Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1QG0CCwWv8cF
Ilustracja przedstawia kilku mężczyzn w mundurach jadących na koniach. Na ich czele widać młodego mężczyznę ubranego w jasny strój, trzymającego w górze czapkę i pozdrawiającego stojący dalej tłum żołnierzy. Większość z nich trzyma w rękach kosy, przy bokach mają szable. W środku tego tłumu powiewa sztandar. Cała scena odgrywa się na trawiastym, pagórkowatym terenie, z pojedynczymi drzewami.

Insurekcja kościuszkowska i III rozbiór Polski

Kościuszko z kosynierami
Źródło: Wikipedia.org, domena publiczna.

Po klęsce wojny w obronie Konstytucji 3 maja w 1792 r. oraz drugim rozbiorze Polski, do którego doszło rok później, działacze sejmowego stronnictwa patriotycznego i twórcy ustawy zasadniczej schronili się w Dreźnie. Stamtąd inspirowali organizowanie spisków niepodległościowych na ziemiach polskich. Jednocześnie czyniono zabiegi, by uzyskać pomoc zbrojną ze strony Francji, która od 1792 r. toczyła wojnę z Austrią i Prusami. Próba ta skończyła się to fiaskiem, bo politycy francuscy nie zamierzali narażać się na konflikt z Rosją.

Tymczasem targowiczanie wprowadzali własne porządki w polskiej armii, zamierzali też zredukować ją o połowę, zgodnie z sugestiami Rosji. Jednocześnie polscy i litewscy oficerowie oraz działacze przygotowywali zbrojne wystąpienie wobec Rosji. Powstanie wybuchło na wiosnę 1794 roku.

R3Ja9mki94Z2M1
Linia chronologiczna przedstawia okres od 1791 do 1795 roku. 3 maja 1791 roku miało miejsce uchwalenie Konstytucji 3 maja. 18 maja 1792 roku zawiązanie konfederacji targowickiej. W 1793 roku drugi rozbiór Polski. Od 17 czerwca do 23 listopada 1793 roku obradowanie Sejmu grodzieńskiego. 17 października 1793 roku zawarcie przymierza Rzeczpospolitej z Rosją. 12 marca 1794 roku rozpoczęcie marszu brygady Madalińskiego do Krakowa. 24 marca 1794 roku odczytanie na rynku krakowskim aktu powstania i wybuch powstania kościuszkowskiego. 4 kwietnia 1794 roku bitwa pod Racławicami. 16 listopada 1794 roku upadek powstania. W 1795 roku trzeci rozbiór Polski.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Opiszesz, jakie były przyczyny insurekcji kościuszkowskiej.

  • Scharakteryzujesz przebieg powstania kościuszkowskiego.

  • Przeanalizujesz poglądy historyków na przyczyny III rozbioru Polski i ustosunkujesz się do nich.