Polecenie 1

Zapoznaj się mapami Europy przedstawiającymi różne cechy środowiska przyrodniczego. Podaj przykładowe konsekwencje wynikające z lokalizacji Polski na prezentowanych mapach. Wskaż możliwości wykorzystania zalet wynikających z położenia fizycznogeograficznego naszego kraju.

Zapoznaj się z opisami map Europy przedstawiającymi różne cechy środowiska przyrodniczego. Podaj przykładowe konsekwencje wynikające z lokalizacji Polski na prezentowanych mapach. Wskaż możliwości wykorzystania zalet wynikających z położenia fizycznogeograficznego naszego kraju.

Ri9SXiOxkp5PL
(Uzupełnij).
1
Symulacja 1

Elementy środowiska przyrodniczego w Europie

R1HgPWaqzI6eN1
Pierwsza mapa Europy przedstawia lądy znajdujące się na tym kontynencie, które są poprzecinane czarnymi liniami. Są to granice państwowe. Powierzchnie lądów mają kolor zielony, żółty oraz brązowy. Zielony są to niziny, żółty wyżyny, a brązowy góry. Przedstawione są również morza oraz fragmenty oceanu - plamy położone pomiędzy lądami. Niebieskie linie przecinające lądy oznaczają rzeki. Polska leży na granicy dwóch linii oddzielających Europę Zachodnią i Europę Wschodnią. Druga mapa Europy przedstawia podział na obszary fizycznogeograficzne. Kolorem ciemnoniebieskim zaznaczono zachodnioeuropejską platformę paleozoiczną. Leży ona na większości terytorium Niemiec, Francji i Czech, w Belgii i Holandii, obejmuje część Hiszpanii, Portugalii, Wielkiej Brytanii oraz Polski. Kolorem szarym oznaczone są pokrywy sedymentacyjne na obszarze fałdowań kenozoicznych. Obejmują obszar większości Węgier – Basen Panoński, część Rumunii, część południowej Polski, część Austrii, południowe Niemcy oraz północną Szwajcarię i niewielkie obszary w Hiszpanii i w północnych Włoch. Kolorem pomarańczowym oznaczono obszary fałdowań kenozoicznych orogenezy alpejskiej. Te obszary to większość Europy Południowej i Bałkany. Zaznaczony jest Masyw Radopski na pograniczu Bułgarii, Turcji i Grecji, Karpaty na terytorium Polski, Słowacji, Ukrainy i Rumunii, Góry Dymarskie w Chorwacji, Bośni i Hercegowinie oraz w Czarnogórze. Na pograniczu Włoch, Austrii i Szwajcarii znajdują się Alpy, na granicy Francji z Hiszpanią Pireneje, a w południowej Hiszpanii Góry Betyckie. Kolorem ciemnoszarym zaznaczono obszary zbudowane ze skał wulkanicznych – mezozoiczne i kenozoiczne. Kolorem brunatnoszarym oznaczono fałdowania późnopaleozoiczne – orogenezę hercyńską: obszary obejmujące większość terytorium Portugalii i część Hiszpanii - Masyw Iberyjski, a na północy Góry Kantabryjskie, a na obszarze północnozachodniej Francji Masyw Armorykański. Obszary objęte tą orogenezą to także południowa Irlandia oraz południowozachodnia Wielka Brytania. Kolorem żółtym zaznaczono fałdowania wczesnopaleozoiczne, czyli orogenezę kaledońską. Jest to obszar większości Irlandii, północnej Wielkiej Brytanii oraz północnej Skandynawii, na północy Góry Kaledońskie oraz Grampian, z kolei w Skandynawii Góry Skandynawskie. Kolorem bordowym zaznaczono platformę prekambryjską, czyli wschodnioeuropejską. Obejmuje ona północnowschodnią Polskę, kraje bałtyckie takie jak Litwa, Łotwa oraz Estonia, większość Białorusi i Ukrainy czy większą część europejskiej części Rosji. Na kolor jasnoniebieski zaznaczono obszary tarczy prekambryjskiej - obszar pasa na terytorium Ukrainy, tak zwaną tarczę ukraińską oraz tarczę bałtycką, obejmującą większość Skandynawii: Masyw Centralny w środkowej Francji i Masyw Czeski obejmujący część terytorium Czech. Polska leży na styku platformy zachodnioeuropejskiej i platformy wschodnioeuropejskiej. Trzecia mapa przedstawia podział Europy na strefy klimatyczne. Półwysep Iberyjski oraz Półwysep Apeniński i Półwysep Arabski są oznaczone kolorem różowym, który symbolizuje strefę podzwrotnikową – odcień ciemniejszy to klimat wilgotny, a odcień jaśniejszy to klimat