Dobór płciowy jest szczególnym przykładem doboru naturalnego. Hipoteza handicapu tłumacząca dobór płciowy mówi, że osobniki płci przeciwnej, do rozrodu dobierają partnerów o cechach wyróżniających się i jednocześnie upośledzających ich zdolność do ucieczki przed drapieżnikiem. Przykładem może być preferowany przez samice, duży i kolorowy ogon pawia. Na podstawie powyższego tekstu i własnej wiedzy, wybierz poprawne wytłumaczenie preferowania przez samice pawia, rozłożystego i jaskrawo ubarwionego ogona. Możliwe odpowiedzi: 1. Dojrzały płciowo samiec pawia posiada barwny ogon jedynie w okresie toków. Nie wiąże się więc on z zagrożeniem większej szansy ataku drapieżnika, a zwraca uwagę samicy i zwiększa szansę na przekazanie swoich genów kolejnym pokoleniom., 2. Dojrzały płciowo samiec, który posiada barwny i rozłożysty ogon, posiada też dodatkowe cechy pozwalające mu na dożycie do okresu rozrodu pomimo cechy przyciągającej drapieżników. Geny kodujące te cechy może przekazać potomstwu, 3. Samiec posiadający duży i barwny ogon, może przekazać geny odpowiedzialne za te cechę potomstwu, dzięki czemu będzie ono lepiej przystosowane do warunków środowiska., 4. Samica wybiera samca z rozłożystym i barwnym ogonem ponieważ jest on dla niej lepiej widoczny. Nie wiąże się to z korzystnymi lub negatywnymi cechami samca.
Dobór płciowy jest szczególnym przykładem doboru naturalnego. Hipoteza handicapu tłumacząca dobór płciowy mówi, że osobniki płci przeciwnej do rozrodu dobierają partnerów o cechach wyróżniających się i jednocześnie upośledzających ich zdolność do ucieczki przed drapieżnikiem. Przykładem może być preferowany przez samice, duży i kolorowy ogon pawia. Na podstawie powyższego tekstu i własnej wiedzy, wybierz poprawne wytłumaczenie, dlaczego samice preferują u partnera rozłożysty i jaskrawo ubarwiony ogon.
Dojrzały płciowo samiec pawia ma wybarwiony ogon jedynie w okresie toków. Ogon nie zwiększa więc na stałe zagrożenia atakiem drapieżnika, a zwraca uwagę samicy i podnosi szansę na przekazanie swoich genów kolejnym pokoleniom.
Dojrzały płciowo samiec o barwnym i rozłożystym ogonie, ma też dodatkowe cechy pozwalające mu na dożycie do okresu rozrodu pomimo cechy przyciągającej drapieżniki. Geny kodujące te cechy może przekazać potomstwu.
Samiec posiadający duży i barwny ogon, może przekazać geny odpowiedzialne za tę cechę potomstwu, dzięki czemu będzie ono lepiej przystosowane do warunków środowiska.
Samica wybiera samca z rozłożystym i barwnym ogonem ponieważ jest on dla niej lepiej widoczny. Nie wiąże się to z korzystnymi lub negatywnymi cechami samca.
1
Ćwiczenie 2
RuGl85HgjNHWT1
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R12KTbgXJoQgP
Uzupełnij tekst. Przedstawiciele pewnego gatunku ptaka uczą swoje młode polowania na chrząszcze o kolorze najczęściej występującym w populacji (na przykład zielonym). Chrząszcze o innych kolorach są więc bezpieczne i swobodnie się rozmnażają, przekazując swoje geny. Ich potomstwo charakteryzuje się zazwyczaj kolorem identycznym jak rodzice. Ptaki uczą wtedy swoje młode polowania na chrząszcze o nowych kolorach (na przykład czerwone i żółte) dominujących w populacji. W populacji chrząszczy, pod wpływem drapieżnika zawsze spada więc częstotliwość występowania osobników wybarwionych w sposób typowy, a preferowane są osobniki o ubarwieniu nietypowym. Taki rodzaj doboru naturalnego określamy jako 1. dobór faworyzujący odstępców, 2. dobór jednostkowy odstępców.
Uzupełnij tekst. Przedstawiciele pewnego gatunku ptaka uczą swoje młode polowania na chrząszcze o kolorze najczęściej występującym w populacji (na przykład zielonym). Chrząszcze o innych kolorach są więc bezpieczne i swobodnie się rozmnażają, przekazując swoje geny. Ich potomstwo charakteryzuje się zazwyczaj kolorem identycznym jak rodzice. Ptaki uczą wtedy swoje młode polowania na chrząszcze o nowych kolorach (na przykład czerwone i żółte) dominujących w populacji. W populacji chrząszczy, pod wpływem drapieżnika zawsze spada więc częstotliwość występowania osobników wybarwionych w sposób typowy, a preferowane są osobniki o ubarwieniu nietypowym. Taki rodzaj doboru naturalnego określamy jako 1. dobór faworyzujący odstępców, 2. dobór jednostkowy odstępców.
