Wiek pary i elektryczności
Wjazd pociągu na stację w La Ciotat to jeden z kilkunastu krótkich filmów, które twórcy kina, bracia Lumière, pokazywali w grudniu 1895 i styczniu 1896 roku pierwszym widzom. Film ten przeszedł do historii, bo obraz był tak sugestywny, że ludzie uciekali z kina, bojąc się, że pociąg wyjedzie z ekranu i zginą pod jego kołami.
Zadania na rozgrzewkę
Porównaj współczesne kino do tego sprzed ponad stu lat.
bardzo krótkie, efekty specjalne podczas pokazów, utrwalane na taśmie, czarno-białe, bogactwo efektów dźwiękowych, utrwalane na różnych nośnikach, nieme, bez dźwięku, kolorowe, kamera stoi w jednym miejscu, duże zaszumienie obrazu z powodu skaz taśmy, ujęcia z różnych kamer
| Filmy z XIX wieku | |
|---|---|
| Filmy współczesne |
W muzeum techniki
Zajmując się eksponatami muzealnymi, zwróć uwagę na to, które wykorzystują energię pary wodnej, a które prąd elektryczny.
Galeria sławy
Obejrzyj poniższą galerię. Uważnie przeczytaj podpisy pod zdjęciami, starając się zapamiętać jak najwięcej informacji.
Połącz wynalazek z wynalazcą.
radio, telegraf, kolej, żarówka, dagerotyp, kinematograf, telefon
| Samuel Finley Morse | |
| Alexander Graham Bell | |
| Thomas Alva Edison | |
| Bracia Lumière | |
| Louis Jacques Daguerre | |
| Guglielmo Marconi | |
| George Stephenson |
Połącz wynalazki z ich funkcjami i datami wynalezienia
telegraf, żarówka, kinematograf, telefon, dagerotyp, radio, gramofon, maszyna parowa, parowóz
| Wynalazek | Funkcja | Data wynalezienia |
|---|---|---|
| telegraf | ||
| żarówka | ||
| kinematograf | ||
| telefon | ||
| dagerotyp | ||
| radio | ||
| gramofon | ||
| maszyna parowa | ||
| parowóz |
Robocze spotkania
Z którymi z wynalazców mógłby się spotkać i porozmawiać o pracy...
James Watt, bracia Lumièr, Samuel Morse, Samuel Morse, Louis Jacques Daguerre, Alexander Graham Bell, Guglielmo Marconi
| Thomas Edison | |
|---|---|
| George Stephenson |
W muzeum techniki
Wystawy specjalne
Jakie eksponaty umieściłbyś na specjalnej wystawie poświęconej...
gramofon, telefon, kolej, statek parowy, radio, kino, gramofon, żarówka, telegraf, fotografia, radio, kino
| rozwojowi przekazywania informacji | |
|---|---|
| rozwojowi transportu | |
| nowym formom rozrywki | |
| wynalazcy Thomasowi Edisonowi |
Znajdź ilustracje przedstawiające: telegraf, żarówkę, kinematograf, telefon, dagerotyp, radio, gramofon, parowóz. Zdjęcia umieść w formularzu poniżej.
Porządek w muzeum
Eksponaty w muzeum zwykle pokazywane są w przemyślany sposób. Ułóż wynalazki w porządku chronologicznym.
- telegraf
- fonograf
- kinematograf
- parowóz
- gramofon
- maszyna parowa
- telefon
- żarówka elektryczna
Który z wynalazków wymienionych w poprzednim ćwiczeniu nie pochodzi z XIX wieku? Poszukaj na jego temat informacji w dowolnym źródle, a następnie sporządź krótką notatkę (1‑3 zdania).
Dawniej i dziś
XIX wiek dzisiaj
Przeciągnij poniższe wyrazy w odpowiednie miejsca tabeli.
oświetlania pomieszczeń, przekazywania informacji, podróży morskich, podróży lądowych, produkcji tkanin, uwieczniania wyglądu twarzy i obiektów
| Czego używano do: | Przed XIX wiekiem | Od XIX wieku |
|---|---|---|
| oświetlania pomieszczeń | ||
| przekazywania informacji | ||
| podróży morskich | ||
| podróży lądowych | ||
| produkcji tkanin | ||
| uwieczniania wyglądu twarzy i obiektów |
Wymień wynalazki z każdej z tych dziedzin, pochodzące z XX lub XXI wieku.
Współczesne laboratorium
Wyobraź sobie, że jesteś szefem współczesnego laboratorium badawczego. Którego z XIX‑wiecznych wynalazców wybierzesz na patrona swojego laboratorium? Nad jakimi nowymi wynalazkami polecisz pracować swoim pracownikom?
Zmiany krajobrazu
Dziewiętnastowieczne wynalazki zmieniły życie ludzi. Przyczyniły się też do zmiany otaczającego świata. Znacznie bardziej niż kiedykolwiek w przeszłości przekształciły krajobraz.
Porównaj ilustrację fortu Dearborn u ujścia rzeki Chicago do jeziora Michigan z początku XIX wieku z fotografią tego samego miejsca z początku XX wieku. Jakie wynalazki z XIX wieku lub skutki ich działania widzisz na zdjęciu? Jakie zmiany krajobrazu dostrzegasz? Wymień dwie zmiany pozytywne i dwie negatywne.
Zyski i straty
Kto zyskał, a kto stracił na zmianach w XIX wieku? Których zawodów w ogóle wcześniej nie było? Przyporządkuj zawody do właściwych grup.
producent walizek, robotnik fabryczny, maszynista, fotograf, telefonistka, operator kamery, producent świec, malarz portrecista, goniec (posłaniec), operator portów morskich, tkacz ręczny, producent radioodbiorników
| Na przemianach w XIX wieku zyskał: | |
|---|---|
| Na przemianach w XIX wieku stracił: | |
| Powstały nowe zawody: |
Para i elektryczność
Znajdź w lekcji te miejsca, gdzie mowa jest o parze i elektryczności. Dlaczego właśnie para i elektryczność zostały uznane za symbole XIX wieku? Zapisz swoje przypuszczenie (wrócisz do niego w lekcji powtórzeniowej).
Podsumowanie
XIX wiek przyniósł wiele ważnych wynalazków, które zmieniły życie ludzi. Dzięki kolei żelaznej (pociągom) oraz statkom parowym można było szybciej, wygodniej i bezpieczniej podróżować oraz przewozić towary. Telegraf, a potem także telefon i radio pozwalały szybko przekazywać informacje. Świat stał się mniejszy, łatwiejszy do poznania, a życie ludzi w różnych miejscach – podobne.
Porównać dwie ilustracje.
Porównać życie w przeszłości z teraźniejszością.
Jakie negatywne skutki przyniosły XIX‑wieczne wynalazki?