Zapoznaj się z opisem spaceru wirtualnego, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Zapoznaj się z opisem spaceru wirtualnego, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Zapoznaj się z opisem spaceru wirtualnego, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Zapoznaj się ze spacerem wirtualnym, a następnie wykonaj ćwiczenie.
R15JLCXwHMqeH1
Główna fotografia wirtualnego spaceru przedstawia cmentarz żydowski. Stoją na nim liczne zaokrąglone nagrobki, macewy. Pomiędzy mini przerośnięta trawa, krzewy i drzewa. W oddali zabudowania mieszkalne. Na dole zdjęcia napis: szlak kultury żydowskiej w Żarkach. Mianem kirkutu Polacy, głównie mieszkańcy dawnej Galicji, określali żydowski cmentarz. Judaizm odmiennie niż chrześcijaństwo traktuje kwestię grobu – o ile w religii chrześcijańskiej po upływie określonego czasu możliwe jest naruszenie grobu i dokonanie w tym samym miejscu nowego pochówku, a nieużywany cmentarz można zlikwidować, w religii żydowskiej, poza nielicznymi wyjątkami, groby są nienaruszalne tak długo, jak znana jest ich lokalizacja. Fotografia przedstawiająca cmentarz. Stoją tu liczne nagrobki z napisami w języku jidysz. Źródło: Cmentarz żydowski w Żarkach, Pimke, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Widoczne na zdjęciach płyty nagrobne nazywamy macewami. Dolną część macewy zajmuje epitafium, na górze zaś dostrzeżemy charakterystyczne płaskorzeźby o znaczącej symbolice – wyrzeźbione złożone do modlitwy dłonie, dzbanek, świecznik czy lew pozwalały ustalić, czym zajmował się, jakiej był płci lub z jakiego rodu pochodził złożony w grobie nieboszczyk. Fotografia przedstawiająca zbliżenie na płyty nagrobne. Znajdują się na nich płaskorzeźby oraz napisy w języku jidysz. Płaskorzeźba na grobie po lewej stronie przedstawia koronę. Płaskorzeźba na grobie po prawej stronie przedstawia drzewo, na którego koronie siedzi duży ptak. Źródło: Płyty nagrobne, Pimke, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Położone w województwie śląskim Żarki to miejscowość, która od XVII wieku była świadkiem wielokulturowej historii polskiego państwa. Szczególnie licznie osiedlała się tu ludność żydowska, stanowiąc na przełomie XIX i XX wieku większość mieszkańców. Fotografia przedstawiająca cmentarz z dalszej perspektywy. Stoją na nim liczne zaokrąglone nagrobki. Nad nimi rosną brzozy. Źródło: Cmentarz żydowski w Żarkach, Pimke, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Żareccy Żydzi trudnili się handlem, rzemiosłem, finansami. Byli dobrymi gospodarzami – bardzo przyczynili się do rozwoju i uprzemysłowienia miejscowości, brali też udział po stronie Polaków w walkach powstańczych i obronie niepodległości we wrześniu 1939 roku. Żydowską obecność w Żarkach przerwały okupacja i Holokaust, do dziś pozostały jednak jej ślady i pamięć. Fotografia przedstawia nagrobki stojące w cieniu. Źródło: Nagrobki na żydowskim cmentarzu, tomasz przechlewski, flickr.com, CC BY 2.0. Ikona śladów stóp prowadząca do drugiego zdjęcia. Fotografia przedstawiająca ulice i zabudowania niewielkiego miasta. Jasny, wyremontowany, dwukondygnacyjny budynek ze szklaną dobudówką. Okna i drzwi są zaokrąglone u góry, obramowane dekoracyjnie. Przy wejściu do budynku ułożona kostka na chodniku, obok budynku niewielki trawnik i dwie ławki. W dawnej żydowskiej świątyni – synagodze – dzisiaj mieści się Miejsko‑Gminny Ośrodek Kultury. Żydowska bożnica to nie tylko miejsce modlitwy, ale i spotkań członków gminy żydowskiej, stanowi ważny ośrodek życia takich społeczności. Dzięki środkom finansowym pochodzącym z funduszy Unii Europejskiej na początku XX wieku synagoga w Żarkach została odrestaurowana i rozbudowana. Fotografia przedstawiająca ten sam budynek z drugiej strony. Jest to zdjęcie wykonane wcześniej, przed remontem. Świadczy o tym stara, zniszczona elewacja. U góry frontu znajduje się herb miasteczka. Herb przedstawia na białej tarczy miejski mur obronny z bramą pośrodku i zakończony gzymsem. Brama zamknięta jest opuszczoną do połowy kratą. Pod herbem znajduje się napis Miejski Dom Kultury. Źródło: Synagoga w Żarkach (2007), Konrad Kurzacz, Pimke, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. W domu przy ul. Częstochowskiej 49 polska rodzina Płaczków ukrywała żydowską rodzinę Zborowskich. W uznaniu ich zasług Marię i Józefa Płaczków Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie uhonorował medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. To najwyższe odznaczenie cywilne nadawane nie‑Żydom, którzy z narażeniem własnego życia ratowali Żydów od zagłady w czasie II wojny światowej. Wśród prawie 28 tysięcy odznaczonych najwięcej, bo ponad 7 tysięcy, jest Polaków. Fotografia przedstawiająca murek ułożony z fragmentów zniszczonych macew. W głębi, za drzewami wystaje dach niewielkiego domu. Źródło: Nowy cmentarz żydowski w Żarkach, Magdalia25, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0 PL. Drobna i gęsta zabudowa Starego Rynku i przylegających do niego uliczek to również pozostałość po obecności Żydów w Żarkach. W tych niewielkich lokalach mieściły się żydowskie sklepiki i rozmaite zakłady usługowe. Fotografia przedstawiająca ulicę i niskie budynki stojące wzdłuż niej. W tle