RdKRPfAzxGxua1
Ćwiczenie 3
Dopasuj rodzaj doboru naturalnego, do środowiska, w którym najczęściej zachodzi. Dobór stabilizujący Możliwe odpowiedzi: 1. niejednorodne środowisko, 2. zmieniające się środowisko, 3. stabilne środowisko Dobór kierunkowy Możliwe odpowiedzi: 1. niejednorodne środowisko, 2. zmieniające się środowisko, 3. stabilne środowisko Dobór rozrywający Możliwe odpowiedzi: 1. niejednorodne środowisko, 2. zmieniające się środowisko, 3. stabilne środowisko
Dopasuj rodzaj doboru naturalnego, do środowiska, w którym najczęściej zachodzi. Dobór stabilizujący Możliwe odpowiedzi: 1. niejednorodne środowisko, 2. zmieniające się środowisko, 3. stabilne środowisko Dobór kierunkowy Możliwe odpowiedzi: 1. niejednorodne środowisko, 2. zmieniające się środowisko, 3. stabilne środowisko Dobór rozrywający Możliwe odpowiedzi: 1. niejednorodne środowisko, 2. zmieniające się środowisko, 3. stabilne środowisko
Dopasuj rodzaj doboru naturalnego, do środowiska, w którym najczęściej zachodzi.
niejednorodne środowisko, zmieniające się środowisko, stabilne środowisko
Dobór stabilizujący
Dobór kierunkowy
Dobór rozrywający
Informacja do ćwiczenia 4.
Problematyczny w zrozumieniu doboru naturalnego jest czas, w jakim musi on działać na populację żeby zaszły zmiany, które człowiek jest w stanie dostrzec. Często warunki środowiska nie zmieniają się zbyt szybko i skutki doboru naturalnego (wliczając w to specjację) są niemożliwe do dostrzeżenia nie tylko przez jednostki, ale nawet przez całe pokolenia. Ewolucja to proces ciągły i długotrwały.
W 1988 roku Richard Lenski rozpoczął eksperyment polegający na prowadzeniu nieustannej hodowli bakterii pałeczki okrężnicy (Escherichia coli). Założył on 12 hodowli pochodzących od dwóch kolonii bakteryjnych różniących się neutralnym genetycznym markerem. Bakterie użyte do hodowli nie posiadały plazmidów i bakteriofagów. Codziennie 1 proc. każdej populacji był pobierany przez naukowca i mrożony do późniejszych analiz. Do 13 marca 2017 roku Richard Lenski przeprowadził 10000 takich pobrań. O eksperymencie zrobiło się głośno w świecie nauki dzięki wynikom sugerującym ekstremalnie szybką ewolucję hodowanych bakterii. Głównym związkiem organicznym, którym mogły odżywiać się bakterie we wspomnianej hodowli była glukoza.
Bakterie E. coli przed eksperymentem potrafiły korzystać także z innych źródeł energii (fruktozy, galaktozy i innych). Jednak w trakcie trwania doświadczenia, we wszystkich populacjach zaobserwowano stopniową utratę zdolności do ich metabolizowania. Jednocześnie komórki bakterii we wszystkich populacjach zwiększały swoje rozmiary i coraz efektywniej wykorzystywały glukozę. Część populacji (nazwana mutatorową) ulegała zmianom genetycznym powodującym pogorszenie procesów naprawczych DNA i w konsekwencji znacznie zwiększoną częstotliwość mutacji genetycznych.
