych kategorii Możliwe odpowiedzi: 1. Włosi, 2. Ukraińcy, 3. Ślązacy, 4. Niemcy, 5. Białorusini, 6. Kaszubi, 7. Łemkowie, 8. Litwini, 9. Amerykanie, 10. Anglicy, 11. Romowie, 12. Górale, 13. Wietnamczycy, 14. Żydzi
R1aDS9URBLo4Z2
Ćwiczenie 6
Podaj nazwy mniejszości etnicznych, których opisy przytoczono. Tu uzupełnij są najmniej liczną mniejszością etniczną w Polsce. Podczas przeprowadzonego w 2011 r. Narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań narodowość (…) zadeklarowało 313 obywateli polskich (wedle danych poprzedniego Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. liczebność mniejszości (…) wynosiła 43 osoby), w tym: w województwie mazowieckim – 98 osób, łódzkim – 46, dolnośląskim – 46. (…) mieszkają przede wszystkim w Warszawie i okolicach, Łodzi i Wrocławiu. Pierwsze grupy (…) przybyły z Krymu w XIII wieku i osiedliły się na ziemiach księstwa halicko-wołyńskiego (Łuck, Halicz, Lwów). Na przełomie XIII/XIV w. duża grupa (…) została osiedlona w Trokach koło Wilna. Na obecne tereny Polski (…) przesiedlili się po II wojnie światowej w wyniku repatriacji ze wschodnich kresów Rzeczypospolitej. Tu uzupełnij to mniejszość etniczna, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2011 r. Narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań zadeklarowało 9 641 obywateli polskich (wedle danych poprzedniego Narodowego spisu powszechnego z 2002 r. liczebność mniejszości (…) wynosiła 5.850 osób), w tym: w województwie dolnośląskim – 4 735 osób (według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. – 3 082), małopolskim – 2 186 (według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. – 1 580), lubuskim – 1 413 (według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. – 784). (…) Na tereny obecnego zamieszkiwania (zachodnie województwa kraju) zostali przesiedleni w 1947 r. w wyniku akcji "Wisła" (potępionej przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej w 1990 r.). Tu uzupełnij to mniejszość etniczna, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2011 r. Narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań zadeklarowało 1.828 obywateli polskich (wedle danych poprzedniego Narodowego spisu powszechnego z 2002 r. liczebność mniejszości tatarskiej wynosiła 447 osób), w tym: w województwie podlaskim – 539 osób (według Narodowego Spisu powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. – 319), mazowieckim – 332 (według Narodowego Spisu powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. – 22), pomorskim – 175 (według Narodowego Spisu powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. – 28). (…) zamieszkują rdzenne kolonie (…) na Białostocczyźnie (Bohoniki i Kruszyniany) oraz miasta: Białystok, Sokółkę, Dąbrowę Białostocką, Warszawę i Gdańsk. Polscy (…) mieszkali na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego od końca XIV wieku. Ich przodkami byli emigranci lub uciekinierzy z terenów ówczesnej Złotej Ordy oraz z Krymu. Tu uzupełnij to mniejszość etniczna, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2011 r. Narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań zadeklarowało 16 725 obywateli polskich (wedle danych poprzedniego Narodowego spisu powszechnego z 2002 r. liczebność mniejszości (…) wynosiła 12 731 osób), w tym: w województwie dolnośląskim – 2 028 osób (według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. – 1 319), małopolskim – 1 735 (według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. – 1 678), śląskim – 1 733 (według Narodowego Spisu powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. – 1 189).
Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Charakterystyka mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, mniejszosci.narodowe.mswia.gov.pl [dostęp: 9.11.2021 r.]
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.

1
Stanowisko Rządu wobec obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw

W świetle przepisów ustawy, po to by daną grupę obywateli polskich można było uznać za mniejszość etniczną, jej członkowie muszą w sposób istotny odróżniać się od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją. Uznanie Ślązaków za odrębną mniejszość etniczną byłoby więc możliwe tylko wówczas, gdyby ich język, kultura i tradycja były odrębne od języka, kultury i tradycji polskiej i nie stanowiły jej integralnej części. W zgodnej opinii naukowców (historyków, socjologów, językoznawców) tradycyjnie zamieszkujący region Ślązacy są jedną z grup etnograficznych narodu polskiego. Ich kultura i tradycja stanowią zaś nieodłączną część kultury polskiej.

(…)

Mając na względzie powyżej przytoczone argumenty dotyczące obecnego stanu badań naukowych oraz ewentualnych skutków przyjęcia zaproponowanych w projekcie ustawy rozwiązań Rząd negatywnie opiniuje przedłożony obywatelski projekt ustawy i rekomenduje zaprzestanie prac legislacyjnych nad projektem.

orka Źródło: Stanowisko Rządu wobec obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw, 16.02.2016 r., dostępny w internecie: orka.sejm.gov.pl [dostęp 9.11.2021 r.].
Rqc3niAT6kXz2
Podaj cel obywatelskiego projektu ustawy, którego dotyczy stanowisko Rady Ministrów. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.

1
Piotr Madajczyk Mniejszości narodowe w Polsce po II wojnie światowej

Przymusowe przesiedlenia z Polski tuż po wojnie miały dwojaki charakter: po pierwsze, związane były z dokonanymi zmianami terytorialnymi i dotyczyły przymusowego przesiedlenia z Polski pozostałych w jej (de facto, chociaż jeszcze nie prawnie) nowych granicach obywateli niemieckich narodowości niemieckiej. Zagadnienie to nie wiąże się z problematyką mniejszości narodowych. Po drugie, łączyły się z dokonującym się procesem narodowej homogenizacji państw środkowoeuropejskich. Wydarzenia ówczesne mają istotne znaczenie w naszych rozważaniach, także dotyczących lat późniejszych, gdyż nie były automatycznym procesem wyselekcjonowania i wysiedlania z Polski osób odmiennej narodowości, ale bolesnym działaniem, które pozostawiło trwały ślad w pamięci nie tylko wysiedlonych, ale i pozostałych w Polsce członków mniejszości narodowych, a częściowo także osób narodowości polskiej – świadków tych wydarzeń.

pl Źródło: Piotr Madajczyk, Mniejszości narodowe w Polsce po II wojnie światowej, dostępny w internecie: polska1918-89.pl [dostęp 9.11.2021 r.].
RJK4HrU84lNuk
Wyjaśnij, czym była wymieniona w tekście homogenizacja państw środkowoeuropejskich. (Uzupełnij).
Wirtualny spacer + Schemat
Dla nauczyciela