kościół. Źródło: Żarki, ul. Leśniowska, Ludwig Schneider, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Ikona śladów stóp prowadząca do drugiego zdjęcia. Fotografia przedstawiająca skrzyżowanie ulic w małym miasteczku. Ulice są wąskie, stoją przy nich niskie budynki. Życie i funkcjonowanie Żydów w Polsce zaczęło stopniowo odradzać się dopiero w latach 90. XX wieku. Wielu polskich obywateli powróciło do swoich żydowskich korzeni, zaczęły pojawiać się organizacje działające na rzecz rozwoju życia tej mniejszości narodowej. Obecnie narodowość żydowską deklaruje około 7 tysięcy polskich obywateli. Żyją oni w rozproszeniu, tzw. diasporze, przede wszystkim w dużych miastach. Fotografia przedstawiająca groby katolickie w kształcie krzyża, obok nich stoją macewy. Źródło: Groby żydowskie i katolickie – miejsce pochowania poległych w czasie kampanii wrześniowej w 1939 r., Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie, Halibutt, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Eksterminacja ludności żydowskiego pochodzenia podczas niemieckiej okupacji dotknęła również mieszkańców Żarek. Już we wrześniu 1939 roku oddziały Wehrmachtu wkroczyły do miasta i rozpoczęły mordowanie i represje. W 1941 roku w Żarkach powstało getto – ponad 3 tysiące osób umieszczono w domach w centrum miasta, którego Żydom nie wolno było opuszczać. Niewiele ponad rok od utworzenia getta Niemcy przystąpili do jego likwidacji. Żareckich Żydów wymordowano lub wywieziono do obozów zagłady. Fotografia przedstawiająca bramę wiodącą do obozu koncentracyjnego. Przed bramą znajduje się otwarty szlaban. Na bramie znajduje się napis Arbeit macht frei. Za bramą stoją dwukondygnacyjne ceglane budynki. Źródło: Obóz koncentracyjny w Auschwitz, xiquinhosilva, en.wikipedia.org, CC BY 2.0. Żydzi osiedlali się na terytorium Polski mniej więcej od X wieku z powodu względnie najlepszych, w porównaniu do reszty Europy, warunków do bezpiecznego życia tej społeczności i rozwoju jej kultury. Wkrótce ludność wyznania mojżeszowego stanowiła już 10% mieszkańców Polski i utrzymywała się na tym poziomie do II wojny światowej. Z 3,5 milionów polskich Żydów wojnę przetrwało zaledwie 300 tysięcy. Większość z nich opuściła Polskę w czasach PRL, emigrując m.in. do Izraela i Stanów Zjednoczonych. Fotografia przedstawiająca fragment macewy zamocowany na zewnętrznej ścianie budynku. Na fragmencie napisy w języku jidysz. Pod ścianą stoi kamienny blok, na którym ułożono małe kamyki jako znak pamięci. Źródło: Fragment macewy z 1174 r. na Starym Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu, Mzungu, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 4.
Główna fotografia wirtualnego spaceru przedstawia cmentarz żydowski. Stoją na nim liczne zaokrąglone nagrobki, macewy. Pomiędzy mini przerośnięta trawa, krzewy i drzewa. W oddali zabudowania mieszkalne. Na dole zdjęcia napis: szlak kultury żydowskiej w Żarkach. Mianem kirkutu Polacy, głównie mieszkańcy dawnej Galicji, określali żydowski cmentarz. Judaizm odmiennie niż chrześcijaństwo traktuje kwestię grobu – o ile w religii chrześcijańskiej po upływie określonego czasu możliwe jest naruszenie grobu i dokonanie w tym samym miejscu nowego pochówku, a nieużywany cmentarz można zlikwidować, w religii żydowskiej, poza nielicznymi wyjątkami, groby są nienaruszalne tak długo, jak znana jest ich lokalizacja. Fotografia przedstawiająca cmentarz. Stoją tu liczne nagrobki z napisami w języku jidysz. Źródło: Cmentarz żydowski w Żarkach, Pimke, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Widoczne na zdjęciach płyty nagrobne nazywamy macewami. Dolną część macewy zajmuje epitafium, na górze zaś dostrzeżemy charakterystyczne płaskorzeźby o znaczącej symbolice – wyrzeźbione złożone do modlitwy dłonie, dzbanek, świecznik czy lew pozwalały ustalić, czym zajmował się, jakiej był płci lub z jakiego rodu pochodził złożony w grobie nieboszczyk. Fotografia przedstawiająca zbliżenie na płyty nagrobne. Znajdują się na nich płaskorzeźby oraz napisy w języku jidysz. Płaskorzeźba na grobie po lewej stronie przedstawia koronę. Płaskorzeźba na grobie po prawej stronie przedstawia drzewo, na którego koronie siedzi duży ptak. Źródło: Płyty nagrobne, Pimke, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Położone w województwie śląskim Żarki to miejscowość, która od XVII wieku była świadkiem wielokulturowej historii polskiego państwa. Szczególnie licznie osiedlała się tu ludność żydowska, stanowiąc na przełomie XIX i XX wieku większość mieszkańców. Fotografia przedstawiająca cmentarz z dalszej perspektywy. Stoją na nim liczne zaokrąglone nagrobki. Nad nimi rosną brzozy. Źródło: Cmentarz żydowski w Żarkach, Pimke, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Żareccy Żydzi trudnili się handlem, rzemiosłem, finansami. Byli dobrymi gospodarzami – bardzo przyczynili się do rozwoju i uprzemysłowienia miejscowości, brali też udział po stronie Polaków w walkach powstańczych i obronie niepodległości we wrześniu 1939 roku. Żydowską obecność w Żarkach przerwały okupacja i Holokaust, do dziś pozostały jednak jej ślady i pamięć. Fotografia przedstawia nagrobki stojące w cieniu. Źródło: Nagrobki na żydowskim cmentarzu, tomasz