Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Przeanalizuj zmiany formacji roślinnych, jakie występują wraz ze zmianami średniej rocznej sumy opadów i temperatury powietrza. Oceń poprawność stwierdzenia: „Warunki klimatyczne, zwłaszcza temperatura powietrza i opady, są głównym czynnikiem warunkującym rozmieszczenie zbiorowisk roślinnych na Ziemi”.

Zapoznaj się z opisami zmian formacji roślinnych, jakie występują wraz ze zmianami średniej rocznej sumy opadów i temperatury powietrza. Oceń poprawność stwierdzenia: „Warunki klimatyczne, zwłaszcza temperatura powietrza i opady, są głównym czynnikiem warunkującym rozmieszczenie zbiorowisk roślinnych na Ziemi”.

1
Symulacja 1
RZR21Rwgv94sI
Symulacja przedstawia zależność opadów i temperatury powietrza a daną strefę klimatyczną. Slajd 1. Wilgotne lasy równikowe. Na ilustracji jest gęsty las, rosną w nim wysokie drzewa, między innymi palmy. To wilgotny las równikowy, pogranicze Boliwii i Peru. Skład gatunkowy: hebanowce, mahoniowce, balsa, kauczukowce, kakaowce, epifity (liany, storczyki). Na ilustracji zaznaczono średnią roczną temperaturę: od 22 do 32 stopni Celsjusza, średnia roczna suma opadów od 2400 do 4500 milimetrów. Slajd 2. Suche lasy podrównikowe. Na zdjęciu jest gęsty las z drzewami liściastymi. Część drzew jest sucha. To suchy las podrównikowy, Trynidad i Tobago. Skład gatunkowy: gęste krzewy palmy, drzewiaste paprocie, drzewa korkowe. Sawanna. Na zdjęciu jest teren trawiasty z nielicznymi drzewa. To trawiasta sawanna, Serengeti, Tanzania. Skład gatunkowy: sucholubne trawy, akacje, baobaby. Temperatura: od 22 do 35 stopni Celsjusza. Opady: od 500 do 2800 milimetrów. Slajd 3. Pustynie gorące. Zdjęcie przedstawia skąpą roślinność piaszczystej części Sahary. W tle są wydmy. Skład gatunkowy: sukulenty, sklerofity, efemery, byliny, kaktusy, wilczomlecze, rośliny słonolubne. Średnia roczna temperatura: od 18 do 35 stopni Celsjusza. Opady od zera do 1000 milimetrów. Slajd 4. Pustynie chłodne i stepy. Zdjęcie przedstawia pustynie z wydmami. Brak roślinności. To pustynia Takla Makan w Chinach. Skład gatunkowy: sukulenty, sklerofity, efemery, byliny, kaktusy, wilczomlecze, rośliny słonolubne. Stepy. Zdjęcie przedstawia teren porośnięty wyższą trawą. To formacja trawiasta stepu w  Rosji. Skład gatunkowy: twardolistne ostnice, krzewinki kolczaste, byliny, rośliny cebulkowe, krzewiaste zarośla. Średnia roczna temperatura: od minus 4 do plus 20 stopni Celsjusza, średnia roczna suma opadów: do około 500 milimetrów. Slajd 5. Lasy i zarośla twardolistne. Zdjęcie przedstawia gęste zarośla. To makia na Cyprze. Skład gatunkowy: wawrzyny, mirty, oleandry, oliwki, dęby korkowe, bukszpany, cytrusy, sekwoje, eukaliptusy, pistacje, mirty, karłowate drzewa. Średnia roczna temperatura: od minus 2 do 21 stopni Celsjusza, opady: do 1200 milimetrów. Slajd 6. Lasy liściaste zrzucające liście. Zdjęcie przedstawia las liściasty. Pomiędzy drzewami liściastymi rosną niskie świerki. To las bukowy, okolice Brukseli, Belgia. Skład gatunkowy: dęby, buki, graby, klony, topole, brzozy, sosny, świerki, jodły, cisy. Średnia roczna temperatura: od plus 5 do 21 stopni Celsjusza, opady: od 500 do 2300 milimetrów. Slajd 7. Wilgotne lasy strefy umiarkowanej. Zdjęcie przedstawia las z drzewami liściastymi. Pnie drzew są omszałe. To las na wyspie Yaku‑shima w Japonii. Skład gatunkowy: choina, żywotnik, świerk, jedlica, buk, dąb, grab, paprocie drzewiaste. Temperatura: od 7 do 22 stopni Celsjusza, opady: od 1800 do 3300 milimetrów. Slajd 8. Tajga. Na zdjęciu jest teren pagórkowaty. Rosną tam - niezbyt gęsto - drzewa ilaste. Skład gatunkowy: świerki, jodły, modrzewie, sosny, brzozy, wrzosy, borówki, jeżyny, paprocie, mchy, porosty. Temperatura: od zera do 7‑8 stopni Celsjusza, opady: od 400 do 2000 milimetrów. Slajd 9. Tundra. Zdjęcie przedstawia pagórkowaty teren porośnięty niską roślinnością. To krajobraz tundry, rejon Nunavut, Kanada. Skład gatunkowy: rośliny wrzosowate, porosty, brzozy karłowate, wierzby polarne, borówki brusznice, dębiki ośmiopłatkowe, skalnice. Średnia roczna temperatura: od minus 9 do zera stopni Celsjusza, średnia roczna suma opadów do 1000 milimetrów.
Zależność opadów i temperatury powietrza a dana strefa klimatyczna
Źródło: Warszawa 1977 WSiP, Zbigniew Podbielkowski, Państwa roślinne kuli ziemskiej.
Polecenie 2

Na podstawie symulacji podaj skrajne wartości sumy opadów atmosferycznych i temperatury powietrza charakterystyczne dla danej formacji roślinnej.

R1Fiwly1m2dys
tundra (Uzupełnij) tajga (Uzupełnij) pustynie i chłodne stepy (Uzupełnij) pustynie gorące (Uzupełnij) lasy i zarośla twardolistne (Uzupełnij) lasy liściaste zrzucające liście (Uzupełnij) suche lasy podrównikowe, sawanny (Uzupełnij) wilgotne lasy strefy umiarkowanej (Uzupełnij).