Martyna Krystman Umowa międzynarodowa jako podstawa decyzji administracyjnej

Na pojęcie umowy międzynarodowej składają się zatem następujące elementy:

1. jest to umowa między dwoma lub więcej podmiotami prawa międzynarodowego, a stronami umów międzynarodowych mogą być m.in. państwa, organizacje międzynarodowe, Stolica Apostolska czy w ograniczonym zakresie osoby prawne;

2. jest to zgodne i wyraźne oświadczenie woli podmiotów prawa międzynarodowego, ergo umowa międzynarodowa nie może być wynikiem milczącego wyrażenia woli, a poprzedzona musi być consensusem;

3. jest to porozumienie, które może być zawarte w formie pisemnej albo ustnej;

4. może być ujęte w jednym bądź kilku dokumentach;

5. jest ono regulowane przez prawo międzynarodowe i wywołuje skutki prawne;

6. jest to porozumienie, w którym istotny jest zamiar wywołania skutków prawnych przez strony, a nie nazwa i forma umowy.

umowa Źródło: Martyna Krystman, Umowa międzynarodowa jako podstawa decyzji administracyjnej, „Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM” 2020, nr 10, s. 159.

Beata Molo Stosunki międzynarodowe – pojęcie, zakres oraz forma z perspektywy wybranych teorii i podejść badawczych

Podstawowe założenia paradygmatu transnarodowego są następujące:
• poziom niepaństwowych podmiotów stosunków międzynarodowych jest właściwy dla poznania istoty polityki zewnętrznej i wewnętrznej państwa;
• bezcelowe jest rozgraniczanie funkcji polityki zagranicznej i wewnętrznej, gdyż różnią się jedynie konceptualnie;
• zmiany, jakie zachodzą w systemie międzynarodowym, są powodem zmniejszania się roli i znaczenia państwa w stosunkach międzynarodowych;
• polityczna mapa świata nie jest już odzwierciedleniem związków i zależności, jak też sprzężeń między podmiotami stosunków międzynarodowych, które kształtują społeczność międzynarodową;
• zmienia się funkcja granicy terytorium państwa; staje się ona łącznikiem ze środowiskiem międzynarodowym;
• z perspektywy państwa narodowego i skuteczności jego polityki ważne są rezultaty sprzężeń pomiędzy stosunkami wewnętrznymi i międzynarodowymi

stosunki2 Źródło: Beata Molo, Stosunki międzynarodowe – pojęcie, zakres oraz forma z perspektywy wybranych teorii i podejść badawczych, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2018, nr XV (3), s. 10.

Beata Molo Stosunki międzynarodowe – pojęcie, zakres oraz forma z perspektywy wybranych teorii i podejść badawczych

Przyjąwszy, że „stosunki międzynarodowe są sferą realizacji interesów ich podmiotów za pomocą posiadanych” środków materialnych i niematerialnych, „to w każdej dziedzinie mogą one przejawiać się w formie” współpracy, rywalizacji i walki. W przypadku współpracy strony biorące w niej udział odnoszą korzyści, które mogą mieć charakter materialny lub niematerialny. Jest ona traktowana jako gra o sumie dodatniej. Natomiast rywalizacja oznacza, że korzyść jednej strony jest bezpośrednią stratą drugiej strony. Określa się ją jako grę o sumie zerowej. Jak pisze Mirosław Sułek, „na arenie międzynarodowej jest to rywalizacja o potęgę, natomiast udział poszczególnych jednostek politycznych ciągle się zmienia. Rywalizacja jest z tego punktu widzenia działalnością regulacyjną, polegającą na ustalaniu proporcji między współpracą a walką (…), a osią tej rywalizacji są stosunki sił”. Walka traktowana jest jako gra o sumie ujemnej – wszystkie strony biorące w niej udział ponoszą straty. Jako przykład wskazuje się walkę zbrojną.

1 Źródło: Beata Molo, Stosunki międzynarodowe – pojęcie, zakres oraz forma z perspektywy wybranych teorii i podejść badawczych, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2018, nr XV (3), s. 20.

Maciej Hypś Państwo jako podmiot współczesnych stosunków międzynarodowych

Wszystkie państwa są według prawa równe i suwerenne. Nie oznacza to jednak, że wszystkie dysponują takimi samymi możliwościami działania na arenie międzynarodowej. Niektóre z różnych względów mają ograniczoną zdolność wykonywania czynności prawnych. Zaliczamy do nich państwa zależne, których zdolność utrzymywania stosunków z innymi państwami jest ograniczona na rzecz innego podmiotu. Zaliczane są do tej grupy protektoraty oraz państwa wasalne. Ostatnim w Europie państwem wasalnym jest Andora, która płaci lenno Francji oraz biskupowi Urgel. Również państwa karłowate, ze względu na niewielki potencjał demograficzny, pozostawiają prowadzenie dużej części swojej polityki zagranicznej sąsiadom. Tak jest na przykład z San Marino, które zdaje się na Włochy, oraz Monako, pozostające w takim samym stosunku z Francją. Trzeba jednak w tym miejscu stanowczo podkreślić, że te minipaństwa są pełnymi podmiotami prawa międzynarodowego, co przejawia się między innymi poprzez ich uczestnictwo w wielu organizacjach rządowych. Ostatnią kategorią państw o ograniczonych możliwościach wykorzystania swojej podmiotowości są państwa trwale neutralne. Oznacza to, że ich neutralność została zagwarantowana przez inne państwa w odpowiednich umowach międzynarodowych. Państwa takie nie mogą uczestniczyć w żadnych sojuszach wojskowych, a armię mogą wykorzystywać tylko do samoobrony.

państwo Źródło: Maciej Hypś, Państwo jako podmiot współczesnych stosunków międzynarodowych, 14.02.20009 r., dostępny w internecie: konflikty.pl [dostęp 18.02.2021 r.].