W gąszczu informacji
Jak zrobić gazetę
Zadanie dla zespołów 2‑3 osobowych
Przejrzyjcie wiadomości w portalu informacyjnym, wybierzcie informacje, które uznacie za najważniejsze lub najciekawsze, nadajcie im własne tytuły i umieśćcie na pierwszej stronie.
Najlepiej przeredagować teksty lub napisać własne.
Pamiętajcie o podpisaniu źródła (autor, tytuł portalu lub gazety, data, autor zdjęcia). Kopiować można tylko do celów edukacyjnych.
Możecie wprowadzić własne tematy, informacje lokalne, kulturalne, sportowe, wydarzenia z życia szkoły, itp.
Pamiętajcie o odbiorcy – czytelnikami będą koleżanki i koledzy z klasy. Potrzebują informacji o najważniejszych wydarzeniach, a mają różne zainteresowania (filmy, muzyka, gry itd.). To Wasza gazeta.
Korzystając z dostępnych programów zaplanujcie pierwszą kolumnę waszej gazety.
Od tam‑tamów do smartfona
Czy wyobrażasz sobie życie bez Internetu i telefonu komórkowego? W przeszłości przekazywanie informacji nie było tak proste jak dziś. Zobacz, jak sobie radzono bez nowoczesnych technologii.
Różne wizje świata
Analiza porównawcza
Zadanie dla zespołów dwuosobowych
Obejrzyjcie wydania gazet z jednego dnia. Macie do wyboru:
„Fakt” i „Gazetę Wyborczą”
„Superexpress” i „Dziennik”
„Gazetę Polską codziennie” i „Gazetę Wyborczą”
Jakie tematy znalazły się na czołówce w obu gazetach?
Jakie wydarzenia lub tematy obie gazety umieściły na pierwszej kolumnie (czyli pierwszej stronie)?
Czy są tematy wspólne dla obu gazet?
Porównajcie dwa artykuły na ten sam temat. Jak autorzy przedstawiają wydarzenie? Czym różnią się opisy? Zwróćcie uwagę na wykrzykniki i przymiotniki, wypiszcie te, które najbardziej zapadają w pamięć. Jaki jest stosunek autora do opisywanych wydarzeń i postaci? Czy opisy budzą w Was jakieś emocje?
Dlaczego teksty te różnią się od siebie?
Warto wiedzieć
Tradycyjnie gazety dzieli się na tzw. dzienniki opinii (opiniotwórcze) i popularne, czyli tabloidy. Tabloidy, nazywane także bulwarówkami lub brukowcami, posługują się krzykliwymi tytułami, dosadnym językiem. Operują wielkim zdjęciem i krótkim tekstem, bardzo emocjonalnym przekazem. Adresowane są do masowego odbiorcy, wyrażają jego opinie, schlebiają jego gustom, dostarczają sensacji, przekazują wiadomości z życia gwiazd, tropią skandale obyczajowe, czasem wymyślają historie. Nie ma tu miejsca na wielostronne analizy ani niuanse. Gazety popularne pełnią jednak ważną rolę w demokracji. Każde zdarzenie, nowe prawo, zjawiska ekonomiczne przedstawiają z punktu widzenia zwykłego człowieka, obliczają skutki dla budżetu domowego najniżej zarabiających. Bezceremonialnie krytykują każdą władzę, patrzą jej na ręce. Wytykają zarobki elitom. Gazety powoli tracą popularność. Internet staje się bardziej bezpośrednim i brutalnym narzędziem wyrażania opinii.
Ile lat ma pani minister? Tabloidy podają wiek każdego bohatera tekstu, nawet postaci wspomnianej marginalnie, niezależnie od tego, czy to osoba publiczna, czy to pani Kowalska, której ukradziono torebkę. Okazało się bowiem, że dla czytelników informacja o wieku jest zawsze ciekawa, nawet jeśli nie ma znaczenia dla przebiegu zdarzeń.
Informacja w pigułce. Nazwa tabloid pochodzi od skompresowanej tabletki produkowanej w końcu XIX w. przez brytyjską firmę farmaceutyczną. Potem nazywano tak różne pomniejszone, skondensowane rzeczy. Do bulwarówek określenie to przylgnęło ze względu na mniejszy format papieru niż w opiniotwórczych gazetach – bardziej poręczny, wygodniejszy do czytania w tramwaju, poczekalni. Dziś większość poważnych dzienników zrezygnowała już z druku na wielkich płachtach. Bulwarówki wciąż skracają teksty, ale królem informacji w pigułce stał się Twitter (140 znaków).