suchy. W centrum prawie wszystkich stref, tam, gdzie występuję góry, znajduje się na mapie kolor szary oznaczający górską odmianę różnych typów klimatu. Strefa umiarkowana obejmuje centrum Europy – pas począwszy od Wysp Brytyjskich przez centralną Europę, aż do wschodnich krańców tego kontynentu. Ciemnym kolorem oznaczono klimat morski znajdujący się w Wielkiej Brytanii, Francji i części Niemiec, klimat przejściowy obejmuje znaczną część środkowej Europy, a klimat lądowy tereny graniczące z Azją. Strefa umiarkowana znajduje się w znacznej części Skandynawii oraz północnej Azji. Klimat morski obejmuje część Półwyspu Skandynawskiego, a klimat przejściowy i klimat lądowy również Półwysep Skandynawski oraz północną część Azji. Strefa okołobiegunowa - klimat subpolarny zaznaczony jest na mapie na krańcach Azji Północnej. Polska znajduje się na w strefie umiarkowanej – w obszarze oznaczonym jako klimat przejściowy. Na południu kraju niewielki skrawek terenu oznaczony jest jego górska odmiana różnych typów klimatu. Czwarta mapa przedstawia główne zlewiska w Europie. Do zlewiska Oceanu Atlantyckiego należy zlewisko Morza Bałtyckiego, zlewisko Morza Czarnego i Azowskiego, zlewisko Morza Śródziemnego oraz zlewisko pozostałych wód oceanu. Zlewisko Morza Bałtyckiego obejmuje tereny otaczające bezpośrednio to morze – południową część Skandynawii oraz północne wybrzeże Polski i terenów sąsiadujących z nią ze wschodniej strony. Zlewisko Morza Czarnego obejmuje środkową Europę, północną część Półwyspu Arabskiego oraz południową i zachodnią granicę lądu stałego z Morzem Czarnym. Zlewisko Morza Śródziemnego obejmuje wszystkie kraje śródziemnomorskie: południową część Hiszpanii, cały Półwysep Apeniński oraz południową część Półwyspu Arabskiego. Zlewisko pozostałych wód oceanu obejmuje część Islandii, część Skandynawii, Wielką Brytanię oraz zachodnie wybrzeże Hiszpanii i całe północne wybrzeże Europy, aż do ujścia Morza Bałtyckiego. Zlewisko Oceanu Arktycznego, inaczej zlewisko Morza Barentsa, Morza Białego, Morza Norweskiego, i pozostałych wód oceanu obejmuje część Islandii oraz całe wybrzeże północnej Skandynawii i północnej Azji. Zlewisko Morza Kaspijskiego, opisane inaczej jako obszar bezodpływowy obejmuje centralną Azję. Polska znajduje się na terenie należącym do zlewiska Morza Bałtyckiego. Piąta mapa przedstawia gleby znajdujące się w Europie. Gleby należące do pasa polarnego to gleby tundrowe i pokrywa lodowa. Gleby tundrowe leżą wąskimi pasami w północnej Skandynawii oraz północnej Azji. Pokrywa lodowa obejmuje tereny leżące przy biegunie północnym oraz w część Islandii. Fioletową linią zaznaczony jest zasięg wieloletniej zmarzliny, która występuje na północy Azji powyżej Morza Białego. W skład pasa borealnego wchodzą gleby darniowo – torfowe, bielice i szare gleby leśne. Gleby torfowe występują w części Islandii, bielice w większości Azji północnej i Skandynawii oraz częściowo w Europie środkowej, natomiast szare gleby leśne pasami w Niemczech, tuż nad Półwyspem Apenińskim, nad Półwyspem Arabskim oraz fragmentami w Europie środkowej i w Azji. Do pasa subborealnego należą gleby brunatne, czarnoziemy, gleby kasztanowe i buroziemy półpustynie. Gleby brunatne znajdują się w większości Europy Środkowej, czarnoziemy w Azji południowej. Gleby kasztanowe znajdują się także w Azji Południowej, natomiast buroziemy półpustynne również w Azji Południowej, ale dalej na wschód. Do pasa subtropikalnego należą gleby cynamonowe – leżą one na Półwyspie Iberyjskim, Półwyspie Apenińskim oraz Półwyspie Arabskim. Do gleb astrefowych należą mady, górskie gleby inicjalne oraz rędziny. Znajdują się one w Europie środkowej i wschodniej, w postaci nieregularnych, wąskich pasów. Na obszarze Polski znajdują się bielice, gleby brunatne oraz mady.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.