Współcześnie państwa Europy Zachodniej to skonsolidowane i liberalne demokracje. W państwach tych władzę polityczną zdobywa się w wyniku bezstronnej rywalizacji wyborczej. Rządy państw europejskich szanują równość obywateli wobec prawa, w tym prawa do uczestnictwa w wyborach, i przestrzegają praw i wolności obywatelskich zawartych w dokumentach międzynarodowych.

Współczesne demokracje można określić jako ustabilizowane, ponieważ wzorce zachowań politycznych nabrały cech trwałości i powtarzalności.

Są skonsolidowane, ponieważ metody pozyskiwania i sprawowania władzy oraz egzekwowania odpowiedzialności politycznej uzyskały szeroką akceptację elit i obywateli.

Wreszcie określane są jako liberalne, ponieważ zapewniają podstawową ochronę wolności i praw jednostek oraz mniejszości. Mimo podobieństw w podstawowych zasadach ustrojowych wskazujących na demokratyczny charakter reżimów politycznych współczesnych państw europejskich, różnią się one rozwiązaniami instytucjonalnymi. W różny sposób można scharakteryzować funkcjonowanie systemów partyjnych oraz relacje między legislatywą i egzekutywą. Przyjrzymy się tym różnicom, pamiętając, że wszystkie te instytucje tworzą demokratyczny system rządów.