Skąd bierze się podobieństwo postaci i zdarzeń, zauważane w mitologiach różnych kultur? Czy powtarzalność motywów, tematów i symboli wynika z archetypowych wyobrażeń tkwiących w nieświadomości zbiorowej, a więc wspólnych dla wszystkich ludzi?

Carl Gustaw Jung, twórca psychologii głębi, zauważył, że pewne typowe obrazy i związki są wspólne dla różnych kultur, a te same motywy, które występują w mitach, spotykamy także w fantazjach, snach i urojeniach współczesnego człowieka. Uznał, że dowodzi to istnienia archetypów. Opisywał je jako nieświadome praformy, stanowiące część struktury psyche. Te pierwotne wzorce, jak archetyp Herosa, archetyp Matki czy Starego Mędrca, przejawiają się w mitach. Emocje, które wywołują tzw. sytuacje graniczne, jak niebezpieczeństwo, śmierć czy narodziny, zostają przekształcone w opowiadania o fantastycznej treści, oparte na podobnych schematach i nasycone podobną symboliką.