przechlewski, flickr.com, CC BY 2.0. Ikona śladów stóp prowadząca do drugiego zdjęcia. Fotografia przedstawiająca ulice i zabudowania niewielkiego miasta. Jasny, wyremontowany, dwukondygnacyjny budynek ze szklaną dobudówką. Okna i drzwi są zaokrąglone u góry, obramowane dekoracyjnie. Przy wejściu do budynku ułożona kostka na chodniku, obok budynku niewielki trawnik i dwie ławki. W dawnej żydowskiej świątyni – synagodze – dzisiaj mieści się Miejsko‑Gminny Ośrodek Kultury. Żydowska bożnica to nie tylko miejsce modlitwy, ale i spotkań członków gminy żydowskiej, stanowi ważny ośrodek życia takich społeczności. Dzięki środkom finansowym pochodzącym z funduszy Unii Europejskiej na początku XX wieku synagoga w Żarkach została odrestaurowana i rozbudowana. Fotografia przedstawiająca ten sam budynek z drugiej strony. Jest to zdjęcie wykonane wcześniej, przed remontem. Świadczy o tym stara, zniszczona elewacja. U góry frontu znajduje się herb miasteczka. Herb przedstawia na białej tarczy miejski mur obronny z bramą pośrodku i zakończony gzymsem. Brama zamknięta jest opuszczoną do połowy kratą. Pod herbem znajduje się napis Miejski Dom Kultury. Źródło: Synagoga w Żarkach (2007), Konrad Kurzacz, Pimke, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. W domu przy ul. Częstochowskiej 49 polska rodzina Płaczków ukrywała żydowską rodzinę Zborowskich. W uznaniu ich zasług Marię i Józefa Płaczków Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie uhonorował medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. To najwyższe odznaczenie cywilne nadawane nie‑Żydom, którzy z narażeniem własnego życia ratowali Żydów od zagłady w czasie II wojny światowej. Wśród prawie 28 tysięcy odznaczonych najwięcej, bo ponad 7 tysięcy, jest Polaków. Fotografia przedstawiająca murek ułożony z fragmentów zniszczonych macew. W głębi, za drzewami wystaje dach niewielkiego domu. Źródło: Nowy cmentarz żydowski w Żarkach, Magdalia25, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0 PL. Drobna i gęsta zabudowa Starego Rynku i przylegających do niego uliczek to również pozostałość po obecności Żydów w Żarkach. W tych niewielkich lokalach mieściły się żydowskie sklepiki i rozmaite zakłady usługowe. Fotografia przedstawiająca ulicę i niskie budynki stojące wzdłuż niej. W tle kościół. Źródło: Żarki, ul. Leśniowska, Ludwig Schneider, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Ikona śladów stóp prowadząca do drugiego zdjęcia. Fotografia przedstawiająca skrzyżowanie ulic w małym miasteczku. Ulice są wąskie, stoją przy nich niskie budynki. Życie i funkcjonowanie Żydów w Polsce zaczęło stopniowo odradzać się dopiero w latach 90. XX wieku. Wielu polskich obywateli powróciło do swoich żydowskich korzeni, zaczęły pojawiać się organizacje działające na rzecz rozwoju życia tej mniejszości narodowej. Obecnie narodowość żydowską deklaruje około 7 tysięcy polskich obywateli. Żyją oni w rozproszeniu, tzw. diasporze, przede wszystkim w dużych miastach. Fotografia przedstawiająca groby katolickie w kształcie krzyża, obok nich stoją macewy. Źródło: Groby żydowskie i katolickie – miejsce pochowania poległych w czasie kampanii wrześniowej w 1939 r., Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie, Halibutt, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 3.0. Eksterminacja ludności żydowskiego pochodzenia podczas niemieckiej okupacji dotknęła również mieszkańców Żarek. Już we wrześniu 1939 roku oddziały Wehrmachtu wkroczyły do miasta i rozpoczęły mordowanie i represje. W 1941 roku w Żarkach powstało getto – ponad 3 tysiące osób umieszczono w domach w centrum miasta, którego Żydom nie wolno było opuszczać. Niewiele ponad rok od utworzenia getta Niemcy przystąpili do jego likwidacji. Żareckich Żydów wymordowano lub wywieziono do obozów zagłady. Fotografia przedstawiająca bramę wiodącą do obozu koncentracyjnego. Przed bramą znajduje się otwarty szlaban. Na bramie znajduje się napis Arbeit macht frei. Za bramą stoją dwukondygnacyjne ceglane budynki. Źródło: Obóz koncentracyjny w Auschwitz, xiquinhosilva, en.wikipedia.org, CC BY 2.0. Żydzi osiedlali się na terytorium Polski mniej więcej od X wieku z powodu względnie najlepszych, w porównaniu do reszty Europy, warunków do bezpiecznego życia tej społeczności i rozwoju jej kultury. Wkrótce ludność wyznania mojżeszowego stanowiła już 10% mieszkańców Polski i utrzymywała się na tym poziomie do II wojny światowej. Z 3,5 milionów polskich Żydów wojnę przetrwało zaledwie 300 tysięcy. Większość z nich opuściła Polskę w czasach PRL, emigrując m.in. do Izraela i Stanów Zjednoczonych. Fotografia przedstawiająca fragment macewy zamocowany na zewnętrznej ścianie budynku. Na fragmencie napisy w języku jidysz. Pod ścianą stoi kamienny blok, na którym ułożono małe kamyki jako znak pamięci. Źródło: Fragment macewy z 1174 r. na Starym Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu, Mzungu, pl.wikipedia.org, CC BY‑SA 4.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1
ROT0VFpOTCvIL
Według spisu powszechnego z 1931 r. Żydzi stanowili 9,8% mieszkańców ówczesnej Polski. Poszukaj informacji o pozostałych po nich śladach w twojej okolicy. Zastanów się, jaki wpływ mieli na lokalną gospodarkę i kulturę. (Uzupełnij).