Najbardziej zaskakujące było jednak odkrycie populacji, która zaczęła metabolizować cytrynian w warunkach tlenowych. Charakterystyka E. coli jako gatunku mówi, że są one do tego niezdolne. Co więcej ta niezdolność jest jednym z ważniejszych parametrów pozwalających odróżniać E. coli od bakterii z rodzaju Salmonella. Populacja bakterii, która w czasie trwania eksperymentu nabyła zdolność do metabolizowania cytrynianu w warunkach tlenowych, nie należała do populacji mutatorowych. Indeks dolny Na podstawie: Richard E. Lenski, What is adaptation by natural selection? Perspectives of an experimental microbiologist, PloS Genetics, 2017 Indeks dolny koniecNa podstawie: Richard E. Lenski, What is adaptation by natural selection? Perspectives of an experimental microbiologist, PloS Genetics, 2017
Rugc4arvdTawQ2
Ćwiczenie 4
Na podstawie powyższego tekstu i własnej wiedzy, połącz rodzaj doboru naturalnego z przykładem adaptacji badanych bakterii. dobór kierunkowy Możliwe odpowiedzi: 1. występująca w większości populacji, postępująca utrata zdolności do metabolizowania innych związków organicznych niż glukoza, 2. występująca u wszystkich badanych populacji tendencja do wzrostu rozmiarów komórki dobór stabilizujący Możliwe odpowiedzi: 1. występująca w większości populacji, postępująca utrata zdolności do metabolizowania innych związków organicznych niż glukoza, 2. występująca u wszystkich badanych populacji tendencja do wzrostu rozmiarów komórki
Na podstawie powyższego tekstu i własnej wiedzy, połącz rodzaj doboru naturalnego z przykładem adaptacji badanych bakterii. dobór kierunkowy Możliwe odpowiedzi: 1. występująca w większości populacji, postępująca utrata zdolności do metabolizowania innych związków organicznych niż glukoza, 2. występująca u wszystkich badanych populacji tendencja do wzrostu rozmiarów komórki dobór stabilizujący Możliwe odpowiedzi: 1. występująca w większości populacji, postępująca utrata zdolności do metabolizowania innych związków organicznych niż glukoza, 2. występująca u wszystkich badanych populacji tendencja do wzrostu rozmiarów komórki
Na podstawie powyższego tekstu i własnej wiedzy, połącz rodzaj doboru naturalnego z przykładem adaptacji badanych bakterii.
występująca u wszystkich badanych populacji tendencja do wzrostu rozmiarów komórki, występująca w większości populacji postępująca utrata zdolności do metabolizowania innych związków organicznych niż glukoza
dobór kierunkowy
dobór stabilizujący
R83pgxYO1HQO42
Ćwiczenie 5
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Na podstawie tekstu do ćwiczenia 4. i własnej wiedzy, oznacz poniższe zdania, jako prawdziwe lub fałszywe.
Prawda
Fałsz
Badanie wpływu doboru naturalnego na zmiany fenotypowe bakterii było możliwe między innymi dzięki częstym podziałom ich komórek.
□
□
Zmiany genetyczne bakterii, będące wynikiem działania doboru naturalnego, mogły zostać wywołane między innymi transdukcją i koniugacją.
□
□
Mutacje genetyczne zachodzące w obrębie genomu bakterii E. coli przynosiły jedynie pozytywne zmiany fenotypowe.
□
□
To w populacjach wykazujących zwiększoną częstość mutacji, obserwowano zmiany w rodzaju metabolizowania związku organicznego.
□
□
R1SL4R2rrqk552
Ćwiczenie 6
Na podstawie tekstu do zadania 5. i własnej wiedzy, uzupełnij poniższy tekst tak, żeby stanowił poprawną informację. W każdym nawiasie wybierz poprawne określenie. Zdolność bakterii E. coli do metabolizowania cytrynianu w środowisku tlenowym powstała w wyniku 1. mutacji, 2. Escherichia, 3. zmniejszyła się, 4. doboru naturalnego, 5. zwiększyła się, 6. mutacji, 7. doboru naturalnego, 8. Salmonella. Została ona utrwalona dzięki działaniu 1. mutacji, 2. Escherichia, 3. zmniejszyła się, 4. doboru naturalnego, 5. zwiększyła się, 6. mutacji, 7. doboru naturalnego, 8. Salmonella. Zmieniona populacja, potrafiąca metabolizować cytrynian należy do gatunku rodzaju 1. mutacji, 2. Escherichia, 3. zmniejszyła się, 4. doboru naturalnego, 5. zwiększyła się, 6. mutacji, 7. doboru naturalnego, 8. Salmonella. Dzięki zdolności do pozyskiwania energii z innego źródła, konkurencja pomiędzy tymi bakteriami, a bakteriami niezmienionymi 1. mutacji, 2. Escherichia, 3. zmniejszyła się, 4. doboru naturalnego, 5. zwiększyła się, 6. mutacji, 7. doboru naturalnego, 8. Salmonella.
