RA1Yp9rXdWVrY
Ilustracja przedstawia trzy postaci, które leżą na ziemi. Są to mężczyźni, dwaj z nich mają zamknięte oczy. Obok leży upieczona kaczka oraz ugotowane jajko z nożem w środku.

Utopie społeczne

Pieter Bruegel
Źródło: domena publiczna.

Źródłem utopii jest myślenie, które biegnie w przestrzeni pomiędzy tym, co jest, i  tym, co powinno być. Utopia wyraża więc z jednej strony sprzeciw wobec tego, co zastane, z drugiej zaś kreśli obraz tego, co pożądane. Pojęcie utopii pochodzi od Tomasza Morusa, który wydał w 1516 roku dzieło pt. Książeczka zaiste złota i niemniej pożyteczna jak przyjemna o najlepszym ustroju państwa i nieznanej dotąd wyspie Utopii. Tytuł ten zawiera pewną dwuznaczność, ponieważ greckie ou‑topos oznacza miejsce nieistniejące, zaś eu‑topos miejsce dobre. Trudno rozstrzygnąć, które znaczenie miał na uwadze autor. Może oba naraz? Wówczas utopia oznaczałaby nieistniejące, dobre miejsce, ale również wzór, który może i powinien być zrealizowany. Utopie warto poznawać przede wszystkim jako wyraz odwagi myślenia przekraczającego to, co oczywiste i codzienne, oraz odkrywającego to, co nieznane i dziwne.

Twoje cele
  • Zapoznasz się z właściwościami utopii.

  • Podasz cechy charakterystyczne dla myślenia utopijnego.

  • Poznasz dzieła opisujące utopijne systemy państwowe.