W mieście i na wsi
Wielu z nas miasto kojarzy się z wysokimi budynkami i szerokimi ulicami. Mówiąc o wsi, mamy zwykle na myśli gospodarstwa rozporoszone wśród pól. Taki wizerunek miasta i wsi często nie jest prawdziwy – bywa, że trudno je od siebie odróżnić.
jak ludzie wpływają na krajobraz;
które z elementów środowiska mają pochodzenie naturalne, a które zostały wytworzone przez człowieka.
odróżniać miasta od wsi;
wymieniać najważniejsze funkcje miast;
opisywać walory turystyczne miast i wsi.
1. Polskie miasta
MiastoMiasto to teren, gdzie buduje się domy przeznaczone dla wielu rodzin (mówi się, że jest to obszar o gęstej zabudowie). Teren wydzielony na cele rolnicze jest niewielki lub w ogóle go nie ma. Ponadto pełni ono funkcje:
przemysłowe – w miastach znajdują się liczne fabryki, w których wytwarza się urządzenia, ubrania i wiele innych produktów;
transportowe – miasta są miejscami, w których istnieją duże dworce kolejowe oraz krzyżują się drogi, a w niektórych z nich znajdują się też lotniska;
naukowe – miasta są siedzibami uczelni i ośrodków, w których pracują uczeni;
kulturalne – w miastach znajdują się kina, teatry, biblioteki i inne obiekty zapewniające dostęp do kultury;
turystyczne – zabytki oraz różne ciekawe miejsca przyciągają do miast wielu zwiedzających.
W Polsce jest ponad 900 miast. Największym z nich jest stolica naszego kraju – Warszawa. Oprócz niej duże znaczenie mają też m.in. Wrocław, Kraków i Gdańsk. Wiele innych miast – nawet tych najmniejszych – przyciąga wielu turystów zainteresowanych ich pięknem i atrakcjami.
Wyszukaj w dostępnych źródłach informacje o niewymienionych w podręczniku atrakcjach turystycznych Warszawy, Krakowa i Gdańska.
Korzystając z dostępnych źródeł informacji, dowiedz się, jakie miasta w Polsce są uznawane za szczególnie warte zwiedzenia i jakie są tego powody.
Miasto kojarzy nam się z dużą miejscowością, ale nie zawsze tak jest. Wyśmierzyce – najmniejsze miasto w Polsce – ma tylko ok. 900 mieszkańców. Dla porównania nadmorska wieś Stegna ma niemal 2500 mieszkańców.
2. Polskie wsie
WieśWieś jest miejscowością, która pełni głównie funkcje rolnicze, takie jak uprawa roślin i hodowla zwierząt. Ma też ogromne znaczenie w polskiej kulturze. Liczne tradycje, zwyczaje i święta mają swoje początki na wsi. Poza tym wieś daje szanse na czyste środowisko, lepszej jakości żywność, ciszę i bezpośredni kontakt z przyrodą. Dzisiaj wielu mieszkańców wsi pracuje w mieście w zawodach niezwiązanych z rolnictwem. Zdarza się również, że mieszkańcy miast nabywają domy na wsi, gdyż szukają spokojnego miejsca do zamieszkania.
Opisz znaczenie wsi, w której mieszkasz. Jeśli mieszkasz w mieście, opisz znaczenie znanych ci wsi leżących w najbliższej okolicy.
Wymień powody, dla których turysta mógłby odwiedzić miejscowość, w której mieszkasz.
Obecnie warunki życia na wsi i w mieście pod wieloma względami są podobne. Wszędzie dostępny jest Internet, radio, telewizja, telefon, książki i gazety. Powszechna dostępność samochodów i komunikacji publicznej umożliwia mieszkańcom wsi częste wizyty w mieście, a mieszkańcom miast na wsi.
Obecnie istnieje w Polsce ponad 50 tys. wsi. Czasami grupa domów lub gospodarstw odległych od zwartej zabudowy jest nazywana nie wsią, tylko kolonią. Na przykład na Pomorzu istnieje osada o nazwie Osetnik (znana bardziej pod starą nieoficjalną nazwą Stilo), która jest kolonią wsi Sasino. Mimo że leży w granicach Sasina, Osetnik traktowany jest jako odrębna miejscowość.
Podsumowanie
Miejscowości w Polsce można podzielić na miasta i wsie.
Miasta mają ogromne znaczenie m.in. w nauce, gospodarce i kulturze.
Wieś odgrywa główną rolę w produkcji żywności.
Zarówno miasta, jak i wsie mogą odgrywać ważną rolę w turystyce.
Jakie znaczenie dla mieszkańców, regionu i Polski ma miejscowość, w której mieszkasz?
Zobacz także
Zajrzyj do zagadnień pokrewnych:
Jak ludzie zmieniają krajobraz?Jak ludzie zmieniają krajobraz?
Słowniczek
historycznie ukształtowana osada, w której większość ludzi pracuje poza rolnictwem i prowadzi charakterystyczny dla mieszkańców miast sposób życia
osada, w której większość ludzi pracuje w rolnictwie, usługach związanych z rolnictwem lub w obsłudze ruchu turystycznego; wsie nie posiadają praw miejskich
Zadania
Uzupełnij zdania wyrażeniami z listy.
parków, lasów, roślin, rolnych, rezerwatów, zwierząt, rolnictwem, klombów, miejskich, przemysłem, administracją, roślin, obywatelskich, nauką, wiejskich, trawników
Wieś jest osadą, w której przeważają funkcje rolnicze (uprawa ............................ i chów ............................ ), funkcje usługowe związane z ............................ albo turystyczne.
Wsie nie posiadają praw .............................
Zaznacz funkcje, jakie pełni miasto.
- administracyjne
- przemysłowe
- usługowe
- naukowe
- rolnicze
- leśnicze
- hodowlane
- pasterskie
- ochrony przyrody
- zachowania naturalnego krajobrazu
Wybierz dwa największe pod względem liczby ludności polskie miasta.
- Warszawa
- Kraków
- Łódź
- Poznań
- Gdańsk
- Szczecin
- Wrocław
- Lublin
- Rzeszów
- Katowice
Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących zmian miejsca zamieszkania między wsią i miastem w Polsce.
| Prawda | Fałsz | |
| W miastach ciągle mieszka więcej ludzi niż na wsi. | □ | □ |
| Polacy przeprowadzają się ze wsi do miast i z miast na wieś. | □ | □ |
| W polskich wsiach mieszka ok. 10 mln ludzi. | □ | □ |
| Liczba mieszkańców wsi powoli rośnie. | □ | □ |