Polecenie 2
Zapoznaj się z mapami przedstawiającymi różnorodne aspekty obecności mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Czy twoja miejscowość została zaznaczona na pierwszej mapie? Czy leży w obrębie którejkolwiek z „kolorowych” gmin na pozostałych mapach?
1
R18MXAydpWPot
Mapa interaktywna przedstawiająca podział administracyjny Polski na poziomie województw. Opisy punktów znajdujących się na mapie: 1. PodlasieSejny W tym niespełna 6-tysięcznym miasteczku znajduje się konsulat Republiki Litewskiej. Działa tu również Dom Kultury Litewskiej. Fotografia przedstawiająca nowoczesny, dwukondygnacyjny budynek. Nad drzwiami znajdują się dwujęzyczne napisy, polskie i litewskie: Dom Litewski i ietuviu namai. Po prawej stronie budynku umocowane są drzewce, na których powiewają dwie flagi. Jedna żółto-zielono-czerwona i druga przedstawiająca dwanaście żółtych gwiazd ułożonych w okrąg, na błękitnym tle. Źródło: Przykuta, CC BY-SA 3.0.
Puńsk Gmina, w której 75% mieszkańców stanowią Litwini.
Kruszyniany Znajduje się tu najstarszy zachowany meczet tatarski w Polsce. Jest unikatowym w skali kraju przykładem islamskiego drewnianego budownictwa sakralnego; funkcjonuje do dziś., 2. PodlasieCzyże To gmina z największym w Polsce odsetkiem ludności należącej do mniejszości narodowej. Narodowość białoruską zadeklarowało tu 76,5% mieszkańców. Fotografia przedstawiająca cerkiew. Budynek zdobią trzy cebulaste kopuły zwieńczone krzyżami o ośmiu końcach. Źródło: Yarl, CC BY-SA 3.0.
Dubicze Cerkiewne W tej gminie 63,7% mieszkańców zadeklarowało narodowość białoruską. Fotografia przedstawiająca front drewnianej cerkwi. Budynek zdobi cebulasta kopuła zwieńczona krzyżem o ośmiu końcach. sŹródło: domena publiczna.
Orla, powiat bielski Tu również przedstawiciele mniejszości białoruskiej stanowią większość, bo aż 56% mieszkańców.
Hajnówka Przedstawiciele mniejszości białoruskiej stanowią 51,7% mieszkańców., 3. PodlasieBiałystok Od 1956 r. jest tu wydawany tygodnik mniejszości białoruskiej „Niwa”. Ilustracja przedstawiająca logo czasopisma. Tworzy ją napis: Ніва ТЫДНЁВIК БЕЛАРУСАЎ У ПОЛЬШЧЫ. Źródło: domena publiczna.
Od 1997 r. organizowane są tutaj Dni Kultury Rosyjskiej. Oprócz licznych koncertów, spotkań ze znanymi osobistościami i seminariów w ramach Dni Kultury Rosyjskiej odbywają się także Dni Kina Rosyjskiego., 4. Województwo opolskiePowiat opolski W wyborach samorządowych w 2018 r. KWW Mniejszość Niemiecka zdobył największą liczbę głosów – 37%, wyprzedzając drugą na liście Platformę Obywatelską o ponad 11%.
Opole W tym mieście wydawany jest dwujęzyczny tygodnik mniejszości niemieckiej „Wochenblatt” z artykułami w języku polskim i niemieckim. Zaczęto go wydawać w 1990 r.
Opole – Ryszard Galla Od 1998 do 2005 r. zasiadał w sejmiku opolskim, pełniąc funkcję wicemarszałka województwa (z przerwą w 2002 r., gdy zajmował stanowisko marszałka). W wyborach w 2005 r. po raz pierwszy został wybrany na posła, otrzymując 9072 głosy. Od tamtej pory w każdych kolejnych wyborach uzyskuje mandat poselski. W 2017 r. wraz z innymi działaczami mniejszości niemieckiej założył partię pod nazwą Regionalna. Mniejszość z Większością, zarejestrowaną w lutym 2018 r. Fotografia przedstawiająca mężczyznę w sile wieku. Postać ukazana jest od piersi w górę. Ma owalną twarz i krótkie włosy. Ma wysokie, lekko zmarszczone czoło, delikatnie uniesione brwi. Powieki lekko zasłaniają oczy, ma pod nimi niewielką opuchliznę. Nosi okulary. Ma duży, prosty nos i szerokie usta. Uśmiecha się. Ubrany jest w koszulę i garnitur. Pod szyją ma zawiązany krawat. Źródło: Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 pl., 5. Województwo łódzkieZelów Osadnicy czescy rozwinęli na tym terenie przemysł tkacki. Przynieśli ze sobą nową religię, ciekawe zwyczaje, własne tradycje budowlane, a nawet kulinarne (knedle kudłate, buchty domowe, staroczeskie ciasto z marchwią).
