Splitsing van België

Niemal połowa Walonów wolałaby powrót do unitarnej struktury państwa, a wśród Flamandów odsetek ten wynosi niecałe 15%. Z badań opinii publicznej w 2006 roku wynika, że aż 44% Flamandów opowiada się za niepodległością Flandrii.

wal Źródło: Splitsing van België, tłum. Mariusz Gaj, dostępny w internecie: wikipedia.org [dostęp 3.04.2020 r.].

Agnieszka Kamińska Jak zostać Szwajcarem – co nas czeka w 2018 roku

Dotychczas dla przyjezdnych, którzy chcieli starać się o szwajcarski paszport, podstawowym warunkiem było zamieszkanie na terenie kraju przez co najmniej 12 lat. Od 2018 roku (…) liczbę wymaganych lat obniżono do 10. (…) 10 lat dotyczy tylko zamieszkania w Szwajcarii, a nie w danym kantonie – tutaj lokalne władze mają swoje własne wymagania – i tak np. mieszkańcy Zurychu muszą być tam zameldowani przez min. dwa lata, aby móc złożyć wniosek o czerwoną książeczkę, ale już kanton St. Gallen chce lat aż ośmiu.(…)

Od 2018 roku, aby móc starać się o obywatelstwo, należy posiadać pozwolenie na pobyt stały w Szwajcarii (typu C). To duże ograniczenie, ponieważ wcześniej procedurę paszportową można było rozpocząć również z innymi rodzajami pozwolenia. (…)

Kolejna zmiana wyklucza z potencjalnej grupy przyszłych Szwajcarów osoby, które nie są samodzielne finansowo. Ci, którzy w ciągu ostatnich trzech lat przed uruchomieniem procedury paszportowej korzystali z pomocy społecznej, nie mają co liczyć na otrzymanie szwajcarskiego obywatelstwa. Bycie na socjalnej kroplówce stoi bowiem w sprzeczności z federalnym wymogiem integracji ekonomicznej poprzez pracę lub edukację. Dlatego, kto marzy o paszporcie, musi najpierw oddać państwu co do grosza całą otrzymaną kasę – wtedy droga wolna. Starać się o szwajcarskie obywatelstwo nie mogą też osoby wcześniej karane czy zalegające z płaceniem podatków.

(…) Znajomość lokalnego języka zawsze była jednym z najważniejszych wymogów w procesie nadawania obywatelstwa. Jednak konkrety, co do poziomu umiejętności języka, leżały dotychczas w gestii władz poszczególnych kantonów. W praktyce sprawdzanie biegłości językowej wyglądało różnie. Dlatego w tym roku federacja ustaliła minimum językowe dla wszystkich starających się o szwajcarski paszport. I tak przyszły obywatel Szwajcarii musi wykazać się umiejętnościami co najmniej na poziomie A2 (język pisany) i B1 (język mówiony) (…). Do egzaminu nie będą musiały podchodzić osoby, dla których język obowiązujący w Szwajcarii jest językiem ojczystym lub studiowały w nim przez co najmniej pięć lat.

not Źródło: Agnieszka Kamińska, Jak zostać Szwajcarem – co nas czeka w 2018 roku, 1.03.2018 r., dostępny w internecie: iamnotswiss.blog [dostęp 30.09.2021 r.].

Konstytucja Belgii

Artykuł 1
Belgia jest państwem federalnym składającym się ze wspólnot i regionów.

Artykuł 2
Belgia obejmuje trzy wspólnoty: Wspólnotę Francuską, Wspólnotę Flamandzką i Wspólnotę Niemieckojęzyczną.

Artykuł 3

Belgia składa się z trzech regionów: Regionu Walońskiego, Regionu Flamandzkiego i Regionu Brukselskiego.

(…)

Artykuł 127
$\S$1. Rady Wspólnoty Francuskiej i Wspólnoty Flamandzkiej, każda w swoim zakresie, regulują w drodze dekretów:
1. sprawy z zakresu kultury;
2. sprawy nauczania z wyjątkiem:
a) określania początku i końca okresu obowiązku szkolnego,
b) ustalania minimalnych warunków wydawania dyplomów i świadectw,
c) systemu emerytalnego;
3. współpracę między wspólnotami, jak też współpracę międzynarodową (…).

Artykuł 129
$\S$1. Rady Wspólnoty Francuskiej i Wspólnoty Flamandzkiej, każda w swoim zakresie, regulują w drodze dekretów, z wyłączeniem ustawodawcy federalnego, używanie języków w:
1. sprawach administracyjnych;
2. nauczaniu w zakładach utworzonych, subwencjonowanych lub uznawanych przez władze publiczne;
3. w relacjach socjalnych między pracodawcą i jego personelem, jak też w aktach i dokumentach przedsiębiorstw nakazanych przez ustawy i rozporządzenia. (…)

Artykuł 130
$\S$1. Rada Wspólnoty Niemieckojęzycznej określa w drodze dekretów:
1. sprawy z zakresu kultury;
2. sprawy dotyczące osób;
3. sprawy z zakresu nauczania w granicach określonych w art. 127 §1 ust. 1 i 2,
4. współpracę między wspólnotami, jak też współpracę międzynarodową (…).

bel Źródło: Konstytucja Belgii, 14.02.1994 r., dostępny w internecie: libr.sej.gov.pl [dostęp 5.10.2021 r.].

Paulina Dudek „Jeśli napiszesz o nas coś dobrego, nikt ci nie uwierzy”

Baskijski ani trochę nie przypomina hiszpańskiego, w związku z tym przez lata był nazywany „językiem diabła”. (…)

XVII‑wieczny inkwizytor Pierre de Lancre uważał, że jest to „język wprost stworzony do magii i zdrady”. Nawet dziś niektórzy tak uważają – że mówienie po baskijsku to prowokacja, wstęp do agresji. Największe represje spotykały osoby mówiące po baskijsku za czasów Franco. Wtedy powszechnym zawołaniem było: „Mów po chrześcijańsku!” (hiszp. !Habla cristiano!). Językiem „chrześcijańskim”, „ludzkim” był kastylijski. (…)

Baskijski w czasach Franco był zakazany (…). Używanie go w przestrzeni publicznej spotykało się z negatywnymi reakcjami. Nie można było w nim nauczać czy nadawać dzieciom baskijskich imion – było to uznawane za przejaw separatyzmu, postawy antypaństwowej. (…)

Baskowie wciąż mają kompleks mówienia po baskijsku (…), właśnie ze względu na opinie, które na temat swojego języka słyszeli: że „nadaje się tylko do rozmów z dziećmi i psami”, że to język wsi, nie nauki czy kultury. Wreszcie, że rozmowa z kimś po baskijsku to przejaw braku szacunku i dobrego wychowania. Zdarzało się, że rodzice przestawali z dzieckiem mówić po baskijsku, bo słyszeli od nauczycieli, że przez brak znajomości hiszpańskiego dziecko ma kłopoty w nauce.

W Baskijskiej Wspólnocie Autonomicznej oficjalne są baskijski i hiszpański. Ale ludzie wciąż czasem rezygnują z mówienia po baskijsku, bo boją się negatywnej reakcji.

Według danych z 2016 roku aż 55 proc. Basków nie zna swojego języka. 28 proc. jest dwujęzycznych – mówi po baskijsku i hiszpańsku, a 16 proc. rozumie euskarę, ale w niej nie mówi.

wee Źródło: Paulina Dudek, „Jeśli napiszesz o nas coś dobrego, nikt ci nie uwierzy”, 20.11.2020 r., dostępny w internecie: weekend.gazeta.pl [dostęp 5.10.2021 r.].