The international situation of Poland before the outbreak of the Second World War
why Poland pursued a balancing policy;
what Poland's relations with Czechoslovakia and Lithuania were at the end of 1930s;
what Hitler demanded from Poland;
what the Molotov–Ribbentrop Pact was and what its consequences were;
what the public feeling in Poland on the eve of the outbreak of war was;
who the allies of Poland were in 1939.
In 1930s, Poland pursued a balancing policy towards its powerful neighbours – Germany and USSR. Józef Beck, the Minister of Foreign Affairs at that time, tried not to get involved in treaties, which would place Poland in opposition to them in any way. He kept rejecting German offers to commit to anti‑Soviet policy and sign the Anti‑Comintern Pact (1935). However, he tried to use the good relations with the Western neighbour and solve the current problems, especially those related to minorities (the treaty of 1937).
Polish diplomacy also tried to develop the idea of the “Intermarium”. However, the troubled relations with Lithuania stood in its way. They managed to normalise them in March 1938 with the use of the confusion caused by the Anschluss of Austria, by delivering to Lithuania an ultimatumultimatum to renew diplomatic relations.
Another aggressive step of the Polish foreign policy was the demand for the return of ZaolzieZaolzie lost in 1919, addressed to Czechoslovakia in 1938. The use of the difficult situation of Poland’s southern neighbour – the German demand of incorporation of the Czech Sudetes – made an impression that Poland cooperated with the Third Reich, making Poland one of the aggressors.
Soon, Germany’s foreign policy also turned against Poland. A few repeated demands for the incorporation of Danzig into the Reich, construction of an extraterritorial corridor or joining the Anti‑Comintern Pact were rejected thanks to, among others, the guarantees of independence granted by the United Kingdom and France in March 1939. It led to Germany’s termination of the Non‑Aggression Pact and gave rise to Germany’s closer relations with the Soviet Russia.
The German policy openly pushed for a conflict and a war with Poland. The secret negotiations conducted by the Third Reich finally led to the signature of a treaty with USSR, called with the names of the ministers of foreign affairs of both states the Molotov–Ribbentrop PactMolotov–Ribbentrop Pact on 23 August 1939. Apart from official declarations of cooperation and non‑aggression, a secret protocol on the spheres of influence in the Central and Eastern Europe and the partition of Poland was attached to the Pact. It lead to the forming of a military alliancealliance with the United Kingdom (25.08.1939). However, it did not succeed in preventing the war whose date had already been set. The date of aggression, which was originally set to take place on 26 August 1938, was rescheduled by Hitler with a few days for 1 September 1939.
Recall the circumstances of awarding ZaolzieZaolzie to Czechoslovakia in 1920. Assess, whether a significant part of the Polish society correctly treated the return of that territory to Poland in 1939 as an example of historical justice.
Listen to the speech and write down, how Józef Beck argued against accepting German proposals.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Nagranie dźwiękowe.
Przemówienie w Sejmie 5 maja 1939Układ polsko - niemiecki z 1934 r. był układem o wzajemnym szacunku i dobrym sąsiedztwie, i jako taki wniósł pozytywną wartość do życia naszego państwa, do życia Niemiec i do życia całej Europy. Z chwilą jednak, kiedy ujawniły się tendencje, ażeby interpretować go bądź to jako ograniczenie swobody naszej polityki, bądź to jako motyw do żądania od nas jednostronnych, a niezgodnych z naszymi żywotnymi interesami koncepcji stracił swój prawdziwy charakter. [...]
Pokój jest rzeczą cenną i pożądaną. Nasza generacja, skrwawiona w wojnach, na pewno na pokój zasługuje. Ale pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata ma swoją cenę, wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenną. Tą rzeczą jest honor.
Source: Józef Beck, Przemówienie w Sejmie 5 maja 1939.
List the main principles of the pact. Assess, which of them constituted an express threat to the independence of the Polish state. Do you think that the phrase that it was “the fourth partition of Poland” is correct?
Fragment tajnego protokołu
Na wypadek przekształcenia terytorialno‑politycznego obszaru należącego do państw bałtyckich (Finlandia, Estonia, Łotwa i Litwa), północna granica Litwy tworzy automatycznie granicę sfery interesów niemieckich i ZSRR, przy czym obie strony uznają roszczenia Litwy do terytorium wileńskiego.
