Tradycja pozytywistycznej pracy u podstaw, w XIX w. zapoczątkowanej i najszerzej rozwiniętej w zaborze pruskim, bez wątpienia przyczyniła się do sukcesu jednego z niewielu zwycięskich polskich powstań – powstania wielkopolskiego. Dzięki ekonomicznemu i edukacyjnemu przygotowaniu ludności, a także rozwojowi kulturalnemu Polacy na tym terenie stanowili świadomą narodowo oraz solidarną grupę. W 1917 r. w Poznaniu pochód z okazji rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki zgromadził 15 tys. osób, a w 1918 r. zdołano utworzyć Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego. Kiedy 26 listopada 1918 r. do Poznania przybył Ignacy Paderewski, Wielkopolanie byli już gotowi do walki i przejęcia władzy.