Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

R1RJg9McyWwfZ

Poliestry to polimery, których łańcuchy główne zbudowane są z:

grup estrowych.
grup etylenowych.
grup alkoksylowych.
grup karbonylowych.

Ćwiczenie 2

Dopasuj pojęcia do ich właściwych definicji.

R1J9qEnkRuN63

Proces przekształcania odpadów z tworzyw sztucznych w nowe, przydatne materiały i/lub przedmioty., Polimer stosowany masowo do produkcji włókien syntetycznych i opakowań., Proces biochemicznego rozkładu związków organicznych na związki nieorganiczne, w wyniku działania saprobiontów., Reakcja łączenia się monomerów w wielocząsteczkowe związki, zwane polimerami (łańcuchowe lub sieciowe), które posiadają wielokrotnie większe masy cząsteczkowe., Reakcja łączenia się monomerów, zawierających przynajmniej dwie grupy funkcyjne, przebiega stopniowo, w wyniku przebiegu której powstaje polimer oraz produkt uboczny (np. woda, metanol, glikol)

Definicja	Pojęcie
Proces przekształcania odpadów z tworzyw sztucznych w nowe, przydatne materiały i/lub przedmioty.
Polimer stosowany masowo do produkcji włókien syntetycznych i opakowań.
Proces biochemicznego rozkładu związków organicznych na związki nieorganiczne, w wyniku działania saprobiontów.
Reakcja łączenia się monomerów w wielocząsteczkowe związki, zwane polimerami (łańcuchowe lub sieciowe), które posiadają wielokrotnie większe masy cząsteczkowe.
Reakcja łączenia się monomerów, zawierających przynajmniej dwie grupy funkcyjne, przebiega stopniowo, w wyniku przebiegu której powstaje polimer oraz produkt uboczny (np. woda, metanol, glikol)

Ćwiczenie 3

Wskaż prawidłową odpowiedź.

R10an9hwpSrJb

Źródło: dostępny w internecie: www.pixabay.com, domena publiczna.

RSKC75lviVi81

211

Ćwiczenie 4

Poliakrylany można otrzymać w wyniku podanej poniżej reakcji.

Poliakrylany można otrzymać w wyniku opisanej reakcji.

RdvRgMXORVmjI1

Ilustracja przedstawiająca schemat reakcji polimeryzacji. N cząsteczek o strukturze grupa hydroksylowa OH związana z grupą Ar, która to łączy się z drugą grupą hydroksylową. Dodać n cząsteczek o strukturze grupa COOH związana z grupą Ar, która to łączy się z kolejną grupą COOH. Strzałka w prawo, strzałka w lewo, za strzałką w nawiasie kwadratowym atom tlenu, którego jedno z wiązań wychodzi poza nawias i zakończone jest atomem wodoru, drugie łączy się z grupą Ar związaną z atomem tlenu, który to łączy się z atomem węgla połączonym za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z grupą arylową Ar zawiązaną z atomem węgla połączonym za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu i posiadającym jedno wiązanie wychodzące poza nawias. Dodać dwa n minus jeden cząsteczek wody. — Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Na podstawie tej reakcji, zapisz i podaj nazwy substratów, jakie są potrzebne do otrzymania polimeru, którego fragment łańcucha przedstawiono poniżej.

Na podstawie tej reakcji, podaj nazwy substratów, jakie są potrzebne do otrzymania polimeru, którego fragment łańcucha opisano poniżej.

R1D9IxApZ3IO5

Ilustracja przedstawiająca mer związku o strukturze w nawiasie kwadratowym atom tlenu, którego jedno z wiązań wychodzi poza nawias, zaś drugie łączy go z pierścieniem fenylowym, który w pozycji czwartej względem wspomnianego atomu tlenu łączy się z atomem węgla podstawionym dwiema grupami metylowymi CH3 oraz z pierścieniem fenylowym podstawionym w pozycji czwartej względem atomu węgla atomem tlenu. Atom tlenu łączy się z atomem węgla, ten za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z pierścieniem fenylowym, podstawionym w pozycji trzeciej atomem węgla związanym za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu. Jedno z wiązań ostatnio wspomnianego atomu węgla wychodzi poza nawias. — Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1MSh9ELJosVM

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R1XaOvq02j1lQ

R1axIhEBLjdLO

Ilustracja przedstawiająca dwie struktury. Pierwsza z nich to 2,2-bis(4-hydroksyfenylo)propan o strukturze atom węgla związany z dwiema grupami metylowymi CH3 oraz z dwiema grupami 4-hydroksyfenylowymi. Drugi związek to kwas 1,3-benzenodikarboksylowy, inaczej kwas izoftalowy o strukturze pierścień fenylowy podstawiony w pozycji pierwszej i trzeciej grupami karboksylowymi COOH. — Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 5

Na podstawie rysunku, odpowiedz na pytanie. Podpisz odpowiednio rysunki.

Na podstawie opisu rysunków, odpowiedz na pytanie. Podpisz odpowiednio rysunki.

R9lY0wbjwCq3e

Ilustracja przedstawiająca dwa rysunki. Rysunek pierwszy. Dwadzieścia dwie kulki zielone symbolizujące połączone mery stanowią większość zbioru, kulki niebieskie symbolizujące wolne mery stanowią mniej niż połowę zbioru czyli piętnaście kulek, zaś kulki czerwone symbolizujące mer aktywny, odpowiedzialny za propagację są jedynie dwie. Rysunek drugi. Znajdują się na nim trzydzieści cztery kulki zielone symbolizujące połączone mery oraz cztery kulki niebieskie symbolizujące wolne mery. — Kolor niebieski – wolne mery
Kolor zielony – połączone mery
Kolor czerwony – mer aktywny, odpowiedzialny za propagację (np. mer w formie rodnikowej)
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R423XbVic10JP

Reakcja przedstawiona na rysunku 1: .
Reakcja przedstawiona na rysunku 2: .

