Płazy ogoniaste. Opis ilustracji: Płuca są parzyste i składają się z cienkich, podłużnych struktur i są gładkie na zewnątrz, ale u większości płazów ogoniastych występują fałdy skierowane do wnętrza płuca, które znacznie zwiększają powierzchnię oddechową. Prowadzą do tchawicy. Informacja: 1. Komplikacja budowy płuc kręgowców lądowych szła w kierunku rozbudowy struktur wewnętrznych w celu zwiększenia powierzchni wymiany gazowej. 2. Do workowatych płuc płazów prowadzi krótka tchawica. U płazów ogoniastych płuca mają postać wydłużonych worków o gładkich, cienkościennych ścianach, tworzących małą powierzchnię wymiany gazowej. Płazy bezogonowe. Opis ilustracji: są one parzyste, mają budowę workowatą, pofałdowaną na wierzchu. Wewnętrzne ściany płuc są gładkie lub tworzą słabo rozwinięte fałdy – przegrody. Prowadzą do tchawicy. Informacja: 1. Od płazów bezogonowych rozpoczyna się tendencja do powiększania powierzchni oddechowej. 2. Ściana płuc ulega pofałdowaniu, tworząc przegrody (fałdy) skierowane do wnętrza jamy płuc, które przecinają się ze sobą i tworzą zagłębienia, zwiększając tym samym powierzchnię wymiany gazowej. Gady. Opis ilustracji: Płuca gadów są silnie unaczynione i mają postać dwóch obszernych, cienkościennych worków, podzielonych niewielkimi przegrodami na szereg komór. Są gąbczaste, a ich wentylacja odbywa się dzięki pracy mięśni klatki piersiowej, które wprawiają żebra w ruch. Od każdego z płuc prowadzi w jego górnej części cienka rura, do oskrzela drugiego rzędu. Oskrzela te łączą się w główny pień, czyli oskrzela główne, które prowadzą do rurowatej tchawicy. Informacja: 1. U gadów do płuc prowadzą oskrzela. Rozwój przegród prowadzi do wytworzenia komór oddechowych. W ten sposób powstają płuca gąbczaste. 2. U krokodyli, żółwi i waranów wchodzące do płuc oskrzela łączą się z fałdami ścian płuc i tworzą system oskrzeli II rzędu, prowadzących do komór bocznych. Ssaki. Opis ilustracji: Płuca ssaków mają parzystą, pęcherzykowatą budowę, dzięki czemu większa jest ich powierzchnia oddechowa. Płuca zbudowane są z płatów. W połowie części obu płuc znajdują się od wewnętrznej strony odgałęziania oskrzeli, które prowadzą do dwóch rurowatych oskrzeli głównych. W oskrzelach znajduje się drzewo oskrzelowe przypominające kształtem rozgałęzione konary. Oskrzela główne odchodzące od każdego z płuc łączą się ze sobą w jedną rurowatą strukturę prowadzącą do tchawicy. Informacja: 1. Podstawę konstrukcyjną płuc ssaków stanowi drzewo oskrzelowe. Oskrzele główne, wchodząc do płuc, rozgałęzia się na oskrzela płatowe, te zaś na oskrzela segmentowe, oskrzeliki końcowe, oskrzeliki oddechowe i najcieńsze przewodziki pęcherzykowe, które tworzą liczne uwypuklenia w postaci pęcherzyków płucnych. 2. Pęcherzykowata budowa płuc sprawia, że mają one dużą powierzchnię wymiany gazowej (40 razy większą od powierzchni oddechowej płazów). Ptaki. Opis ilustracji: płuca należące do ptaków mają niewielki rozmiar, są parzyste i łączą się z licznymi workami powietrznymi. W płucach ptaków znajduje się sieć oskrzeli, a z górnej ich części odchodzą rurowate oskrzela główne, które prowadzą do rurowatej tchawicy. Informacja: 1. U ptaków występuje system oddechowy, na który składają się płuca oraz worki powietrzne. Płuca mają budowę rurkowatą. 2. Do każdego płuca wchodzi oskrzele główne (pierwszorzędowe), od którego prostopadle odchodzą oskrzela drugorzędowe. Rozgałęziają się one na oskrzela trzeciorzędowe, które ułożone są równolegle względem siebie. Worki płucne: przednie (wydechowe) i tylne (wdechowe) pełnią funkcję pompy, która przepycha powietrze przez system cienkich rurek.