Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Mechanizm powstawania i skutki tsunami

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

Podstawa programowa

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

2) wyjaśnia powstawanie sztormów, powodzi i tsunami.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • opisuje mechanizm powstawania fali tsunami,

  • ocenia skutki wystąpienia tsunami,

  • wymienia przykłady miejsc najczęstszego występowania tsunami.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: dyskusja, burza mózgów, metoda problemowa z wykorzystaniem plakatu, metody operatywne (analiza tekstu e‑materiału, filmu edukacyjnego, mapy)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca grupowa, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, mapa fizyczna świata

Materiały pomocnicze

Dawydow L.K., Dmitrijewa A.A., Konkina N.G., Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa 1979 (rozdział Oceany i morza).

Góra P.F., Tsunami, if.uj.edu.pl (dostęp 12.05.2021).

Szymborski S., Szymborski K., Wszechocean, Wiedza Powszechna, Warszawa 1981.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

  • Czynności organizacyjne.

  • Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć: prosi  o przypomnienie rodzajów fal morskich i przyczyn ich powstawania.

  • Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel przedstawia fotografię tsunami (e‑materiał), inicjuje dyskusję na forum klasy na temat tego, czym jest tsunami, czym różni się od innych fal morskich.

  • Uczniowie dobierają się w pary, w tekście e‑materiału wyszukują informacje na temat mechanizmu powstawania tsunami.

  • Dyskusja na forum klasy na temat przyczyn wystąpienia tsunami (wykorzystanie animacji z bloku tekstowego) – omówienie powstania tsunami na konkretnym przykładzie.

  • Uczniowie wyszukują w e‑materiale przykłady wystąpienia tsunami w XX wieku (e‑materiał: Wybrane przykłady największych tsunami i ich skutki) – wskazują je na mapie fizycznej świata, nazywają najbardziej zagrożone miejsca (regiony, kraje).

  • W jaki sposób można ostrzec mieszkańców wybrzeży przed tsunami? Następuje burza mózgów – uczniowie nadal pracują w parach, najpierw zapisują swoje propozycje na karteczkach samoprzylepnych, następnie przyklejają je do tablicy.

  • Wspólnie z nauczycielem analizują wypisane sposoby, grupują je, następnie weryfikacja i porównanie informacji z tekstem e‑materiału (fragment Ostrzeganie przed tsunami).

  • Uczniowie zapoznają się z filmem edukacyjnym zawartym w e‑materiale – uzupełnienie informacji i wstęp do pracy w grupach.

  • Nauczyciel pyta uczniów: w jaki sposób tsunami wpływają na środowisko przyrodnicze oraz na życie i gospodarkę człowieka?

  • Uczniowie łączą się w grupy – w taki sposób, aby powstało ich 6: trzy będą pracowały nad problemem wpływu tsunami na środowisko przyrodnicze, trzy – na życie i gospodarkę człowieka.

  • Następnie uczniowie otrzymują arkusze papieru i pisaki – na podstawie dostępnych źródeł informacji w grupach tworzą plakaty omawiające dany problem.

  • Po upływie określonego czasu trzy grupy pracujące nad tym samym problemem wieszają swoje plakaty na tablicy, a reprezentanci grup przedstawiają je (łącznie z oceną przedstawionych skutków) – grupy powinny się uzupełniać.

  • Po wszystkich prezentacjach możliwa jest krótka dyskusja na forum klasy nad oceną skutków tsunami.

Faza podsumowująca

  • Następuje utrwalenie materiału przy pomocy ćwiczeń znajdujących się w e‑materiale – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane ćwiczenia.

  • Nauczyciel podsumowuje realizację założonych celów lekcji – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.

  • Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było łatwe, trudne, ciekawe, jakie są możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.

Praca domowa

  • Korzystając z różnych źródeł informacji (również z filmu edukacyjnego zawartego w e‑materiale), podaj przykłady tsunami w Europie. Czy wystąpiły także w Polsce? Wyjaśnij, dlaczego.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny można wykorzystać podczas lekcji powtórzeniowej z działu Problemy środowiskowe współczesnego świata (zakres rozszerzony: XVIII). Film można wykorzystać również podczas lekcji dotyczącej falowania wód morskich (zakres rozszerzony: IV. 1). Może także służyć uczniom do samodzielnej nauki.

Sprawdź się