Jarmiła Wiera Jelinek Ur. 1 marca 1960 r. w Zelowie. Pierwsza kobieta w historii Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP ordynowana na pastora. Fotografia przedstawiająca kobietę w sile wieku. Postać ma krótkie włosy, grzywka zasłania czoło. Kobieta ma kwadratową twarz i zwężone oczy. Odsłania zęby w uśmiechu. Ubrana jest w sutannę z białym kołnierzykiem pod stojącym kołnierzem. Na serdecznym palcu prawej dłoni ma obrączkę. W lewej ręce trzyma książkę. Źródło: Jan Amos Jelinek, CC BY-SA 4.0., 6. Województwo dolnośląskieWrocław Miejsce wydawania przez Związek Karaimów Polskich czasopisma społeczności karaimskiej w Polsce „Awazymyz” (karaim. „Nasz głos”). Historia pisma sięga 1979 r. Ilustracja przedstawiająca logo organizacji. Składa się z okręgu podzielonego na trzy części. Poziomo na część górną i dolną. Górna część podzielona pionowo. Po prawej stronie dwuząb, a po lewej tarcza. W dolnej części zamek. Wokół napis: Związek Karaimów Polskich. Źródło: BMHC, CC BY-SA 3.0.
Odbywają się tutaj spotkania z Kulturą Żydowską Simha.
Działa żydowska gmina wyznaniowa, która swoje nabożeństwa prowadzi w Synagodze pod Białym Bocianem.
Działa tu również żydowska szkoła podstawowa Lauder etz Cheim, w której uczą się i celebrują żydowskie święta osoby pochodzenia żydowskiego i narodowości polskiej., 7. Województwo małopolskieZdynia Co roku w trzecim lub czwartym tygodniu lipca w Zdyni odbywa się impreza kulturalna Watra Łemkowska, gromadząca społeczność łemkowską z całego świata. Składa się z koncertów, spotkań z twórcami, warsztatów, wystaw.
Gorlice Od czerwca 2011 r. Radio Internetowe Stowarzyszenia Ruska Bursa (używające obecnie nazwy Radio Internetowe Ruskiej Bursy „LEM.fm”) nadaje audycje w języku łemkowskim.
Kraków Wydawany jest tutaj nieprzerwanie od 1958 r. „Život” – organ prasowy Towarzystwa Słowaków w Polsce.
Tarnów/Szczurowa Corocznie odbywa się tutaj Międzynarodowy Tabor Pamięci Romów., 8. Województwo mazowieckieWarszawa Prowadzony jest tu portal „Nasze Słowo”, a od 1956 r. wydawany tygodnik w języku ukraińskim w Polsce., 9. Województwo pomorskieKartuzy W gminie Kartuzy 16 sierpnia 2010 r. wprowadzono 25 kaszubskich nazw dla miasta i wsi, a 29 kwietnia 2011 r. nazwę dla kolejnej wsi.
Mapa interaktywna przedstawiająca podział administracyjny Polski na poziomie województw. Opisy punktów znajdujących się na mapie: 1. PodlasieSejny W tym niespełna 6-tysięcznym miasteczku znajduje się konsulat Republiki Litewskiej. Działa tu również Dom Kultury Litewskiej. Fotografia przedstawiająca nowoczesny, dwukondygnacyjny budynek. Nad drzwiami znajdują się dwujęzyczne napisy, polskie i litewskie: Dom Litewski i ietuviu namai. Po prawej stronie budynku umocowane są drzewce, na których powiewają dwie flagi. Jedna żółto-zielono-czerwona i druga przedstawiająca dwanaście żółtych gwiazd ułożonych w okrąg, na błękitnym tle. Źródło: Przykuta, CC BY-SA 3.0.
Puńsk Gmina, w której 75% mieszkańców stanowią Litwini.
Kruszyniany Znajduje się tu najstarszy zachowany meczet tatarski w Polsce. Jest unikatowym w skali kraju przykładem islamskiego drewnianego budownictwa sakralnego; funkcjonuje do dziś., 2. PodlasieCzyże To gmina z największym w Polsce odsetkiem ludności należącej do mniejszości narodowej. Narodowość białoruską zadeklarowało tu 76,5% mieszkańców. Fotografia przedstawiająca cerkiew. Budynek zdobią trzy cebulaste kopuły zwieńczone krzyżami o ośmiu końcach. Źródło: Yarl, CC BY-SA 3.0.
Dubicze Cerkiewne W tej gminie 63,7% mieszkańców zadeklarowało narodowość białoruską. Fotografia przedstawiająca front drewnianej cerkwi. Budynek zdobi cebulasta kopuła zwieńczona krzyżem o ośmiu końcach. sŹródło: domena publiczna.
Orla, powiat bielski Tu również przedstawiciele mniejszości białoruskiej stanowią większość, bo aż 56% mieszkańców.
Hajnówka Przedstawiciele mniejszości białoruskiej stanowią 51,7% mieszkańców., 3. PodlasieBiałystok Od 1956 r. jest tu wydawany tygodnik mniejszości białoruskiej „Niwa”. Ilustracja przedstawiająca logo czasopisma. Tworzy ją napis: Ніва ТЫДНЁВIК БЕЛАРУСАЎ У ПОЛЬШЧЫ. Źródło: domena publiczna.
Od 1997 r. organizowane są tutaj Dni Kultury Rosyjskiej. Oprócz licznych koncertów, spotkań ze znanymi osobistościami i seminariów w ramach Dni Kultury Rosyjskiej odbywają się także Dni Kina Rosyjskiego., 4. Województwo opolskiePowiat opolski W wyborach samorządowych w 2018 r. KWW Mniejszość Niemiecka zdobył największą liczbę głosów – 37%, wyprzedzając drugą na liście Platformę Obywatelską o ponad 11%.
Opole W tym mieście wydawany jest dwujęzyczny tygodnik mniejszości niemieckiej „Wochenblatt” z artykułami w języku polskim i niemieckim. Zaczęto go wydawać w 1990 r.
