Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RdYBGtqCgKdIn
Zdjęcie przedstawia osobę zapisującą na tablicy równania różniczkowe.

Funkcje, czyli określanie zależności

Źródło: Thisisengineering RAEng, dostępny w internecie: www.unsplash.com.

Na początku naszych rozważań o funkcjach warto przyjrzeć się przykładowi dotyczącemu problemu, którego badanie stało się źródłem nowoczesnej nauki.

R1TXYgIUHmi7I1
Galileusz; właściwie Galileo Galilei (ur. 15 lutego 1564 w Pizie, zm. 8 stycznia 1642 w Arcetri)
Źródło: Ottavio Leoni, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/, domena publiczna.

Według opowieści Galileusz upuszczał z krzywej wieży w Pizie kamienie, aby wykazać, że czas ich spadania nie zależy od ich masy. Zależność wysokości od kwadratu czasu znana już była przed Galileuszem. Wiedział o niej np. Mikołaj z Oresme (1320‑1382), francuski uczony i biskup.

RSiFCfFbxUgig
Ilustracja przedstawia krzywą wieżę w Pizie w słoneczny dzień. U stóp wieży widać wielu turystów oglądających ją z bliska. Ze szczytu wieży zrzucono kamień. Pod kamieniem naniesiono pionowy wektor o zwrocie w dół wskazujący tor i kierunek spadania kamienia., , , , ,
Krzywa Wieża w Pizie
Źródło: Jarosław Żugaj, dostępny w internecie: https://pixabay.com/pl/.

Kamień upuszczony przez Galileusza z wysokości 50 metrów z krzywej wieży w Pizie po nieco ponad trzech sekundach upada na ziemię. Istnieje ścisła zależność pomiędzy czasem t, jaki upłynął od upuszczenia kamienia, a wysokością ht, na jakiej w danej chwili kamień się znajduje.

Twoje cele
  • Opiszesz funkcję słowami, za pomocą wzoru, grafu, wykresu, zbioru par uporządkowanych lub tabeli.

  • Dobierzesz sposób opisu funkcji w zależności od rodzaju funkcji.