Dorosłe łososie żyją w morzach, a na tarło wyruszają do górskich potoków, gdzie woda jest zimna i dobrze natleniona. Tu składają ikrę, z której wylęgają się małe łososie, dorastające w wodzie słodkiej przez 2–3 lata. Łuski łososia mają w środku dwa lub trzy wąskie pierścienie przyrostu. Odpowiadają one pierwszemu okresowi życia w wodzie słodkiej, kiedy łososie rosną powoli. Następne pierścienie są szerokie i odpowiadają okresowi życia w morzu, kiedy łosoś intensywnie żeruje i szybko rośnie. Wędrując na tarło z morza do rzeki, łosoś nie je. Po okresie tarła ponownie wraca do morza i rozpoczyna żerowanie.
RxtaynrVpUDo6
A. Przeanalizuj dokładnie tekst do zadania. Zastanów się, jak wygląda łuska łososia, który od wylęgu do okresu wyruszenia na tarło żył w wodzie słodkiej.
Jak zmieniają się pierścienie przyrostu w okresie, gdy łosoś przebywa w morzu?
Czym się charakteryzują pierścienie powstałe w okresie intensywnego żerowania?
B. Przeanalizuj tekst. Gdzie i jak długo przebywał młody łosoś, zanim osiągnął zdolność do rozrodu i wyruszył na tarło?
C. Zastanów się, jakie pierścienie powstają na łuskach w okresie letnim, kiedy łosoś ma dostęp do dużych ilości pożywienia. A jak wyglądają pierścienie powstałe w okresie, kiedy dostępność pożywienia jest bardzo ograniczona?
A. Na łuskach łososia, który wędrówkę na tarło odbył tylko raz w życiu, będą widoczne 2–3 pierścienie przyrostu z okresu, gdy żył w zbiorniku słodkowodnym, oraz pierścienie szerokie, powstałe w okresie życia w morzu zasobnym w pokarm.
B. Łosoś wyruszający na tarło ma 2–3 pierścienie, ponieważ powstawały one w 2–3 pierwszych latach życia, gdy przebywał w zbiorniku słodkowodnym (od urodzenia do wyruszenia na tarło).
C. Przy braku pożywienia, związanym z wędrówką łososia, pierścienie przyrostu powstają blisko siebie, co daje wrażenie ciemniejszych pasm.
31
Ćwiczenie 8
Wielu naukowców uważa, że nasze zęby to przekształcone w procesie ewolucji łuski.
RHteojofIXCob
R1NYBvfx5qfVR
R1DzLIfa6z2e4
1. Porównaj budowę zęba kostnego łuski plakoidalnej ryb oraz zęba człowieka. Zaobserwuj cechy wspólne w budowie obu narządów.
2. Przypomnij sobie rolę krwi. Czy w komórkach zęba łuski zachodzą procesy metaboliczne? Jaki jest związek między rolą krwi a procesami zachodzącymi w zębach kostnych?
1. Zęby człowieka mogły powstać z łusek plakoidalnych ryb w toku ewolucji, ponieważ zarówno zęby kostne łusek plakoidalnych ryb, jak i zęby człowieka od zewnątrz pokrywa szkliwo. Pod szkliwem zęba kostnego łuski plakoidalnej oraz zęba człowieka znajduje się zębina, a jej wnętrze wypełnia miazga, w której znajdują się naczynia krwionośne i nerwy.
2. Naczynia krwionośne w miazdze zęba kostnego łuski plakoidalnej ryby dostarczają składników odżywczych, potrzebnych do odżywienia zęba, oraz odprowadzają produkty przemian metabolicznych zachodzących w komórkach zęba.