Zwróć uwagę na formę zapisu słowa ,,mądrość” w tekście Jana Kochanowskiego.

Jan Kochanowski zapisuje słowo ,,mądrość” wielką literą. Jest to wyraz ironii wynikającej z uświadomienia sobie przez poetę złudności wartości tego pojęcia. Mądrość daje iluzoryczne poczucie, że człowiek jest silny, potrafi wytłumaczyć sobie wszystko, co przydarza mu się w życiu. Ostatecznie jednak doświadczenia weryfikują taki pogląd. Mądrość nie jest w stanie poradzić sobie z bólem poety, z jego pytaniami, z poczuciem zwątpienia. Stanowi wręcz przeszkodę dla tego, czego poeta doświadcza.

Znajdź w tekście Erazma z Rotterdamu fragmenty odnoszące się do ludzkiego życia i miejsca człowieka we wszechświecie, a następnie zestaw je z tekstem Jana Kochanowskiego.

W kontekście dzieła Erazma z Rotterdamu można uznać, że Jan Kochanowski przez całe życie wierzył w potęgę mądrości i grał rolę humanistycznego mędrca moralisty. Okazało się jednak, że życie zweryfikowało jego ,,maskę” - wyznaczyło mu nową rolę, której się nie spodziewał. W życiu nie należy przywiązywać się do niczego, nie należy wierzyć, że otaczająca nas rzeczywistość jest stała - wszystko jest przedstawieniem, w którym człowiek odgrywa swoje zmienne role.

Przyjrzyj się sposobom kreacji podmiotów lirycznych w porównywanych tekstach oraz oceń ich stosunek do Boga. Zwróć uwagę na to, jak osoba mówiąca zwraca się do Stwórcy, jakiego słownictwa używa, jakie są jej przemyślenia dotyczące relacji z Bogiem.

W Trenie X poeta bluźni przeciwko Bogu, kontestuje jego istnienie.

Tren X jest wyrazem buntu i gwałtownych uczuć poety przeżywającego kryzys duchowy i tracącego swą wiarę. Wiara nie przynosi mu ukojenia.

W Trenie XVIII istnienie Boga jest aksjomatem. Podmiot liryczny nie podaje go w wątpliwość.

W Trenie XVIII poeta poddaje się Bogu, przyjmuje jego zwierzchnictwo, prosi o wsparcie i wstawiennictwo. Korzy się przed Bogiem. Wiara jest dla niego punktem oparcia.