Na wypadek terytorialno‑politycznego przekształcenia terytoriów należących do państwa polskiego, sfery interesów Niemiec i ZSRR będą rozgraniczone w przybliżeniu przez linię Narew‑Wisła‑San. Kwestia, czy i w interesie obu uznane będzie za pożądane utrzymanie niepodległego państwa polskiego zostanie definitywnie zdecydowane dopiero w ciągu dalszego rozwoju wypadków politycznych. W każdym razie oba rządy rozwiążą tę kwestię na drodze przyjacielskiego porozumienia.
Jeżeli chodzi o południowy wschód Europy, to ze strony radzieckiej podkreśla się zainteresowanie Besarabią. Ze strony Niemiec stwierdza się zupełne desinteressement odnośnie do tego terytorium.
Protokół ten traktowany będzie przez obie strony w sposób ściśle tajny.
Source: Fragment tajnego protokołu.
Why was the border with Germany considered to be difficult to defend?
- Germans could enter Poland not only from the west.
- The border was long.
Read the speech and answer the question.
Przemówienie do wyższych dowódców wojskowych z 22 sierpnia 1939 rokuZagłada Polski wysuwa się na pierwszy plan. Celem jest zniszczenie żywej siły, a nie dotarcie do określonej linii. Jeżeli wybuchnie wojna na zachodzie, zagłada Polski także pozostaje zadaniem pierwszoplanowym. Ze względu na porę roku konieczne jest szybkie rozstrzygnięcie.
Dam powód propagandzie dla uzasadnienia wybuchu, obojętne, czy wiarygodny. Nikt nie będzie pytał później zwycięzcy, czy mówił prawdę, czy nie. Na początku i w czasie prowadzenia wojny nie idzie o prawo, lecz o zwycięstwo.
[…]
Pierwszym celem jest dotarcie do Wisły i Narwi. Nasza przewaga techniczna załamie nerwy Polaków. Należy rozbić natychmiast każdą nową formującą się jednostkę polską, wojna musi być wojną na zniszczenie.
Celem militarnym jest ostateczne zdruzgotanie Polski. Szybkość jest rzeczą najważniejszą. Pościg aż do pełnej zagłady.
Mam przekonanie, że niemiecki Wehrmacht zda egzamin. Rozkaz do ataku zostanie jeszcze wydany, prawdopodobnie w sobotę rano [26 sierpnia].
Source: Adolf Hitler, Przemówienie do wyższych dowódców wojskowych z 22 sierpnia 1939 roku, [w:] Krzysztof Juszczyk, Teresa Maresz, Historia w tekstach źródłowych, t. 4, Rzeszów 1996, s. 133–134.
What were the objectives of actions against Poland, presented by Hitler?
- Wermacht was to reach the Vistula and Narew and stop at that line.
- The total annihilation of the Polish state and society.
- Demonstration of power in order to convince Poland to form an alliance with Germany.
Read the source text and do the exercise.
Fragment dziennikaPrzyjazd do Warszawy [...]. Polska wbrew wszystkim wysiłkom polityki Becka jest zasadniczo i z natury antyniemiecka. Jej tradycje, instynkt i interesy przeciwstawiają się Niemcom.
[...]
[Polacy] podziwiają w nas bardziej poezję pędzla niż siłę broni, w którą obecnie zupełnie nie wierzą.
[...]
Polska będzie kontynuowała swoją politykę równowagi, która została jej narzucona przez położenie geograficzne z Rosją – nic ponad kontakty ściśle konieczne. Z Francją – sojuszsojusz obronny, do którego nie ma jednak specjalnego zaufania. Z Niemcami – dobre sąsiedztwo utrzymywane jednak z wysiłkiem, zważywszy na tyle czynników duchowych i materialnych, skłaniających do konfrontacji.
[...] jedynym głosem, który w Polsce się liczy, jest głos nieboszczyka Piłsudskiego.
[...]
