Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Symulacja 1

Kliknij „zmienność ciągła” lub „zmienność nieciągła”, aby rozpocząć symulację interaktywną.

R4lB5EvTivayC
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zapozna się z opisem symulacji prezentującej genetyczne uwarunkowania zmienności ciągłej i nieciągłej.

Plansza otwierająca przedstawia dwa hasła: zmienność ciągła i zmienność nieciągła.  Hasła umieszczone są na tle trzech podwójnych helis DNA.

Hasło zmienność ciągła na przykładzie koloru ziarna kukurydzy. Kolor ziarna kukurydzy jest warunkowany trzema allelami z różnych loci. Krzyżując organizm o genotypie AaBbCc z organizmem o genotypie AaBbCc, można uzyskać potomstwo wykazujące dużą zmienność w barwie ziaren: od białej do czerwonej. Aby otrzymać genotypy potomstwa, połącz gamety pochodzące od rodziców.

Pojawia się krzyżówka, gdzie uczeń musi sam napisać dane genotypy. Przykładowy ciąg genotypów wskazujący kolor od najciemniejszego do koloru o średniej barwie: męskie duże ABC w połączeniu z żeńskie duże ABC daje genotyp duże AABBCC; męskie duże A, duże B, małe c w połączeniu z żeńskie duże ABC daje genom dwa duże A, dwa duże B, duże C małe c; męskie duże A małe b duże C w połączeniu z żeńskie duże ABC daje genotyp dwa duże A, duże B, małe b, dwa duże C; męskie małe a duże B duże C w połączeniu z żeńskie duże ABC daje genotyp duże A małe a dwa duże B, dwa duże C; męskie małe a, małe b duże C w połączeniu z żeńskie duże ABC daje genotyp duże A, małe a, duże B, małe b, dwa duże C; męskie małe a, duże B, małe c w połączeniu z żeńskie duże ABC daje genotyp duże A, małe a, dwa duże B, duże C, małe c; męskie duże A, małe b małe c w połączeniu z żeńskie duże ABC daje genotyp dwa duże A, duże B, małe b, duże C, małe c; męskie małe abc w połączeniu z żeńskie duże ABC daje genotyp duże A, małe a, duże B, małe b, duże C małe c.

R10ZyAbZxFuQi
R1YXbr86kgTeq
R5IZ2cmnxujyH

Następnie pojawia grafika wskazująca rozkład fenotypów, czyli jak często występuje dany kolor skóry w populacji. Na osi x ukazany jest stopień niepigmentowania skóry, na osi y wskazana jest częstość fenotypów w skali od 0 do 0,3, z podziałem co jedną dziesiątą. Osób o skórze najjaśniejszej jest najmniej, około 0,01, osób o nieco ciemniejszej skórze 0,1, osób o jeszcze ciemniejszej skórze nieco powyżej 0,2. Najwięcej jest osób o średniociemnym kolorze skóry, nieco powyżej 0,3, następnie znów jest mniej osób o jeszcze ciemniejszej skórze, bo nieco powyżej 0,2, jeszcze mniej osób o ciemnym kolorze skóry, bo 0,1, a najmniej osób o bardzo ciemnym kolorze skóry, bo 0,01.

Wracamy do planszy ze spisem i wchodzimy w drugie hasło, zmienność nieciągła na przykładzie grup krwi. Pojawia się tabela. W pierwszym wersie znajdują się oznaczenia genotypów męskich duże I z dużym A w indeksie górnym i dużego I z dużym B w indeksie górnym. W pierwszej kolumnie znajdują się oznaczenia genotypów żeńskich duże I z dużym A w indeksie górnym oraz małe i. Męski genotyp duże I z dużym A w indeksie górnym i żeński genotyp duże I z dużym A w indeksie górnym daje potomstwo o genotypie duże I z dużym A w indeksie górnym duże I z dużym A w indeksie górnym. Męski genotyp duże I z dużym B w indeksie górnym i żeński genotyp duże I z dużym A w indeksie górnym daje potomstwo o genotypie duże I z dużym A w indeksie górnym duże I z dużym B w indeksie górnym. Męski genotyp duże I z dużym A w indeksie górnym i żeński genotyp duże I daje potomstwo o genotypie duże I z dużym A w indeksie górnym małe i. Męski genotyp duże I z dużym B w indeksie górnym i żeński genotyp małe i daje potomstwo o genotypie duże I z dużym B w indeksie górnym małe i.

Grupa krwi u ludzi jest warunkowana przez allele wielokrotne: IIndeks górny A, IIndeks górny B, i, których kombinacje mogą tworzyć cztery warianty fenotypowe: A, B, AB i 0.

Krzyżując organizm o genotypie IIndeks górny AIIndeks górny B z organizmem o genotypie IIndeks górny Ai, można uzyskać potomstwo wykazujące zmienność grupy krwi. Aby otrzymać genotypy potomstwa, należy połączyć gamety pochodzące od rodziców.

R10tPFoHqxvDp
Polecenie 1
RVCg2lABNkuL6
Wyjaśnij pojęcia zmienności ciągłej i nieciągłej oraz podaj po dwa przykłady każdej z nich. (Uzupełnij).
Polecenie 2
RbR2mOaKuFeh4
Wypisz genotypy koloru skóry, który najcześćiej występuje u potomstwa rodziców o genotypach (Uzupełnij).
Polecenie 3
RxkLDjPkDUiBP