Opole – Ryszard Galla Od 1998 do 2005 r. zasiadał w sejmiku opolskim, pełniąc funkcję wicemarszałka województwa (z przerwą w 2002 r., gdy zajmował stanowisko marszałka). W wyborach w 2005 r. po raz pierwszy został wybrany na posła, otrzymując 9072 głosy. Od tamtej pory w każdych kolejnych wyborach uzyskuje mandat poselski. W 2017 r. wraz z innymi działaczami mniejszości niemieckiej założył partię pod nazwą Regionalna. Mniejszość z Większością, zarejestrowaną w lutym 2018 r. Fotografia przedstawiająca mężczyznę w sile wieku. Postać ukazana jest od piersi w górę. Ma owalną twarz i krótkie włosy. Ma wysokie, lekko zmarszczone czoło, delikatnie uniesione brwi. Powieki lekko zasłaniają oczy, ma pod nimi niewielką opuchliznę. Nosi okulary. Ma duży, prosty nos i szerokie usta. Uśmiecha się. Ubrany jest w koszulę i garnitur. Pod szyją ma zawiązany krawat. Źródło: Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 pl., 5. Województwo łódzkieZelów Osadnicy czescy rozwinęli na tym terenie przemysł tkacki. Przynieśli ze sobą nową religię, ciekawe zwyczaje, własne tradycje budowlane, a nawet kulinarne (knedle kudłate, buchty domowe, staroczeskie ciasto z marchwią).
Jarmiła Wiera Jelinek Ur. 1 marca 1960 r. w Zelowie. Pierwsza kobieta w historii Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP ordynowana na pastora. Fotografia przedstawiająca kobietę w sile wieku. Postać ma krótkie włosy, grzywka zasłania czoło. Kobieta ma kwadratową twarz i zwężone oczy. Odsłania zęby w uśmiechu. Ubrana jest w sutannę z białym kołnierzykiem pod stojącym kołnierzem. Na serdecznym palcu prawej dłoni ma obrączkę. W lewej ręce trzyma książkę. Źródło: Jan Amos Jelinek, CC BY-SA 4.0., 6. Województwo dolnośląskieWrocław Miejsce wydawania przez Związek Karaimów Polskich czasopisma społeczności karaimskiej w Polsce „Awazymyz” (karaim. „Nasz głos”). Historia pisma sięga 1979 r. Ilustracja przedstawiająca logo organizacji. Składa się z okręgu podzielonego na trzy części. Poziomo na część górną i dolną. Górna część podzielona pionowo. Po prawej stronie dwuząb, a po lewej tarcza. W dolnej części zamek. Wokół napis: Związek Karaimów Polskich. Źródło: BMHC, CC BY-SA 3.0.
Odbywają się tutaj spotkania z Kulturą Żydowską Simha.
Działa żydowska gmina wyznaniowa, która swoje nabożeństwa prowadzi w Synagodze pod Białym Bocianem.
Działa tu również żydowska szkoła podstawowa Lauder etz Cheim, w której uczą się i celebrują żydowskie święta osoby pochodzenia żydowskiego i narodowości polskiej., 7. Województwo małopolskieZdynia Co roku w trzecim lub czwartym tygodniu lipca w Zdyni odbywa się impreza kulturalna Watra Łemkowska, gromadząca społeczność łemkowską z całego świata. Składa się z koncertów, spotkań z twórcami, warsztatów, wystaw.
Gorlice Od czerwca 2011 r. Radio Internetowe Stowarzyszenia Ruska Bursa (używające obecnie nazwy Radio Internetowe Ruskiej Bursy „LEM.fm”) nadaje audycje w języku łemkowskim.
Kraków Wydawany jest tutaj nieprzerwanie od 1958 r. „Život” – organ prasowy Towarzystwa Słowaków w Polsce.
Tarnów/Szczurowa Corocznie odbywa się tutaj Międzynarodowy Tabor Pamięci Romów., 8. Województwo mazowieckieWarszawa Prowadzony jest tu portal „Nasze Słowo”, a od 1956 r. wydawany tygodnik w języku ukraińskim w Polsce., 9. Województwo pomorskieKartuzy W gminie Kartuzy 16 sierpnia 2010 r. wprowadzono 25 kaszubskich nazw dla miasta i wsi, a 29 kwietnia 2011 r. nazwę dla kolejnej wsi.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1B4a9VFXYJQG
Mapa administracyjna Polski na poziomie gmin. Zaznaczono na niej gminy, w których mniejszości stanowią co najmniej 10% mieszkańców na podstawie wyników Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 i 2011 roku. Gminy uwzględnione w 2002 roku to: w województwie podlaskim – Gródek, Michałowo, Bielsk Podlaski, Bielsk Podlaski (miasto), Orla, Hajnówka, Hajnówka (miasto), Białowieża, Czeremcha, Czyże, Dubicze Cerkiewne, Kleszczele, Narew, Narewka, Puńsk, Sejny, Milejczyce i Nurzec-Stacja. W województwie warmińsko-mazurskim to Lelkowo, Godkowo, Kruklanki, Banie Mazurskie, Budry i Pozezdrze. W województwie małopolskim to gmina Uście Gorlickie, a w województwie podkarpackim gmina Komańcza. Gminy uwzględnione w spisie w 2011 roku w województwie podlaskim to: Gródek, Zabłudów, Bielsk Podlaski (miasto), Bielsk Podlaski, Orla, Hajnówka, Hajnówka (miasto), Białowieża, Czeremcha, Czyże, Dubicze Cerkiewne, Kleszczele, Narew, Narewka, Milejczyce, Puńsk i Sejny. W województwie warmińsko-mazurskim to: Lelkowo, Pieniężno, Kruklanki, Banie Mazurskie, Budry i Pozezdrze. W województwie pomorskim to: Czarna Dąbrówka, Lipnica, Parchowo, Studzienice, Tuchomie, Chmielno, Kartuzy, Przodkowo, Sierakowice, Somonino, Stężyca, Sulęczyno, Żukowo, Dziemiany, Lipusz, Cewice, Jastarnia (miasto), Puck (miasto), Władysławowo (miasto), Krokowa, Puck, Linia , Luzino, Łęczyce, Szemud i Wejherowo. W województwie zachodniopomorskim to gmina Biały Bór. W województwie śląskim to: Rudziniec, Toszek, Ciasna, Krzanowice, Krzyżanowice, Nędza, Pietrowice Wielkie i Rudnik. W województwie opolskim to: Bierawa, Cisek, Pawłowiczki, Polska Cerekiew, Reńska Wieś, Lasowice Wielkie, Gogolin, Krapkowice, Strzeleczki, Walce, Dobrodzień, Gorzów Śląski, Olesno, Radłów, Zębowice, Chrząstowice, Dąbrowa, Dobrzeń Wielki, Komprachcice, Łubniany, Murów, Ozimek, Popielów, Prószków, Tarnów Opolski, Turawa, Biała, Głogówek, Izbicko, Jemielnica, Kolonowskie, Leśnica, Ujazd i Zawadzkie. W województwie małopolskim to Uście Gorlickie. W województwie podkarpackim to gmina Komańcza.
