Ilustracja przedstawia trzy obrazy krwinek. Na pierwszej znajduje się kilka czerwonych form o falistym, nieregularnym konturze. Druga ilustracja przedstawia czerwone, okrągłe oraz owalne formy. Każda ma małe wklęśnięcie w środku. Na trzecim obrazku są czerwone, okrągłe i nerkowate formy. W jednej widoczne jest pęknięcie, z którego wydostaje się niebieska ciecz. Każda z nich ma ledwo widoczne wklęśnięcie w środku.
Osmoza – specjalny rodzaj dyfuzji
Na ilustracjach przedstawiono obraz krwinek umieszczonych w roztworach o różnym stężeniu. W roztworze hipertonicznym (pierwszy schemat) woda z krwinek wypływa, a krwinki kurczą się, zmieniając swój kształt. Jeśli zaś krwinki umieścimy w roztworze hipotonicznym (trzeci schemat), woda napływa do komórek, powodując nawet ich rozerwanie (hemolizę).
Źródło: LadyofHats, Wikimedia Commons, domena publiczna.
Osmoza jest zjawiskiem zachodzącym spontanicznie pomiędzy dwoma roztworami oddzielonymi membraną półprzepuszczalną (błoną biologiczną). Zachodzi we wszystkich organizmach żywych. Na czym polega ten proces i dlaczego jest kluczowy dla regulacji gospodarki wodno‑elektrolitowej komórki?
Twoje cele
Wyjaśnisz pojęcie osmozy.
Scharakteryzujesz roztwór izo-, hipo- i hipertoniczny.
Wskażesz wpływ stężenia roztworu na umieszczone w nim komórki roślinne i zwierzęce.
Wyciągniesz wnioski na temat tego, jak różnice w budowie wpływają na różnice w zachowaniu się komórek roślinnych i zwierzęcych w roztworze hipotonicznym i hipertonicznym.