RA59Fmms6zvS4
Fotografia przedstawia dwóch mężczyzn stojących na skraju lasu. Jeden z nich jest dojrzały, drugi w sile wieku. Obok nich stoi nagrobek w kształcie ściętego ostrosłupa. Na jego szczycie stoi rzeźba wyobrażająca Chrystusa dźwigającego krzyż. Pod rzeźbą znajduje się monogram IHS. Niżej umieszczono płaskorzeźbę przedstawiającą ukrzyżowanego Chrystusa. Obok grobu stoją dwa duże kamienie. Wokół rosną sosny.

„Jasna legenda” – o powstaniu styczniowym w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej

Klemens i Jan Bohatyrowiczowie przy grobie Jana i Cecylii, lata 80. XIX w. Zdjęcie z kolekcji Elizy Orzeszkowej
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Nad Niemnem pisze się powoli. Powieść będzie trzytomowa i jeżeli nie piękna, to przynajmniej pełna rzeczy bardzo nowych. Głównym źródłem jej wątku jest powstanie 1863 roku. Obchodzenie cenzury także pisanie utrudnia - zwierzała się Eliza Orzeszkowa w jednym z listów pisanych do przyjaciela Leopolda Méyeta. W 1888 roku pisarka uczciła rocznicę wybuchu powstania styczniowego wydaniem Nad Niemnem. Dzieje powstańczej mogiły uczyniła ideowym lejtmotywem swojej wielkiej powieści.

Twoje cele

  • scharakteryzujesz stosunek Elizy Orzeszkowej do powstania styczniowego,

  • wyjaśnisz, z czym było związane oraz na czym polegało zastosowanie mowy ezopowej w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej,

  • przeanalizujesz wybrane fragmenty powieści odnoszące się do powstańczego zrywu z 1863 roku,

  • scharakteryzujesz powstańców ukazanych przez Elizę Orzeszkową w jej dziele.

Przeczytaj