R1Y4y9Kn4vOHy
Zdjęcie przedstawia mosiężne popiersia rosyjskich polityków. Na pierwszym planie widać Władimira Putina, Włodzimierza Lenina i Józefa Stalina.

System polityczny ZSRS

Źródło: domena publiczna.

Materiał jest częścią serii „Inne spojrzenie”.

W październiku 1917 roku w Rosji władza „leżała na ulicy”. Już wojna japońsko‑rosyjska i rewolucja 1905 roku obnażyły dramatyczną słabość państwa rządzonego przez cara Mikołaja II. W lutym doszło do obalenia samodzierżawnego caratu opartego na relacjach feudalnych. Jednak demokratyczny Rząd Tymczasowy księcia Gieorgija Lwowa, a potem Aleksandra Kiereńskiego wskutek braku poparcia społecznego nie odważył się podjąć zdecydowanych kroków wobec problemów na frontach I wojny światowej, upadającej gospodarki i zaglądających w oczy milionów Rosjan biedy i głodu.

Rząd ten działał w okresie dwuwładzy i głównymi jego przeciwnikami byli walczący o władzę bolszewicy. Kryzys państwa okazał się dużo głębszy, niż początkowo wydawało się partiom pragnącym realizować zobowiązania carskiej Rosji wobec państw walczących w czasie I wojny. Partią najbardziej zainteresowaną przejęciem władzy w Rosji była Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji w odłamie bolszewickim. To właśnie jej przedstawiciele prowadzili działania propagandowe, wpajając negatywny wizerunek tymczasowych władz Rosji. Wykorzystali chaos, który zapanował w listopadzie 1917 r. (według kalendarza juliańskiego z 24 na 25 października rozpoczęła się rewolucja październikowa) i sięgnęli po władzę. Po wygranej rewolucji bolszewicy rozpoczęli zmiany w systemie politycznym państwa. Zaczęli budowę totalitaryzmu. Miał to być początek rewolucji ogólnoeuropejskiej, która zatrzymała się na granicy z II Rzeczpospolitą.

Twoje cele
  • Przeanalizujesz teksty trzech konstytucji uchwalonych w Związku Sowieckim.

  • Ocenisz różnice między zapisami konstytucji a rzeczywistymi prawami obywatelskimi w republikach.

  • Scharakteryzujesz autonomię republik sowieckich.