1
Pokaż ćwiczenia:
RAufhLf31I5at11
Ćwiczenie 1
Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz w tabeli Prawda, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub Fałsz – jeśli jest fałszywe. Zbiór Pieśni nabożnych Franciszka Karpińskiego powstał na zamówienie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Pieśni nabożne Franciszka Karpińskiego były adresowane przede wszystkim do odbiorców dobrze wykształconych, obytych z literaturą. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Zbiór Pieśni nabożnych miał był narzędziem edukacyjnym, pozwalającym ludowi uczestniczyć w życiu kulturalnym kraju. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Zbiór Pieśni nabożnych składa się z parafraz utworów biblijnych zaadaptowanych przez Franciszka Karpińskiego do potrzeb polskiego czytelnika. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Treść i forma Pieśni nabożnych były zgodne z ideowymi założeniami polskiego oświecenia. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Obraz Boga w Pieśniach Franciszka Karpińskiego często korespondował w ludowymi wyobrażeniami, nawiązywał do folkloru. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
11
Ćwiczenie 2

Wyjaśnij, co zdecydowało o dużej popularności utworów zawartych w zbiorze Pieśni nabożne Franciszka Karpińskiego.

R19xIg26xzSkt
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 3

Opisz obrazy człowieka oraz Boga wyłaniające się z Pieśni porannej oraz Pieśni wieczornej Franciszka Karpińskiego. 

R1FAQkxrhw4fb
. Pieśń poranna. Pieśń wieczorna. Obraz Boga. (Uzupełnij). (Uzupełnij). Obraz człowieka. (Uzupełnij). (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 4

Opisz relację łączącą człowieka i Boga w Pieśni wieczornej Franciszka Karpińskiego. Podaj emocję, na której ta relacja jest oparta.

R1XqXuolIO6Fj
(Uzupełnij).
RJh4KN6Oo73Vl2
Ćwiczenie 5
Wśród podanych określeń zaznacz te, które oddają nastrój Pieśni porannej oraz Pieśni wieczornej Franciszka Karpińskiego. Możliwe odpowiedzi: 1. refleksyjny, 2. żałobny, 3. melancholijny, 4. podniosły, 5. nostalgiczny, 6. pogodny
31
Ćwiczenie 6

Według badaczki Joanny Gorzelany najważniejszymi cechami poezji religijnej Karpińskiego są: sakralność, dydaktyzm, emocjonalność, prostota oraz perswazyjność. Bazując na dołączonym w sekcji „Przeczytaj” schemacie, uzasadnij to twierdzenie w kontekście utworów Pieśń poranna i Pieśń wieczorna.

Rs7CU2NVIYAUl
(Uzupełnij).
RWGoz4djl9YJ211
Ćwiczenie 7
Wybierz definicję, która najpełniej oddaje charakter Pieśni wieczornej oraz Pieśni porannej Franciszka Karpińskiego. Możliwe odpowiedzi: 1. Utwór wierszowany, najczęściej stroficzny, o charakterze pochwalno-panegirycznym lub dziękczynnym, utrzymany w patetycznym stylu, opiewający wybitną postać, wydarzenie, uroczystość, instytucję czy wzniosłą ideę., 2. Uroczysta i podniosła pieśń pochwalna, sławiąca bóstwo, bohaterskie czyny, wielkie idee i otoczone powszechnym szacunkiem wartości i instytucje., 3. Wypowiedź religijna mająca charakter indywidualnego bądź zbiorowego zwrotu do Boga – zawiera skierowane do niego pochwały, opiewa jego wielkość i wspaniałość, zawiera prośby, wznosi błagania, a niekiedy zbliża się do formy rozmyślania o jego właściwościach., 4. Pieśń lamentacyjna o charakterze elegijnym, wyrażająca żal z powodu czyjejś śmierci, rozpamiętująca czyny i myśli zmarłego oraz zawierająca pochwałę jego zalet i zasług.
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z fragmentem Starej pieśni na Binnarową Mirona Białoszewskiego. Wyjaśnij, czy dostrzegasz w tym tekście nawiązania do stylistyki Pieśni porannejPieśni wieczornej Franciszka Karpińskiego. Uzasadnij swoje zdanie, odnosząc się do konkretnych przykładów.

