Układ ruchu i skóra

Zwróć uwagę, gdzie znajdują się czaszka i klatka piersiowa.

Czaszka chroni mózg, a klatka piersiowa płuca i serca.

Zastanów się, które miejsca są aktywne podczas stania.

Do mięśni, które umożliwiają utrzymanie pionowej postawy ciała, należą mięśnie barków, klatki piersiowej, pleców, brzucha, pośladków i uda.

Zegnij i wyprostuj kończynę górną. Zaobserwuj, jakie mięśnie biorą udział podczas wykonywania tych czynności.

Mięsień dwugłowy ramienia (biceps) jest położony na przedniej stronie ramienia, a mięsień trójgłowy ramienia (triceps) – na tylnej. Mięsień dwugłowy ramienia to zginacz ramienia, który kurcząc się, przyciąga przedramię, a mięsień trójgłowy ramienia to prostownik, który ulega w tym czasie rozluźnieniu. Podczas kurczenia się mięśnia trójgłowego ramienia kończyna prostuje się w łokciu.

Przypomnij sobie elementy budowy skóry.

1. Włosy

2. Paznokcie

3. Gruczoły potowe

4. Gruczoły łojowe

Przypomnij sobie, jakie występują wady postawy.

Dziewczynka przedstawiona na ilustracji ma nadmierną lordozę lędźwiową. Podczas rehabilitacji powinna ćwiczyć mięśnie brzucha, pleców i pośladków.

Zastanów się, jakie choroby skóry są szczególnie niebezpieczne dla organizmu.

W przypadku rozpoznania niepokojących zmian na skórze należy zgłosić się do lekarza, ponieważ niektóre choroby skóry, np. czerniak, są bardzo groźne i mogą doprowadzić do śmierci.

Zastanów się, jakie czynniki powodują czerniaka.

Do zasad profilaktyki czerniaka należą:

• unikanie długotrwałego przebywania na słońcu;

• unikanie korzystania z solarium;

• stosowanie kremów z filtrem SPF;

• regularne wizyty u dermatologa w celu kontroli znamion barwnikowych.

Przypomnij sobie budowę skóry.

A. Naskórek
B. Skóra właściwa

1. Mięsień przywłosowy – prostuje włos.
2. Włos – zmniejsza utratę ciepła.
3. Gruczoł łojowy – wydziela łój, który chroni włosy przed przesuszeniem.
4. Gruczoł potowy – wydziela pot, który unosi się z powierzchni skóry i ją chłodzi.
5. Zakończenie nerwowe – pełni funkcję receptorową.
6. Naczynia krwionośne – zaopatrują komórki skóry w składniki odżywcze.

Zastanów się, kiedy naczynia krwionośne się rozszerzają, a kiedy zwężają.

Kiedy jest gorąco, naczynia krwionośne rozszerzają się, zwiększa się przepływ krwi, a nadmiar ciepła jest wypromieniowywany przez skórę do otoczenia. Kiedy jest zimno, naczynia krwionośne zwężają się, co ogranicza utratę ciepła.

1. Przypomnij sobie cechy żywych komórek.

2. Zwróć uwagę na informacje zawarte w tekście.

3. Przypomnij sobie funkcje komórek kostnych.

1. Kości są żywymi narządami, ponieważ:

• odżywiają się;

• oddychają;

• usuwają produkty przemiany materii;

• rosną.

2. Kościom nadaje twardość fosforan wapnia.

3. Komórki kostne zmieniają twardość i wytrzymałość kości.

Przypomnij sobie, jakie są wady postawy.

1. Płaskostopie.

2. Płaskostopie objawia się zniekształconą, płaską stopą. Utrudnia chodzenie, powoduje ból i drętwienie stóp.

3. Ćwiczenia mięśni stopy zapobiegają powstawaniu zniekształceń.

1. Zwróć uwagę, że włókna wolne sprzyjają długim treningom.

2. Zastanów się, z jakich źródeł dostarczana jest energia podczas wysiłku.

1. Dla osoby mającej dużo włókien wolnych korzystniejsze byłoby uprawienie biegów długodystansowych, ponieważ włókna wolne specjalizują się w długotrwałych, wolnych skurczach i są bardziej odporne na zmęczenie podczas długiego treningu.

2. Włókna szybkie częściej pracują, uwalniając energię w procesach beztlenowych, ponieważ w ciągu kilku pierwszych sekund intensywnego wysiłku energia jest dostarczana z substancji energetycznych zgromadzonych w pracujących mięśniach.

Przypomnij sobie nazwę choroby spowodowanej niedoborem witaminy DIndeks dolny 3₃.

1. Krzywica

2. Spacery w słoneczne dni, podczas których produkowana jest w skórze witamina DIndeks dolny 3₃, i przyjmowanie tej witaminy sprawią, że jej stężenie w organizmie Oli osiągnie prawidłowy poziom. Witamina DIndeks dolny 3₃ usprawnia wchłanianie wapnia i fosforu, czyli pierwiastków, które budują kości.

1. Hipoteza to zdanie przyjęte jako założenie w celu wyjaśnienia jakiegoś zjawiska i wymagające sprawdzenia.

2. Zastanów się, w jakich sytuacjach podczas spaceru spalisz więcej kalorii.

3. Aby obliczyć, ile kcal osoba spali podczas spaceru, pomnóż wydatek energetyczny podczas spaceru przez masę ciała. Następnie podziel kaloryczność pączka przez otrzymaną liczbę.

1. Rodzaj aktywności fizycznej wpływa na wydatek energetyczny.

2. Średnie zużycie energii podczas powolnego spaceru zależy od prędkości, z jaką się poruszasz, i nachylenia terenu.

3. Osoba musi spacerować ok. 2,4 godz., aby spalić 340 kcal. Obliczenia:

Liczba kalorii spalonych w ciągu godziny:

Aby spalić 340 kcal, należy spacerować przez:

Zauważ, że promieniowanie UV wywołuje zmiany w materiale genetycznym.

Promieniowanie UV wywołuje zmiany w materiale genetycznym, które powodują niekontrolowane dzielenie się komórek skóry, co prowadzi do choroby nowotworowej skóry.