Orteza reciprokalna (ang. Reciprocating Gait Orthosis, RGO) ze wspomaganiem mechatronicznym składa się z pasa biodrowego (miednicowego) połączonego z elementami ruchomymi mocowanymi na nogach pacjenta. Jest to tzw. aparat izometryczny. Ruchy kroczące nóg wyzwala się w aparacie, odchylając górną część pleców w tył. Inne typy ortez RGO wyposażone są w system linek lub elektroniczny mechanizm z czujnikami podparcia, wspomagający pionizację i chód. Orteza pozwala dzieciom z wiotkim porażeniem kończyn dolnych przyjmować pozycję pionową i przemieszczać się przy wykorzystaniu elektronicznego wspomagania chodu naprzemiennego.
Najczęstsze wskazania do stosowania aparatu to:

• dystrofia mięśniowa,

• porażenie kończyn dolnych,

• przepuklina oponowo‑rdzeniowa.

W niniejszym opracowaniu przedstawione zostanie wczesne usprawnianie chorego z przepukliną oponowo‑rdzeniową na poziomie Th11 rdzenia, co skutkuje wiotkim porażeniem kończyn dolnych.
Przepuklina oponowo‑rdzeniowa to wada wrodzona, określana jako rozszczep kręgosłupa, w wyniku którego część rdzenia kręgowego i nerwów z niego wychodzących znajduje się poza kanałem kręgowym. Przepuklinie oponowo‑rdzeniowej towarzyszą często niedowłady kończyn, porażenia, zaburzenia czucia, zniekształcenia stóp i przykurcze stawowe. Fizjoterapię układu ruchu rozpoczyna się u pacjenta od najmłodszych lat w celu przygotowania go do nauki chodu z zaopatrzeniem ortopedycznym. Obejmuje ona ćwiczenia w różnych pozycjach przy użyciu ciężarków, piłek, maty, drabinek itp.:

• ćwiczenia wzmacniające gorset mięśniowy tułowia,

• ćwiczenia bierne kończyn dolnych mające na celu zapobieganie przykurczom mięśniowym i deformacjom kostnym lub ich zmniejszanie,

• ćwiczenia wzmacniające mięśnie kończyn górnych, których celem jest wspomaganie podporu, przemieszczania się i korzystania z kul czy balkonika,

• ćwiczenia neurorozwojowe z wykorzystaniem metod specjalnych fizjoterapii (PNF, NDT-Bobath i innych),

• ćwiczenia wzmacniające mięśnie kończyn dolnych.

Częścią usprawniania jest również nauka chodu w ortezie reciprokalnej. Pacjent zwiększa lordozę przez cofnięcie barków i wyprost pleców. Powoduje to wytworzenie momentu wokół stawu biodrowego nogi podporowej i zmusza ją do wyprostu biodra. Mechanizm dwulinowy łączy dwa stawy biodrowe i przenosi część momentu obrotowego wytworzonego wokół biodra kończyny w fazie podporu do przeciwległego biodra, inicjując jego zgięcie. Powoduje to wykonanie fazy wymachu równocześnie z kontralateralnym odepchnięciem. Zamontowany specjalny system kroczący odwzorowuje prawidłowy wzorzec chodu i umożliwia naprzemienny chód bez użycia siły mięśniowej kończyn dolnych. Dzieci ze standardowymi aparatami biodrowymi szynowo‑opaskowymi z pasami miednicowymi i zablokowanymi stawami biodrowymi uczy się na początku przeskakującego lub przerzucającego stylu chodu. Następnie są w stanie wyćwiczyć chód kołyszący. Dzieci, u których aktywne są mięśnie zginacze stawu biodrowego, mogą spróbować chodzenia z jednym bądź obydwoma stawami odblokowanymi w naprzemiennym stylu. Należy wówczas zwrócić uwagę, aby dziecko nie przewróciło się do przodu. W celu utrzymania wyprostowanej pozycji ciała dziecko powinno wyprostować kręgosłup lędźwiowy z jednoczesnym przeniesieniem środka ciężkości do tyłu. W czasie wykonywania chodu tylko pas miedniczny sprawuje kontrolę nad przywodzeniem/odwodzeniem i przyśrodkową/boczną rotacją kończyn dolnych. Z biegiem czasu i w miarę poprawy motoryki u dziecka można zastosować kule łokciowe lub przedramienne. Kul łokciowych najlepiej jest używać przy naprzemiennym lub skaczącym typie chodzenia. Przy chodzie kołyszącym zazwyczaj stosuje się kule przedramienne. Wózki inwalidzkie wybierane są przez dzieci w wieku dojrzewania.

Powrót do spisu treściD1H9Y3RsWPowrót do spisu treści