Jacek Haman Większościowy system wyborczy: oczekiwania, ograniczenia, rozwiązania alternatywne

System większościowy, wzmacniając pozycję dużych partii, prowadzi do konsolidacji systemu partyjnego aż do wykształcenia się układu dwupartyjnego. System dwupartyjny ma z kolei wiele bardzo istotnych zalet: W systemie dwupartyjnym rządy mają charakter jednopartyjny, a nie koalicyjny. Program rządu jest programem konkretnej partii, znanym przed wyborami i weryfikowanym przez wyborców w głosowaniu powszechnym, a nie wynikiem powyborczych negocjacji międzypartyjnych, prowadzonych ponad głowami wyborców.

cw1 Źródło: Jacek Haman, Większościowy system wyborczy: oczekiwania, ograniczenia, rozwiązania alternatywne, dostępny w internecie: cadr.eu [dostęp 9.06.2020 r.].

Błażej Choroś Paradoksy brytyjskiego systemu wyborczego

Kolejny paradoks brytyjskiego systemu wyborczego ujawnił się dobitnie przy okazji wyborów w lutym 1974 roku. Okazuje się, że partia, która nie zdobędzie największej liczby głosów, może zdobyć najwięcej mandatów, jeśli tylko zwycięży w największej liczbie okręgów. System może zatem, przy zaistnieniu odpowiednich okoliczności, działać sprzecznie ze swoimi założeniami, dając zwycięstwo partii, która zdobyła mniejszą liczbę głosów. Partia Pracy, która wygrała wybory (choć bez zdobycia większości parlamentarnej), w skali kraju zebrała ponad 220 tys. mniej głosów niż konserwatyści. Podobna sytuacja miała miejsce w roku 1951, gdy wybory wygrali konserwatyści, zdobywając 230 tys. mniej głosów niż Partia Pracy (…).

cw3 Źródło: Błażej Choroś, Paradoksy brytyjskiego systemu wyborczego, [w:] Antynomie polityczności : artykuły, eseje i szkice dedykowane Profesor Barbarze Goli, red. Kamil Minker, Lech Rubisz, s. 50.

Agnieszka Nitszke System partyjny Niemiec

Większość rządów niemieckich po drugiej wojnie światowej miała charakter koalicyjny. Jak wskazuje praktyka, partie nie są z góry skazane na określone układy koalicyjne, lecz mogą zmieniać partnerów. Trudno jest mówić o dominującej pozycji którejś z partii niemieckich w rządzeniu krajem. Do tej pory (od 1949 r. do 2009 r.) chadecy rządzili lub współrządzili przez 30 lat, socjaldemokraci przez 23 lata, natomiast FDP przez 38 lat. Wynik FDP nie świadczy o dominacji tej partii, gdyż nigdy nie była ona inicjatorem koalicji ani też żaden jej przedstawiciel nie był kanclerzem. Stanowi on jednak o wyjątkowej pozycji tej partii, jako partii piwotalnej, zdolnej do zawierania koalicji z partnerami z prawej i lewej strony sceny politycznej. Monopol FDP został złamany po raz pierwszy w 1966 r., kiedy powstała „wielka koalicja”, oraz w 1998 r., kiedy zawarta została koalicja SPD z Zielonymi, jednak po 11 latach, w 2009 r., liberałowie powrócili do rządu.

cw4 Źródło: Agnieszka Nitszke, System partyjny Niemiec, dostępny w internecie: ruj.uj.edu.pl [dostęp 9.06.2020 r.].