Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RZnuQUFlOpWa5
Obraz przedstawia bitwę. Żołnierze walczą na koniach. W tle unosi się dym.

Wielka wojna północna i jej następstwa

Louis Caravaque, Bitwa pod Połtawą w 1709 roku, 1717–1718 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Po śmierci Karola Gustawa i zakończeniu II wojny północnej w 1660 r. w Szwecji trwała regencjaregencjaregencja sprawowana przez matkę Karola XI, a 12 lat później młody następca tronu objął samodzielne rządy. Do jego zasług należało utrzymanie zdobytych na Duńczykach północnych wybrzeży Sundu, wprowadzenie absolutyzmu oraz reforma armii. Wywołało to opór tamtejszej szlachty, której przywódcy zaczęli szukać wsparcia za granicą. Sojuszników upatrywano w niechętnej Szwedom Danii oraz Rosji i elektorze saskim Auguście II Wettinie, który od 1697 r. panował, jako król, w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W tym samym roku król Szwecji zmarł, a tron objął jego 15‑letni syn Karol XII. Licząc na łatwe zwycięstwo, w latach 1698–1699 konkurenci zawarli antyszwedzki alians. Doprowadził on do wybuchu III wojny północnej, nazywanej wielką.

regencja
R1O46cJPFVfrl1
Linia chronologiczna. 1682–1725. Panowanie Piotra Wielkiego w Rosji. 1697–1718. Panowanie Karola XII w Szwecji. 1700–1721. III wojna północna. 1655–1660. Potop szwedzki. 1697–1706. Panowanie Augusta II Mocnego w Rzeczypospolitej. 13.02.1706. Bitwa pod Wschową. 24.09.1706. Zawarcie pokoju w Altranstadt. 1709. Odzyskanie władzy przez Augusta II Mocnego. 8.07.1709. Bitwa pod Połtawą. 10.09.1721. Podpisanie traktatu w Nystad. 1756–1763. Wojna siedmioletnia.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Przeanalizujesz, w jaki sposób młody szwedzki król poradził sobie z sąsiadami spiskującymi przeciwko niemu.

  • Wyjaśnisz, dlaczego Piotrowi I zależało na zyskaniu terenów nad Bałtykiem i w jaki sposób stały się one dla Rosji „oknem na świat”.

  • Opiszesz skutki wielkiej wojny północnej i wytłumaczysz, dlaczego oznaczała schyłek starych potęg europejskich i wzrost znaczenia nowych.