RG2h9RQOrhP7F
Zdjęcie przedstawia krajobraz i niewielkiego ptaka siedzącego na bezlistnej gałęzi.

Zza świata szła noc, rozpacz i śmierć… Obraz klęski powstania w Rozdzióbią nas kruki, wrony Stefana Żeromskiego

Źródło: Pixabay, domena publiczna.

W pierwszym wydaniu (z 1894 roku) opowiadanie Stefana Żeromskiego Rozdzióbią nas kruki, wrony nosiło podtytuł Bajka. Czy, podążając tropem gatunkowym, powinniśmy w nim szukać morału?

Sławomir Sobieraj Etos powstania styczniowego jako fundament koncepcji odrodzenia państwa i narodu w twórczości Stefana Żeromskiego

Pojawiające się w nim [tytule] słowa „Rozdzióbią nas kruki, wrony…” nie muszą być zatem wyłącznie elegijną pieśnią wajdelotywajdelotawajdeloty opiewającego tragizm dokonanej (dokonującej się) zagłady narodu, można traktować je również jako rodzaj przestrogi, umieszczonej na początku złej bajki, która źle się kończy.

etos Źródło: Sławomir Sobieraj, Etos powstania styczniowego jako fundament koncepcji odrodzenia państwa i narodu w twórczości Stefana Żeromskiego, „Inskrypcje” 2016, nr 2, s. 49–50.

Czy opowiadanie Żeromskiego rzeczywiście „źle się kończy”? A może, jak pisze dalej Sławomir Sobieraj:

Sławomir Sobieraj Etos powstania styczniowego jako fundament koncepcji odrodzenia państwa i narodu w twórczości Stefana Żeromskiego

[...] należałoby odczytywać tytuł inaczej, z przeczeniem: „Nie rozdzióbią nas kruki, wrony…”. „Nie rozdzióbią” nas – jeśli nie poddamy się oportunistomoportunistaoportunistom i zdrajcom, jeśli zadbamy o świadomość narodową chłopów. Albo też można czytać przestrogę wprost: Zatracimy się jako naród, jeśli nie spełnimy wymagań jedności i wiary w swoją niezależną egzystencję.

etos Źródło: Sławomir Sobieraj, Etos powstania styczniowego jako fundament koncepcji odrodzenia państwa i narodu w twórczości Stefana Żeromskiego, „Inskrypcje” 2016, nr 2, s. 49–50.
wajdelota
oportunista
Twoje cele
  • Zinterpretujesz tytuł opowiadania Stefana Żeromskiego Rozdzióbią nas kruki, wrony.

  • Przeanalizujesz fragmenty opowiadania Rozdzióbią nas kruki, wrony, zwracając uwagę na ukazany w nim obraz klęski powstania styczniowego.

  • Wskażesz elementy obrazowania: realistycznego, naturalistycznego, symbolicznego i ekspresjonistycznego

  • Wyjaśnisz, na czym polega deheroizacja powstania styczniowego dokonana w opowiadaniu Stefana Żeromskiego.

  • Porównasz opis śmierci głównego bohatera opowiadania Stefana Żeromskiego Rozdzióbią nas kruki, wrony z innymi opisami śmierci powstańców.

1
2