Konwencja powieści realistycznej drugiej połowy XIX wieku pozwalała na poznawanie bohaterów przede wszystkim poprzez obserwację ich zachowań i interpretację ich słów. Wgląd w mechanizmy psychiczne leżące u podstaw działań postaci stał się możliwy dzięki powieści psychologicznej.

Jej reguły gatunkowe, zrealizowane przez Marię Kuncewiczową w Cudzoziemce, pozwalają czytelnikowi wejść w rolę badacza ludzkiej psychiki i poprzez analizę traum, lęków i kompleksów Róży Żabczyńskiej odkryć przyczyny jej życiowych niepowodzeń.