Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

R1eaRRHh3kQ5Q1

Wyjaśnij, na czym polega hybrydyzacja sp2.

Źródło: Jfmelero, domena publiczna.

R1OTAow1Ht2Gn

Jak powstaje hybrydyzacja typu

s p^{2}

? Możliwe odpowiedzi: 1. W wyniku nałożenia orbitalu s i dwóch orbitali p., 2. W wyniku nałożenia orbitalu s i orbitalu p., 3. W wyniku nałożenia orbitalu s i trzech orbitali p., 4. W wyniku nałożenia dwóch orbitali p.

Rlw8ouWzybyKo1

Ćwiczenie 2

Wskaż cząsteczki/związki, w których występuje atom o hybrydyzacji

s p^{2}

. Możliwe odpowiedzi: 1.

C_{2} H_{4}

, 2.

NaCl

, 3.

{NH}_{3}

, 4.

HCN

, 5.

{BF}_{3}

, 6.

{SO}_{3}

Ćwiczenie 3

Poniżej przedstawiono wzór strukturalny cząsteczki etenu:

Zapoznaj się z opisem wzoru strukturalnego cząsteczki etenu:

RVR2V4VhfOBro

Ilustracja przedstawiająca wzór etenu, który zbudowany jest z dwóch atomów węgla połączonych wiązaniem podwójnym. Od każdego z atomów węgla odchodzą po dwa wiązania łączące je z atomami wodoru. Długość wiązania pomiędzy atomem węgla i wodoru wynosi 108,7 pikometrów, pomiędzy atomami węgla 133,9 pikometrów. Kąt między wiązaniem łączącym atomy węgla i wiązaniem łączącym węgiel z atomem wodoru wynosi 121,3 stopnia. — Źródło: GroMar Sp. z o.o. na podstawie pl.wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.

RuP4W054NaEji

Uzupełnij zdania, dobierając odpowiednie określenia. Tworzenie wiązania 1. tetragonalnej, 2. 3s, 3. pojedynczego, 4. 119°, 5. wodoru, 6. cztery, 7. 2p, 8. sp², 9. dwa, 10. podwójnego, 11. sp, 12. 3p, 13. trygonalnej, 14. potrójnego, 15. dygonalnej, 16. 1s, 17. węgla, 18. sp², 19. sp³, 20. 2s, 21. 90° pomiędzy atomami 1. tetragonalnej, 2. 3s, 3. pojedynczego, 4. 119°, 5. wodoru, 6. cztery, 7. 2p, 8. sp², 9. dwa, 10. podwójnego, 11. sp, 12. 3p, 13. trygonalnej, 14. potrójnego, 15. dygonalnej, 16. 1s, 17. węgla, 18. sp², 19. sp³, 20. 2s, 21. 90° w cząsteczce etenu tłumaczy się, przyjmując, że orbitale atomowe węgla ulegają hybrydyzacji 1. tetragonalnej, 2. 3s, 3. pojedynczego, 4. 119°, 5. wodoru, 6. cztery, 7. 2p, 8. sp², 9. dwa, 10. podwójnego, 11. sp, 12. 3p, 13. trygonalnej, 14. potrójnego, 15. dygonalnej, 16. 1s, 17. węgla, 18. sp², 19. sp³, 20. 2s, 21. 90°. Polega ona na wymieszaniu orbitalu 1. tetragonalnej, 2. 3s, 3. pojedynczego, 4. 119°, 5. wodoru, 6. cztery, 7. 2p, 8. sp², 9. dwa, 10. podwójnego, 11. sp, 12. 3p, 13. trygonalnej, 14. potrójnego, 15. dygonalnej, 16. 1s, 17. węgla, 18. sp², 19. sp³, 20. 2s, 21. 90° i dwóch orbitali 1. tetragonalnej, 2. 3s, 3. pojedynczego, 4. 119°, 5. wodoru, 6. cztery, 7. 2p, 8. sp², 9. dwa, 10. podwójnego, 11. sp, 12. 3p, 13. trygonalnej, 14. potrójnego, 15. dygonalnej, 16. 1s, 17. węgla, 18. sp², 19. sp³, 20. 2s, 21. 90°, w wyniku czego powstają trzy równocenne orbitale 1. tetragonalnej, 2. 3s, 3. pojedynczego, 4. 119°, 5. wodoru, 6. cztery, 7. 2p, 8. sp², 9. dwa, 10. podwójnego, 11. sp, 12. 3p, 13. trygonalnej, 14. potrójnego, 15. dygonalnej, 16. 1s, 17. węgla, 18. sp², 19. sp³, 20. 2s, 21. 90°, których osie skierowane są ku wierzchołkom trójkąta równobocznego. Wówczas kąty między kierunkami ich osi wynoszą 120°. Wiązanie podwójne w cząsteczce etenu składa się z : wiązania σ, które powstaje w wyniku nałożenia się orbitali 1. tetragonalnej, 2. 3s, 3. pojedynczego, 4. 119°, 5. wodoru, 6. cztery, 7. 2p, 8. sp², 9. dwa, 10. podwójnego, 11. sp, 12. 3p, 13. trygonalnej, 14. potrójnego, 15. dygonalnej, 16. 1s, 17. węgla, 18. sp², 19. sp³, 20. 2s, 21. 90°, oraz wiązania π, utworzonego w wyniku bocznego nakładania się orbitali typu p.