Miron Białoszewski Stara pieśń na Binnarową

[fragment]

Prowadź nas, pszenico,
złota błyskawico,
przez fiolety owych wzgórz
między blaski kukuruz
z żółcielami pospołu,
słonecznikiem upału,
miodem rozlanym powietrza
dywanami spod Biecza

Wyjdźcie, stłoczone w kapliczce
świątki z dziwacznym licem,
pokażcie najbliższą drogę
fiołkowym i żółtym rękawem.

Już woda z rowem zakręca.
Kończy się droga gorąca.
Wierzby zgromadzone
dmuchają w pnie spękane.
Widać czarne prawie
bożych ścian modrzewie.
A szparami zapachy się leją
od pajęczyn, kwiatów i drewien.

O Anioły‑Stróże,
o deski w różnym kolorze
od kaplicy swojej wyjdźcie,
tęczę z drewna nam pokażcie,
w skrzyp cichuśki i lekkuśki
odemknijcie drzwi kościoła.

Otworzyły! [...]

6 Źródło: Miron Białoszewski, Stara pieśń na Binnarową, [w:] tegoż, Utwory zebrane, t. 3, Warszawa 2018, s. 124.
RvAVPRGdXDM1y
(Uzupełnij).
Praca domowa

Porównaj Pieśń poranną Franciszka Karpińskiego z utworem Czego chcesz od nas Panie za Twe hojne dary Jana Kochanowskiego. Wskaż po dwa podobieństwa w sposobie ukazywania obrazów Boga i człowieka, które dostrzegasz w analizowanych tekstach.

Rzi93VGTAxdoi
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Podobieństwa
    • Elementy należące do kategorii Podobieństwa
    • Nazwa kategorii: obraz Boga
      • Elementy należące do kategorii obraz Boga
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Koniec elementów należących do kategorii obraz Boga
    • Nazwa kategorii: obraz człowieka
      • Elementy należące do kategorii obraz człowieka
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Koniec elementów należących do kategorii obraz człowieka
      Koniec elementów należących do kategorii Podobieństwa
ReJvRxFTj9yGR
(Uzupełnij).
Franciszek Karpiński Pieśń poranna

Kiedy ranne wstają zorze,
Tobie ziemia, Tobie morze,
Tobie śpiewa żywioł wszelki,
Bądź pochwalon, Boże wielki!

A człowiek, który bez miary
Obsypany Twemi dary,
Coś go stworzył i ocalił,
A czemużby Cię nie chwalił?

Ledwie oczy przetrzeć zdołam,
Wnet do mego Pana wołam.
Do mego Boga na niebie,
I szukam go koło siebie.

Wielu snem śmierci upadli,
Co się wczora spać pokładli:
My się jeszcze obudzili,
Byśmy Cię, Boże, chwalili!

poranna Źródło: Franciszek Karpiński, Pieśń poranna, [w:] tegoż, Utwory zebrane, Warszawa 1991, s. 16.
Jan Kochanowski Czego chcesz od nas Panie za Twe hojne dary

Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary?
Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary?
Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie:
I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie.
Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszytko Twoje,
Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni swoje.
Wdzięcznym Cię tedy sercem. Panie, wyznawamy,
Bo nad to przystojniejszej ofiary nie mamy.
Tyś Pan wszytkiego świata. Tyś niebo zbudował
I złotymi gwiazdami ślicznieś uhaftował.
Tyś fundament założył nieobeszłej ziemi
I przykryłeś jej nagość zioły rozlicznemi.
Za Twoim rozkazaniem w brzegach morze stoi
A zamierzonych granic przeskoczyć się boi.
Rzeki wód nieprzebranych wielką hojność mają,
Biały dzień a noc ciemna swoje czasy znają,
Tobie k woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi,
Tobie k woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,
Wino Jesień i jabłka rozmaite dawa,
Potym do gotowego gnuśna Zima wstawa.
Z Twej łaski nocna rosa na mdłe zioła padnie,
A zagorzałe zboża deszcz ożywia snadnie.
Z Twoich rąk wszelkie źwierzę patrza swej żywności,
A Ty każdego żywisz z Twej szczodrobliwości.
Bądź na wieki pochwalon, nieśmiertelny Panie!
Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie.
Chowaj nas, póki raczysz, na tej niskiej ziemi,
Jedno zawżdy niech będziem pod skrzydłami Twemi.

5 Źródło: Jan Kochanowski, Czego chcesz od nas Panie za Twe hojne dary, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. 3, Warszawa 1959, s. 97.