Jak zbudować informację
Dobrze skonstruowana informacja powinna odpowiedzieć na sześć pytań:
Kto?
Co?
Gdzie?
Kiedy?
Jak?
Dlaczego?
Sformułuj wiadomość o wydarzeniu w twojej szkole, okolicy lub o uroczystości rodzinnej.
Przedstaw tę informację w formie zaproszenia, plakatu, ulotki lub reklamy.
Skorzystaj z katalogu sześciu pytań.
Marsjanie atakują...
Z samego faktu ukazania się w mediach informacji nie wynika, że jest ona prawdziwa. Środki masowego przekazu walczą o jak największą liczbę odbiorców, dlatego zdarza im się koloryzować, a nawet konfabulować.
Przekonali się o tym wiele lat temu mieszkańcy New Jersey (USA). 30 października 1938 r. stacja radiowa CBS nadała z okazji święta Halloween słuchowisko radiowe według powieści Herberta G. Wellsa „Wojna światów” o inwazji Marsjan na Ziemię. Reżyser słuchowiska, Orson Welles, przygotował je tak, jakby była to autentyczna relacja z ataku kosmitów. Radio przerwało koncert muzyki poważnej, aby rozpocząć dramatyczny przekaz…
Następnego dnia gazety pisały o panice, o ludziach, którzy wybiegli na ulice, wypatrywali przybyszów z kosmosu, przygotowywali plany obrony miasta, żądali pomocy od policji. Podobno władze miasta zastanawiały się nad całkowitym zaciemnieniem, aby utrudnić inwazję.
Po latach okazało się, że nie tylko Orson Welles wykreował inwazję Marsjan. Ochoczo włączyli się w to także dziennikarze gazet, koloryzując swoje relacje. W rzeczywistości słuchowisko Wellesa nie było najbardziej popularną audycją tego dnia, a rozmiary paniki zostały przesadzone.
Manipulacje mediów, czyli – nie wszystko jest prawdą
Przyjrzyj się zdjęciom.
Media często starają się wpłynąć na nasze emocje, koloryzując fakty. Manipulacja polega na mieszaniu prawdy z fałszem, przedstawianiu faktów w wygodnym dla wydawców kontekście.
Na przykład w 2012 r. w austriackiej gazecie „Kronen Zeitung” ukazało się zdjęcie z ogarniętej wojną domową Syrii. Uciekającej rodzinie dołożono w tle zbombardowane osiedle. Fotomontaż miał zapewne spotęgować wrażenie. Internauci szybko odkryli oszustwo, znaleźli w dużym serwisie fotograficznym oryginalne zdjęcie. Gazeta musiała przeprosić czytelników.
Sprawdź wiedzę
Ogólnopolska gazeta codzienna to:
- „Polityka”
- „Rzeczpospolita”
- „Mówią Wieki”
- „Tygodnik Powszechny”
Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) systematycznie sprawdza, jak widzowie oceniają wiarygodność stacji telewizyjnych. Znajdź wyniki sondażu w Internecie. Która stacja telewizyjna, zdaniem CBOS, podaje najbardziej wiarygodne informacje?
- TVP
- TVN
- Polsat
- Telewizja Trwam
Publiczna agencja prasowa, jedyna państwowa agencja informacyjna w Polsce, to:
- Agencja Sportowa
- Katolicka Agencja Informacyjna
- Informacyjna Agencja Radiowa
- Polska Agencja Prasowa
O którym portalu społecznościowym przeczytamy w Wikipedii następujące informacje: „serwis (...), w ramach którego zarejestrowani użytkownicy mogą tworzyć sieci i grupy, dzielić się wiadomościami (...). W styczniu 2014 liczba użytkowników na całym świecie wynosiła około miliarda, a co miesiąc wgrywanych jest ponad 1 mld zdjęć oraz 10 mln filmów, których obecnie jest 265 miliardów. Średni wiek użytkownika serwisu to 22 lata”.
- Classmate.com
- GoldenLine.pl
- NK.pl/Nasza Klasa