Zdjęcie okładkowe (poglądowe) wirującego bączka zabawki. Bączek składa się z płaskiej, poziomej powierzchni w kształcie okręgu ze szprychami i prostopadłego bolca przechodzącego przez środek tej powierzchni. Bolec ustawiony jest pionowo. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Jak działa klin, równia i śruba?".
Zdjęcie okładkowe (poglądowe) wirującego bączka zabawki. Bączek składa się z płaskiej, poziomej powierzchni w kształcie okręgu ze szprychami i prostopadłego bolca przechodzącego przez środek tej powierzchni. Bolec ustawiony jest pionowo. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Jak działa klin, równia i śruba?".
Jak działa klin, równia i śruba?
Czy to nie ciekawe?
Przy pomocy długiej deski i ciężkiej kuli Galileusz był w stanie obalić błędne twierdzenia Arystotelesa, które przez prawie dwa tysiące lat były uważane za zgodne z prawdą. Otóż Arystoteles na drodze rozumowania doszedł do wniosku, że ciała o większej masie spadają szybciej – a Galileusz przeprowadził eksperymenty, które temu zaprzeczyły! Ale sama równia pochyła to nie tylko historyczna ciekawostka – spotykasz się z nią każdego dnia, ot choćby korzystając ze… śrub!
Roc3ultv42DVc
Rys. a. Rysunek przedstawia dziewięć identycznych pionowych prostokątów narysowanych czarną kreską. Prostokąty narysowane są w taki sposób, że podstawę "konstrukcji" stanowi pięć prostokątów obok siebie stykających się dłuższymi bokami. Na nich ustawione są trzy prostokąty, jeden obok drugiego, przy czym zewnętrzny prostokąt narysowany jest nad prawym prostokątem w szeregu dolnym. Ostatni prostokąt narysowany jest nad prawym prostokątem w rzędzie środkowym. Prostokąty rzędu drugiego stykają się podstawami z górnymi krawędziami prostokątów narysowanych najniżej. Najwyższy prostokąt styka się podstawą z górną krawędzią prawego prostokąta w rzędzie drugim. Prawy, górny wierzchołek górnego prostokąta oznaczono punkt wielką literą A, a lewy, górny wielką literą D. Dolne wierzchołki oznaczono kolejno lewy wielką literą E, prawy wielką literą C. Lewy, górny wierzchołek lewego prostokąta w drugim rzędzie oznaczono wielką literą B. Dolne krawędzie prostokątów w drugim rzędzie opisano kolejno: lewa lewego prostokąta wielką literą N, prawa lewego prostokąta wielką literą G, Prawa środkowego prostokąta wielką literą H, a prawa prawego prostokąta wielką literą I. Dolne wierzchołki prostokątów w rzędzie najniższym opisano kolejno: prawy prawego prostokąta wielką literą O, Prawy lewego prostokąta wielką literą Q, lewy lewego prostokąta wielką literą R. Po lewej stronie podstaw prostokątów dolnego rzędu widać punkt wielka litera P. Punkty wielka litera A, wielka litera O i wielka litera P połączono czarnymi odcinkami tworząc trójkąt prostokątny. Do przeciwprostokątnej tego trójkąta należą jeszcze punkty wielka litera F i wielka litera B.
Rys. a. Fragment pracy Galileusza z wykorzystaniem równi pochyłej.
Twoje cele
W tym materiale:
dowiesz się, czym jest równia pochyła, klin i śruba,
zrozumiesz, jak te maszyny proste wykorzystywane są w codziennym życiu,
zastosujesz wzory opisujące działanie równi pochyłej, klinu i śruby do obliczenia sił działających na te obiekty.