Reasumując wrażenia i sprowadzając je do poziomu naszych interesów, słuszne wydaje się stwierdzenie, że lekkomyślnością byłoby utrzymywać, iż Polska jest krajem pozyskanym dla Osi lub trójkąta [tzn. bloku Niemiec, Japonii, Włoch]. Ale nadmiernym pesymizmem byłoby też uznawanie jej wprost za wroga Osi. Gdy wybuchnie wielki kryzys, Polska przez dłuższy czas pozostanie z bronią u nogi i dopiero gdy losy zostaną rozstrzygnięte, dołączy do obozu zwycięzców, i postąpi słusznie, bo to kraj mający wrogów i przyjaciół po obu swoich stronach.
Source: Galeazzo Ciano (minister spraw zagranicznych faszystowskich Włoch), Fragment dziennika, [w:] Dziennik 1937–1943, Pułtusk 2006, s. 318–320.
Select the correct sentences. Ciano...
- thought that Poland pursued a very conservative foreign policy.
- thought that the Polish would not decide to join the Axis powers.
- saw the pro-Italian and pro-German symphathies in the Polish nation.
- saw that Poland dropped the balancing policy in the second half of 1930s.
- regretted that Beck no longer held the position of the Minister of Foreign Affairs.
- emphasised the fact that Poland believed in the alliance with France, above all.
- noticed that the Polish underestimated the military power of Italy.
- visited Poland after the death of Piłsudski.
Match the terms with their definitions.
an international agreement that settles political and economic relations, or a division of a territory between countries., militarisation of a country which was deprived of its armed forces, a colloquial term for the Western part of the Cieszyn Silesia, an agreement between USSR and the Third Reich that from 23 August 1939. Its secret protocol provided for the division of the Polish territories, among other things., making the army combat ready and preparing the economy and state administration for an outbreak of war, the political doctrine which orginated at the beginning of 1920s in Italy. It promoted the cult of the state and social solidarity. It opposed democracy, liberalism and political pluralism. It was a totalitarian political system., a demand made by one country against another country, requesting it to meet certain demands under the threat of an outbreak of war or other sanctions, an arrangement in which two or more countries agree to work together to achieve the set objective.
| Remilitarisation | |
| Ultimatum | |
| Zaolzie | |
| Fascism | |
| Treaty | |
| The Molotov–Ribbentrop Pact | |
| Mobilisation | |
| Alliance |
Keywords
Second World War, pact, remilitarisation, fascism, alliance, ultimatum
Glossary
Remilitaryzacja – ponowne zbrojenie państwa pozbawionego wcześniej sił zbrojnych. Często element przygotowania do konfliktu zbrojnego. Przeciwność demilitaryzacji, czyli rozbrojenia.
Ultimatum – żądanie wysunięte przez jedno państwo wobec drugiego wzywające do spełnienia określonych żądań pod groźbą wybuchu wojny lub innych sankcji. Stawiane jest przeważnie w sytuacji, gdy zawiodą inne formy dyplomatyczne.
Zaolzie – potoczne określenie zachodniej części terenów Śląska Cieszyńskiego. Nazwa pochodzi od granicznej, między Polską i Czechami, rzeki Olzy. W 1938 r. obszar ten został przyłączony do Polski.
Faszyzm – doktryna polityczna i ustrojowa powstała na początku lat 20. XX we Włoszech. Głosiła kult państwa i solidaryzm społeczny, występując przeciwko demokracji, liberalizmowi i pluralizmowi politycznemu. Był ustrojem totalitarnym.
Traktat – międzynarodowa umowa regulująca stosunki polityczne, gospodarcze lub podział jakiegoś terytorium między państwami.
Pakt Ribbentrop‑Mołotow - porozumienie zawarte między ZSRS i III Rzeszą 23 sierpnia 1939 r., jego tajny protokół przewidywał m.in. podział ziem polskich.
Mobilizacja – postawienie armii w stan najwyższej gotowości bojowej oraz przygotowanie gospodarki i administracji państwowej do wybuchu wojny. Ogłasza się ją w momencie zagrożenia państwa konfliktem zbrojnym.
Sojusz – układ dwóch lub więcej państw lub organizacji, który ma doprowadzić do wspólnego zamierzonego celu.