Sprawdź się
Zaznacz pięć głównych przyczyny powstania tsunami.
- podmorski wybuch wulkanu
- podmorskie trzęsienie ziemi w strefie subdukcji
- duże podwodne osuwiska osadów
- duże osuwisko w Himalajach
- zatonięcie dużego tankowca
- cielenie się lodowców
- upadek meteorytu
Najwyższą falą tsunami w XXI wieku była ta, która uderzyła w Indonezję w 2004 roku. Korzystając z podanej mapy, odpowiedz, po jakim czasie fala tsunami dotarła wtedy do wybrzeży Gwinei.
Najwyższą falą tsunami w XXI wieku była ta, która uderzyła w Indonezję w 2004 roku. Korzystając z opisu mapy, odpowiedz, po jakim czasie fala tsunami dotarła wtedy do wybrzeży Gwinei.
- po 15 godzinach
- po 18 godzinach
- po 21 godzinach
- po 24 godzinach
Wymień cztery przykłady pozaprzyrodniczych skutków tsunami.
Uzasadnij, dlaczego osoby wypoczywające na plażach Włoch, Grecji czy Turcji mogą być narażone na wystąpienie fal tsunami.
Oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| 11 marca 2011 r. w Japonii fala tsunami uszkodziła elektrownię atomową w Fukushimie. | □ | □ |
| Na otwartym oceanie tsunami może mieć długość kilku tysięcy kilometrów, ale porusza się z bardzo małą prędkością. | □ | □ |
| Tsunami różni się od fali wiatrowej tym, że w falowaniu bierze udział woda na całej głębokości – od dna do powierzchni. | □ | □ |
| Tsunami, wkraczając na płycizny przybrzeżne, deformują się i spiętrzają do wysokości 30–40 metrów. | □ | □ |
Przeanalizuj poniższy tekst. Na jego podstawie, a także korzystając z własnej wiedzy, uzasadnij, w jaki sposób opisane zagrożenie jest niebezpieczne dla mieszkańców nie tylko basenu Morza Śródziemnego, ale całej kuli ziemskiej.
Superwulkan Marsili […] jest położny u wybrzeży Włoch i jest jak dotąd największym znanym superwulkanem, który leży pod powierzchnią wody. Ów twór zwrócił uwagę licznych mediów, w tym „Corriere della Sera”, który donosi, że do wybuchu może dojść w każdej chwili. Oczywiście wybuch nie miałby zostać zapoczątkowany poprzez wewnętrzne procesy, lecz w wyniku czynnika zewnętrznego, czyli trzęsienia ziemi […].
Wulkan Marsili miał wybuchnąć w ciągu najbliższych kilku tysięcy lat, tak wynikało z badań, jakie przeprowadzili naukowcy. Niestety, struktura Marsili w ostatnich dziesięcioleciach uległa znacznej przemianie, a same ściany krateru zaczęły powoli tracić stabilność. Co do samej komory magmowej, to oczywiście – jak zawsze w przypadku superwulkanów – ma ona ogromne wymiary i wciąż się powiększa. To wszystko sprawia, że jeszcze kilka tygodni temu Marsili zajmował drugie miejsce na liście superwulkanów, które mogą wybuchnąć w najbliższych czasach, na pierwszym miejscu znajdował się Yellowstone. Trzęsienia ziemi na terenie Włoch sprawiły, że pewne dane i ustalenia musiały zostać skorygowane; […] obecnie mówi się, iż do erupcji Marsili może dojść dosłownie w każdej chwili. Czynnik zapalny to […] trzęsienie ziemi w pobliżu krateru. Pozostaje mieć nadzieję, że jednak ziemia w tamtym regionie uspokoi się i przynajmniej na razie widmo globalnego kataklizmu zostanie zażegnane. W przypadku erupcji Marsili dodatkowo należy pamiętać o zagrożeniu, jakie niesie ze sobą fala tsunami. Dlaczego erupcja jest połączona z drugim kataklizmem, w tym przypadku kataklizmem wodnym? Otóż w momencie wybuchu dojdzie do zawalenia się części ścian podwodnego krateru, a to z kolei […] uruchomi proces tworzenia się ogromnych fal, które w bardzo szybkim czasie dotrą do wybrzeży Włoch, niosąc ze sobą zniszczenie.
Indeks dolny Źródło: Superwulkan Marsili grozi erupcją, 5.11.2016, Globalne‑Archiwum.pl (dostęp 14.05.2021). Indeks dolny koniecŹródło: Superwulkan Marsili grozi erupcją, 5.11.2016, Globalne‑Archiwum.pl (dostęp 14.05.2021).
Korzystając z podanego schematu i własnej wiedzy, wyjaśnij, dlaczego fale tsunami, które są ledwie widoczne na otwartym oceanie, na wybrzeżu osiągają tak dużą wysokość. Wyjaśnij także, czy na każdym wybrzeżu tsunami osiąga tak duże rozmiary i jest tak niszczycielskie.
Korzystając z opisu schematu i własnej wiedzy, wyjaśnij, dlaczego fale tsunami, które są ledwie widoczne na otwartym oceanie, na wybrzeżu osiągają tak dużą wysokość. Wyjaśnij także, czy na każdym wybrzeżu tsunami osiąga tak duże rozmiary i jest tak niszczycielskie.