Mapa administracyjna Polski na poziomie gmin. Zaznaczono na niej gminy, w których mniejszości stanowią co najmniej 10% mieszkańców na podstawie wyników Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 i 2011 roku. Gminy uwzględnione w 2002 roku to: w województwie podlaskim – Gródek, Michałowo, Bielsk Podlaski, Bielsk Podlaski (miasto), Orla, Hajnówka, Hajnówka (miasto), Białowieża, Czeremcha, Czyże, Dubicze Cerkiewne, Kleszczele, Narew, Narewka, Puńsk, Sejny, Milejczyce i Nurzec-Stacja. W województwie warmińsko-mazurskim to Lelkowo, Godkowo, Kruklanki, Banie Mazurskie, Budry i Pozezdrze. W województwie małopolskim to gmina Uście Gorlickie, a w województwie podkarpackim gmina Komańcza. Gminy uwzględnione w spisie w 2011 roku w województwie podlaskim to: Gródek, Zabłudów, Bielsk Podlaski (miasto), Bielsk Podlaski, Orla, Hajnówka, Hajnówka (miasto), Białowieża, Czeremcha, Czyże, Dubicze Cerkiewne, Kleszczele, Narew, Narewka, Milejczyce, Puńsk i Sejny. W województwie warmińsko-mazurskim to: Lelkowo, Pieniężno, Kruklanki, Banie Mazurskie, Budry i Pozezdrze. W województwie pomorskim to: Czarna Dąbrówka, Lipnica, Parchowo, Studzienice, Tuchomie, Chmielno, Kartuzy, Przodkowo, Sierakowice, Somonino, Stężyca, Sulęczyno, Żukowo, Dziemiany, Lipusz, Cewice, Jastarnia (miasto), Puck (miasto), Władysławowo (miasto), Krokowa, Puck, Linia , Luzino, Łęczyce, Szemud i Wejherowo. W województwie zachodniopomorskim to gmina Biały Bór. W województwie śląskim to: Rudziniec, Toszek, Ciasna, Krzanowice, Krzyżanowice, Nędza, Pietrowice Wielkie i Rudnik. W województwie opolskim to: Bierawa, Cisek, Pawłowiczki, Polska Cerekiew, Reńska Wieś, Lasowice Wielkie, Gogolin, Krapkowice, Strzeleczki, Walce, Dobrodzień, Gorzów Śląski, Olesno, Radłów, Zębowice, Chrząstowice, Dąbrowa, Dobrzeń Wielki, Komprachcice, Łubniany, Murów, Ozimek, Popielów, Prószków, Tarnów Opolski, Turawa, Biała, Głogówek, Izbicko, Jemielnica, Kolonowskie, Leśnica, Ujazd i Zawadzkie. W województwie małopolskim to Uście Gorlickie. W województwie podkarpackim to gmina Komańcza.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1PfYhgEfJ1YR
Mapa administracyjna Polski przedstawiająca podział administracyjny na poziomie gmin. W województwie pomorskim zaznaczono gminy, w których wprowadzono dodatkowe nazwy w języku kaszubskim. Występuje tu 827 nazw kaszubskich. Są to: gmina Stężyca, gmina Chmielno, gmina Sierakowice, gmina Bytów, gmina Szemud,, gmina Linia, gmina Kartuzy, gmina Brusy, gmina Parchowo, gmina Sulęczyno, gmina Somonino, gmina Kościerzyna (miejska), gmina Kościerzyna (wiejska), gmina Lipusz, gmina Żukowo, gmina Dziemiany, gmina Lipnica, gmina Czarna Dąbrówka, gmina Wejherowo (wiejska), gmina Luzino, gmina Karsin, gmina Przodkowo, gmina Tuchomie, gmina Cewice, gmina Władysławowo, gmina Wejherowo (miejska) i gmina Reda (miejska). W województwie podlaskim, zaznaczono gminy w których wprowadzono dodatkowe nazwy w językach białoruskim i litewskim. Są to: gmina Orla (27 nazw białoruskich) i gmina Puńsk (30 nazw litewskich). W województwach śląskim i opolskim zaznaczono gminy, w których wprowadzono dodatkowe nazwy w języku niemieckim. Występuje tu 359 nazw niemieckich. Są to: gmina Radłów, gmina Cisek, gmina Leśnica, gmina Rudnik, gmina Tarnów Opolski, gmina Chrząstowice, gmina Izbicko, gmina Dobrodzień, gmina Jemielnica, gmina Kolonowskie, gmina Krzanowice, gmina Ujazd, gmina Zębowice, gmina Biała, gmina Strzeleczki, gmina Murów, gmina Walce, gmina Głogówek, gmina Komprachcice, gmina Dobrzeń Wielki, gmina Łubniany, gmina Prószków, gmina Gogolin, gmina Lasowice Wielkie, gmina Bierawa, gmina Reńska Wieś, gmina Polska Cerekiew, gmina Turawa, gmina Sośnicowice, gmina Popielów oraz gmina Pawłowiczki. W województwie małopolskim zaznaczono gminy, w których wprowadzono dodatkowe nazwy w języku łemkowskim. Występuje tu 9 nazw łemkowskich. Są to gmina Gorlice i gmina Uście Gorlickie.