Na podstawie tekstu do zadania 5. i własnej wiedzy, uzupełnij poniższy tekst tak, żeby stanowił poprawną informację. W każdym nawiasie wybierz poprawne określenie. Zdolność bakterii E. coli do metabolizowania cytrynianu w środowisku tlenowym powstała w wyniku 1. mutacji, 2. Escherichia, 3. zmniejszyła się, 4. doboru naturalnego, 5. zwiększyła się, 6. mutacji, 7. doboru naturalnego, 8. Salmonella. Została ona utrwalona dzięki działaniu 1. mutacji, 2. Escherichia, 3. zmniejszyła się, 4. doboru naturalnego, 5. zwiększyła się, 6. mutacji, 7. doboru naturalnego, 8. Salmonella. Zmieniona populacja, potrafiąca metabolizować cytrynian należy do gatunku rodzaju 1. mutacji, 2. Escherichia, 3. zmniejszyła się, 4. doboru naturalnego, 5. zwiększyła się, 6. mutacji, 7. doboru naturalnego, 8. Salmonella. Dzięki zdolności do pozyskiwania energii z innego źródła, konkurencja pomiędzy tymi bakteriami, a bakteriami niezmienionymi 1. mutacji, 2. Escherichia, 3. zmniejszyła się, 4. doboru naturalnego, 5. zwiększyła się, 6. mutacji, 7. doboru naturalnego, 8. Salmonella.
Na podstawie tekstu do ćwiczenia 4. i własnej wiedzy, uzupełnij poniższy tekst tak, żeby stanowił poprawną informację. W każdym nawiasie umieść poprawne określenie.
zmniejszyła się, doboru naturalnego, mutacji, Escherichia, Salmonella, zwiększyła się
Zdolność bakterii E. coli do metabolizowania cytrynianu w środowisku tlenowym powstała w wyniku ..................................... Została ona utrwalona dzięki działaniu ..................................... Zmieniona populacja, potrafiąca metabolizować cytrynian należy do gatunku rodzaju ..................................... Dzięki zdolności do pozyskiwania energii z innego źródła, konkurencja pomiędzy tymi bakteriami, a bakteriami niezmienionymi .....................................
Informacje do ćwiczenia 7. i 8.
Jednym z najbardziej znanych przykładów zachodzenia ewolucji „na naszych oczach” jest melanizm przemysłowy u ćmy zwanej krępakiem brzozowym lub nabrzozakiem (Biston betularia).
Ćmy tego gatunku występują w dwóch warunkowanych genetycznie typach ubarwienia – jasnym i ciemnym. W ciągu dnia przebywają one na korze drzew i wtedy istotne znaczenie ma ubarwienie osobników, pozwalające im „zlewać” się z otoczeniem i być niewidocznymi dla ptaków. Zaobserwowano, że w XIX w. na terenach Anglii przeważały ćmy o jasnym ubarwieniu. Na przełomie wieku XIX i XX na terenach przemysłowych upowszechniły się osobniki ciemne.
R8HuuVnymw6EU
Zdjęcie przedstawia gatunek ćmy o czarnym ubarwieniu. Ćma ma czarne skrzydła, tułów, odwłok, głowę, czułki oraz odnóża. Czułki przypominają piórka.
Odmiana melanistyczna.
Źródło: Chiswick Chap, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
RwVoNGBBRKDnU
Zdjęcie przedstawia gatunek ćmy o biało-brązowym ubarwieniu. Ćma ma białe ubarwienie nakrapiane w wiele drobnych, brązowych plamek. Przypomina korę drzewa brzozy. Ćma ma tak samo ubarwione skrzydła, tułów, odwłok, głowę, czułki oraz odnóża.
Odmiana typowa.
Źródło: Jerzy Strzelecki, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 3.0.
31
Ćwiczenie 7
R17OutBrNh1Zv
Wyjaśnij, dlaczego w populacji krępaka brzozowego wzrosła liczebność osobników o ciemnym ubarwieniu? (Uzupełnij).
Zastanów się, jaka barwa krępaka brzozowego zwiększy jego szanse przeżycia w zmienionym środowisku?
Osobniki o ciemnym ubarwieniu są mniej widoczne na korze drzew rosnących na terenach przemysłowych. Na korze tych drzew brak popielato‑zielonkawych porostów, a osadzają się na nich ciemne zanieczyszczenia pyłowe. Skoro osobniki ciemne są słabo widoczne, to mają większe szanse na przeżycie i wydanie potomstwa, któremu przekażą geny ciemnego ubarwienia. Stąd w następnych pokoleniach pojawia się więcej osobników o ciemnym ubarwieniu.
31
Ćwiczenie 8
RuUNdOnTDB0BK
Podaj pełną nazwę mechanizmu ewolucji, który spowodował zmiany częstotliwości alleli warunkujących ubarwienie opisanych owadów. (Uzupełnij).
Przeanalizuj trzy rodzaje doboru naturalnego, zastanów się jakie cechy fenotypowe motyli stały się bardziej popularne. Przypomnij sobie, jaki dobór polega na eliminowaniu osobników o skrajnej wartości danej cechy.