Który ze wskazanych schematów dotyczy reakcji łańcuchowej, a który kondensacji?

Reakcja przedstawiona na rysunku $1$ : polimeryzacja.

Reakcja przedstawiona na rysunku $2$ : polikondensacja.

Na rysunku pierwszym łańcuchowa, na rysunku drugim reakcja kondensacji.

Ćwiczenie 6

Re1nATXATbCyb

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R94qA7DNnMToX

RoqUK3MftzRm4

Ilustracja przedstawiająca polimer powstały w wyniku reakcji polikondensacji. To poli(tereftalan etylenu) o strukturze w nawiasie kwadratowym zbudowanej z pierścienia fenylowego podstawionego grupą COO w pozycji pierwszej, od jednego z atomów tlenu odchodzi wiązanie pojedyncze wychodzące poza nawias. W pozycji czwartej pierścienia fenylowego znajduje się druga grupa COO podstawiona grupą metylenową CH2 związana z grupą CH2, której jedno z wiązań wychodzi poza kwadratowy nawias. Względem nawiasu w indeksie dolnym znajduje się litera n. — Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Reakcja ta jest heteropolikondensacją.

R1HDW6l17jb63

Ilustracja przedstawiająca schemat reakcji polikondensacji. N cząsteczek alkoholu dihydroksylowego o stukturze grupa R1 związana z dwiema grupami hydroksylowymi OH, dodać n cząsteczek kwasu dikarboksylowego o strukturze grupa R2 związana z dwiema grupami COOH. Strzałka w prawo, za strzałką w nawiasie kwadratowym poliester o strukturze grupa R1, od której jedno z wiązań odchodzi poza nawias, zaś drugie łączy ją z atomem tlenu związanym z atomem węgla połączonym za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z grupą R2. Grupa R2 związana jest z węglem, którego jedno z wiązań wychodzi poza nawias, zaś atom ten łączy się za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu. Względem nawiasu kwadratowego w indeksie dolnym znajduje się litera n. Dodać dwa n minus jeden cząsteczek wody. — Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powstały polimer to PET.

Nie stosuje się jej w przemyśle (używa się polikondensacji w wyniku transestryfikacji), ponieważ kwas tereftalowy znacznie słabiej rozpuszcza się w glikolu niż DMT (ester kwasu tereftalowego‑tereftalanu dimetylu).

311

Ćwiczenie 7

Przeanalizuj poniższą reakcję polikondensacji i uzupełnij jej reagenty. Jak nazywa się ta reakcja? Co to za poliester powstały w wyniku tej reakcji?

R1KwHauVLYjs11

Ilustracja — Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RZ1WOROpCwCP41

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RKydFZ7J9cw0q

Jest to przykład polikondensacji przez wymianę estrową. PBT‑poli(tereftalan butylenu).

R10usU697bZpD

Ilustracja przedstawiająca reakcję cząsteczki tereftalnu dimetylu z dwiema cząsteczkami butano-1,4-diolu. Strzałka w prawo, strzałka w lewo, nad strzałkami zapis "katalizator" , za strzałkami cząsteczka cząsteczka tereftalanu bis(4-hydroksybutylu) dodać dwie cząsteczki metanolu. Drugi etap n cząsteczek tereftalanu bis(4-hydroksybutylu), strzałka w prawo, strzałka w lewo, nad strzałką zapis "katalizator". Za strzałkami struktura polimeru poli(tereftalanu butylenu) o strukturze w nawiasie kwadratowym atom węgla, od którego jedno wiązanie wychodzi poza nawias. Atom ten związany jest za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z pierścieniem fenylowym podstawionym w pozycji czwartej atomem węgla związanym za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z drugim atomem tlenu podstawionym łańcuchem złożonym z czterech grup CH2, z których ostatnia wiąże się z atomem tlenu, którego jedno z wiązań wychodzi poza nawias. Dodać n cząsteczek butano-1,4-diolu. — Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 8

Rozwiąż zadanie.

RhN01R6xCrqMu

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R1Hy7TXXKIF55

Wzór PET‑u wygląda następująco.

R1JMGR5beIPzV

Ilustracja przedstawiająca wzór poli(tereftalanu etylenu) (PET). W nawiasie kwadratowym struktura złożona z atomu tlenu, którego jedno z wiązań wychodzi poza nawias, drugie łączy go z atomem węgla, który to związany jest za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z grupą fenylową, czyli pierścieniem benzenu, który to, względem opisanego podstawnika posiada grupę składającą się z atomu węgla związanego za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z drugim atomem tlenu, który to łączy się z grupą metylenową CH2, ta z kolejną grupą metylenową CH2, której wiązanie wychodzi poza nawias. Względem nawiasu kwadratowego w indeksie dolnym znajduje się litera n. — Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wykorzystaj go do obliczenia masy molowej meru PET‑u.

Masa pięciu butelek zawartych w jednym T‑shircie:

5 \cdot 38 g = 190 g

M_{meru} = 192 \frac{g}{mol}

Liczba moli merów, wchodzących w skład jednego T‑shirtu:

1 mol — 192 g

x — 190 g

x = 0,990 mol

Liczba merów, wchodzących w skład jednego T‑shirtu:

1 mol — 6,02 \cdot 10^{23}

0,990 mol — y

y = 5,96 \cdot 10^{23}

W jednym T‑shircie zawartych jest $5,96 \cdot 10^{23}$ merów PET‑u.

Film samouczek

Dla nauczyciela