Mapa administracyjna Polski przedstawiająca podział administracyjny na poziomie gmin. W województwie pomorskim zaznaczono gminy, w których wprowadzono dodatkowe nazwy w języku kaszubskim. Występuje tu 827 nazw kaszubskich. Są to: gmina Stężyca, gmina Chmielno, gmina Sierakowice, gmina Bytów, gmina Szemud,, gmina Linia, gmina Kartuzy, gmina Brusy, gmina Parchowo, gmina Sulęczyno, gmina Somonino, gmina Kościerzyna (miejska), gmina Kościerzyna (wiejska), gmina Lipusz, gmina Żukowo, gmina Dziemiany, gmina Lipnica, gmina Czarna Dąbrówka, gmina Wejherowo (wiejska), gmina Luzino, gmina Karsin, gmina Przodkowo, gmina Tuchomie, gmina Cewice, gmina Władysławowo, gmina Wejherowo (miejska) i gmina Reda (miejska). W województwie podlaskim, zaznaczono gminy w których wprowadzono dodatkowe nazwy w językach białoruskim i litewskim. Są to: gmina Orla (27 nazw białoruskich) i gmina Puńsk (30 nazw litewskich). W województwach śląskim i opolskim zaznaczono gminy, w których wprowadzono dodatkowe nazwy w języku niemieckim. Występuje tu 359 nazw niemieckich. Są to: gmina Radłów, gmina Cisek, gmina Leśnica, gmina Rudnik, gmina Tarnów Opolski, gmina Chrząstowice, gmina Izbicko, gmina Dobrodzień, gmina Jemielnica, gmina Kolonowskie, gmina Krzanowice, gmina Ujazd, gmina Zębowice, gmina Biała, gmina Strzeleczki, gmina Murów, gmina Walce, gmina Głogówek, gmina Komprachcice, gmina Dobrzeń Wielki, gmina Łubniany, gmina Prószków, gmina Gogolin, gmina Lasowice Wielkie, gmina Bierawa, gmina Reńska Wieś, gmina Polska Cerekiew, gmina Turawa, gmina Sośnicowice, gmina Popielów oraz gmina Pawłowiczki. W województwie małopolskim zaznaczono gminy, w których wprowadzono dodatkowe nazwy w języku łemkowskim. Występuje tu 9 nazw łemkowskich. Są to gmina Gorlice i gmina Uście Gorlickie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RSTnBYkIsBERp
Mapa Polski przedstawiająca podział administracyjny na poziomie gmin. W województwie pomorskim zaznaczono gminy, w których wprowadzono język kaszubski jako język pomocniczy: gmina Linia, gmina Luzino, gmina Parchowo, gmina Sierakowice i gmina Żukowo. W województwie podlaskim, zaznaczono gminy w których wprowadzono język białoruski jako język pomocniczy: gmina miejska Hajnówka, gmina Czyże, gmina Hajnówka, gmina Narewka i gmina Orla oraz gminę Puńsk, w której wprowadzono język litewski jako język pomocniczy. Gminy w województwie opolskim i śląskim, w których wprowadzono język niemiecki jako język pomocniczy: gmina Biała, gmina Bierawa, gmina Chrząstowice, gmina Dobrodzień, gmina Dobrzeń Wielki, gmina Głogówek, gmina Izbicko, gmina Jemielnica, gmina Kolonowskie, gmina Komprachcice, gmina Lasowice Wielkie, gmina Leśnica, gmina Murów, gmina Prószków, gmina Radłów, gmina Reńska Wieś, gmina Strzeleczki, gmina Tarnów Opolski, gmina Turawa, gmina Ujazd, gmina Walce oraz gmina Zębowice.
Mapa Polski przedstawiająca podział administracyjny na poziomie gmin. W województwie pomorskim zaznaczono gminy, w których wprowadzono język kaszubski jako język pomocniczy: gmina Linia, gmina Luzino, gmina Parchowo, gmina Sierakowice i gmina Żukowo. W województwie podlaskim, zaznaczono gminy w których wprowadzono język białoruski jako język pomocniczy: gmina miejska Hajnówka, gmina Czyże, gmina Hajnówka, gmina Narewka i gmina Orla oraz gminę Puńsk, w której wprowadzono język litewski jako język pomocniczy. Gminy w województwie opolskim i śląskim, w których wprowadzono język niemiecki jako język pomocniczy: gmina Biała, gmina Bierawa, gmina Chrząstowice, gmina Dobrodzień, gmina Dobrzeń Wielki, gmina Głogówek, gmina Izbicko, gmina Jemielnica, gmina Kolonowskie, gmina Komprachcice, gmina Lasowice Wielkie, gmina Leśnica, gmina Murów, gmina Prószków, gmina Radłów, gmina Reńska Wieś, gmina Strzeleczki, gmina Tarnów Opolski, gmina Turawa, gmina Ujazd, gmina Walce oraz gmina Zębowice.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 2
RoZDy0wZRFdBy
Nazwa: (Uzupełnij) Forma: (Uzupełnij) Grupa docelowa: (Uzupełnij) Inne informacje: (Uzupełnij).