RJ2UEKwrhwkeg
Zdjęcie przedstawia krajobraz widziany ze wzniesienia, na roztaczający sie poniżej widok. W tle morze, pasma górskie, wyspy. Na pierwszym planie sucha, spalona słońcem ziemia, pokryta pożółkłymi krzaczkami, na której widnieją fragmenty murów i ruiny budowli z kolumnami. Resztki kolumn widnieją jeszcze w dwóch oddalonych od siebie miejscach.

Polis. Miasto‑państwo w Grecji i jego organizacja

Ruiny Delos, polis położonej na niewielkiej wyspie o tej samej nazwie pośrodku Cyklad, archipelagu na Morzu Egejskim. Mityczne miejsce narodzin Apollina i jeden z najważniejszych ośrodków jego kultu.
Źródło: Martin Kraft, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Polis (l.mn. poleis) stanowiła typową (choć nie jedyną) dla Greków formę organizacji społeczeństwa i państwa. Był to wynalazek długowieczny (istniał ok. 1200 lat) i dobrze przyjmował się na różnych terenach: miejsce narodzin i ekspansji ok. 1500 poleis, jakie znamy, stanowił basen Morza Śródziemnego, ale istniały także poleis nad Morzem Czarnym i na Bliskim Wschodzie (aż po rzekę Indus). Tym, co stanowiło o niezwykłej oryginalności polis, była charakterystyczna forma sprawowania władzy, która określiła podstawowe cechy cywilizacji greckiej.

R111QgXqHIgFo1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia. Od 12 do 9 wieku przed naszą erą Wieki Ciemne - okres upadku kultury. Od 9 do 8 wieku przed naszą erą Okres powstania pierwszych poleis. Od 8 do 6 wieku przed naszą erą Wielka kolonizacja Greków. Od 499 do 494 roku przed naszą erą, Powstanie jońskie, początek wojen perskich. Przełom 424 i 423 roku rok przed naszą erą, Narodziny Platona. Od 431 do 404 roku przed naszą erą Wojna peloponeska. 384 rok przed naszą erą Narodziny Arystotelesa. 338 rok przed naszą erą Podbój Grecji przez Filipa drugiego Macedońskiego, koniec" poleis.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele

  • Opiszesz wygląd greckiego miasta i omówisz plan jednej z najsłynniejszych poleis.

  • Scharakteryzujesz „dobrych” i „nędznych” Greków.

  • Wyjaśnisz, dlaczego termin „miasto‑państwo”, którym zwykle tłumaczy się greckie słowo polis, jest jednocześnie trafny i mylący.

Przeczytaj