RhV1j0Qa6cwFB
Zdjęcie przedstawia panoramę Barcelony. W środku kadru znajduje się kościół Sagrada Familia, a nad nim górują trzy budowlane żurawie.. Na drugim planie, za zabudowaniami miasta znajduje się Atlantyk.

Pluralizm modeli relacji Kościoła i państwa. Państwa wyznaniowe

Świątynia katolicka Sagrada Familia w Barcelonie
Źródło: suetot, domena publiczna.

Materiał jest częścią serii „Inne spojrzenie”.

Znane są dwie wersje państw wyznaniowych: tradycyjna (zwana też zamkniętą) i zmodernizowana (zwana otwartą). W państwie wyznaniowym w wersji tradycyjnej pojawia się jedna religia bądź jeden Kościół, które stanowią religię oficjalną, lub też Kościół państwowy zostaje uznany za jedynie prawdziwy. Zwykle jest to unormowane w konstytucji lub umowie konkordatowej (w przypadku wyznania katolickiego). Kościół taki korzysta z różnego rodzaju wsparcia finansowego ze źródeł publicznych. Inne zaś religie mają jedynie status religii tolerowanych.

Wersja zmodernizowana pozbawiona jest statusu religii jedynie prawdziwej, jej oficjalne uznanie jako jednej religii narodu następuje na podstawie kryteriów kulturowych. W tym przypadku również mamy do czynienia z subwencjonowaniem określonego Kościoła przez państwo. Mocniejsze są natomiast gwarancje wolności religijnej bazującej na zasadzie równości wszystkich wyznawców wszystkich religii.

Współcześnie forma wyznaniowego państwa tradycyjnego przetrwała przede wszystkim w kulturze niechrześcijańskiej. Przykładem są państwa arabskie. W Europie forma tradycyjna utrzymała się dość długo w Hiszpanii – do 1978 r. (katolicyzm). Forma zmodernizowana występuje w organizmach politycznych opartych na kulturze chrześcijańskiej, np. w Grecji (prawosławie), Anglii (protestantyzm), a także niechrześcijańskiej, np. w Izraelu.

Twoje cele
  • Scharakteryzujesz tradycyjne i zmodernizowane państwo wyznaniowe.

  • Przeanalizujesz cechy obu form państw na przykładzie Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i Grecji.

  • Wykażesz, czym różni się protestanckie państwo wyznaniowe zmodernizowane od prawosławnego.