R4vXMmcnk5nBo2

Ćwiczenie 4

Łączenie par. Określ, które zdanie jest prawdziwe, a które fałszywe. Zaznacz Prawda/Fałsz.. Orbitale sp² powstają poprzez nałożenie się dwóch orbitali s i dwóch orbitali typu p, w wyniku czego otrzymujemy dwa orbitale typu sp.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Kąty między orbitalami zhybrydyzowanymi typu sp² wynoszą 120°.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Hybrydyzacja typu sp² występuje w cząsteczkach homoatomowych, np.

H_{2}

.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Orbitale zhybrydyzowane sp² mają jednakowy kształt i energię.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Cząsteczka

{BF}_{3}

nie jest płaska.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz

H_{2}

.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Orbitale zhybrydyzowane sp² mają jednakowy kształt i energię.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Cząsteczka

{BF}_{3}

nie jest płaska.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz

Ćwiczenie 5

Poniżej przedstawiono wzór strukturalny cząsteczki metanalu (aldehydu mrówkowego), w którym atom tlenu i atom węgla ulega hybrydyzacji spIndeks górny 2.

Zapoznaj się z opisem wzoru strukturalnego cząsteczki metanalu (aldehydu mrówkowego), w którym atom tlenu i atom węgla ulega hybrydyzacji spIndeks górny 2.

R1891V4ZXCXth

Ilustracja przedstawiająca wzór strukturalny metanalu. Atom węgla połączony jest za pomocą wiązani podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązań pojedynczych z dwoma atomami wodoru. — Źródło: dostępny w internecie: pl.wikipedia.org, domena publiczna.

RL4rbKfCv6LFn

Podaj trzy przykłady związków, w których atom centralny przyjmuje hybrydyzację sp2.

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R143qskZIALVs

Zaznacz, które orbitale nie uległy hybrydyzacji. Możliwe odpowiedzi: 1. orbital 2p_z atomu węgla, 2. orbital 2p_z atomu tlenu, 3. orbital 2s atomu węgla, 4. orbital 1s atomu wodoru

Ćwiczenie 6

Napisz wzór tej cząsteczki, w której w stanie wzbudzonym na orbitalu p są tylko dwa elektrony.

${NH}_{3}$ ,
${GaI}_{3}$ ,
$H_{2} O$ ,
${BaCl}_{3}$ ,
${CH}_{4}$ ,
${BeH}_{2}$

RXlGCR6bGCmNx

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. .

R1dZWZWrVEt6I

(Uzupełnij).

Zastanów się, który z atomów centralnych, wymienionych powyżej cząsteczek, ma w stanie podstawowym na orbitalu p jeden elektron.

${GaI}_{3}$ , ${BaCl}_{3}$

Ćwiczenie 7

Napisz wzór tej cząsteczki, w której atom centralny ma hybrydyzację spIndeks górny 2.

${NH}_{3}$ ,
${GaI}_{3}$ ,
$H_{2} O$ ,
${BaCl}_{3}$ ,
${CH}_{4}$ ,
${BeH}_{2}$

R1BXvq45BTqd8

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. .

R12nsywN7oiZk

(Uzupełnij).

W hybrydyzacji spIndeks górny 2 biorą udział: 1 orbital s oraz 2 orbitale typu p.

${GaI}_{3}$ , ${BaCl}_{3}$

Ćwiczenie 8

RTBBTRE5nzmCh

Ilustracja — Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Rvnmt1eJrWxOe

Wysłuchaj nagrania abstraktu i zastanów się, czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć w związku z tematem lekcji.

Ćwiczenie 8

RUIOd9dV81BKx

Wyjaśnij, w jaki sposób określisz typ hybrydyzacji atomu centralnego w dowolnym związku chemicznym? W jaki sposób określisz kształt cząsteczki znając hybrydyzację atomu centralnego? W szczególności przy hybrydyzacji sp2.

Przypomnij sobie, jakie kształty przyjmują cząsteczki w zależności od hybrydyzacji atomu centralnego.

Należy zapisać konfigurację elektronową atomu węgla lub boru w stanie podstawowym i w stanie wzbudzonym. Następnie zwrócić uwagę na liczbę elektronów, które znajdują się na poszczególnych podpowłokach. Kolejnym krokiem jest określenie elektronów, których orbitale biorą udział w hybrydyzacji. Należy pamiętać, że elektrony biorące udział w hybrydyzacji muszą być niesparowane. Należy policzyć liczbę przyłączonych atomów (wiązań sigma) i liczbę wolnych par elektronowych. Ich ilość wskaże, ile orbitali bierze udział w hybrydyzacji. Dwa orbitale biorące udział w hybrydyzacji wskazują na hybrydyzację sp, trzy na hybrydyzację spIndeks górny 2, a cztery na hybrydyzację spIndeks górny 3.

Hybrydyzacji sp odpowiada liniowy kształt cząsteczki. Hybrydyzacji spIndeks górny 2 odpowiada trójkątny lub kątowy kształt cząsteczki. Hybrydyzacji spIndeks górny 3 odpowiada kształt tetraedryczny, kształt piramidy trygonalnej lub kształt kątowy. Jeśli do atomu centralnego o hybrydyzacji spIndeks górny 2 przyłączone są dwa atomy, cząsteczka przyjmie kształt kątowy, natomiast jeśli są to trzy atomy, przyjmie kształt trójkątny.

Animacja

Dla nauczyciela

Sprawdź się