Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R14XzasMrGaGO
Obraz przedstawia bitwę. Bitwa odbywa się nad rzeką.

Batalia o „ziemie ruskie”. Wojny z Moskwą

Bitwa pod Orszą.
Źródło: autor nieznany, ok. 1525–1530, Wikimedia Commons, domena publiczna.

W nocy z 7 na 8 września 1514 r. armia polsko‑litewska pod dowództwem hetmana Konstantego Ostrogskiego w okolicach Orszy przeprawiła się po dwóch mostach pontonowych, zbudowanych z beczek po piwie i winie, na drugi brzeg Dniepru. O godzinie 9 rano siły Ostrogskiego znalazły się na wyznaczonych pozycjach. Naprzeciwko siebie stanęły dwie wielkie (liczące po kilkanaście tysięcy żołnierzy) armie: polsko‑litewska i moskiewska.

Długo zwlekano z rozpoczęciem ataku. Moskale nie byli gotowi na bitwę, zlekceważyli też chyba przeciwnika. Ostatecznie Litwini i Polacy rozgromili wroga, a uciekające wojska moskiewskie ścigali aż do odległej o kilka kilometrów rzeki Kropiwna. Echa polsko‑litewskiego zwycięstwa odbiły się w całej Europie, rozsławili je poeci i malarze. Był to pierwszy od dłuższego czasu tryumf odniesiony nad napierającym ze wschodu sąsiadem.

RopMOSlxrYftW1
Linia chronologiczna. 1223. Bitwa pod Kałką armii mongolskiej i ruskiej. 1315–1341. Okres rządów Giedymina w państwie litewskim. 1345–1377. Okres rządów Olgierda w państwie litewskim. 1462. Objęcie tronu księstwa moskiewskiego przez Iwana Srogiego. 1492. Rozpoczęcie wojen litewsko‑moskiewskich. 1507. Koronowanie Zygmunta Starego na króla Polski. 1.07.1569. Zawarcie Unii Lubelskiej, powstanie Rzeczpospolitej Obojga Narodów. 8.09.1514. Bitwa pod Orszą.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wyjaśnisz, dlaczego w przypadku Litwy wykorzystywanie słabości sąsiada w dłuższej perspektywie okazało się nieopłacalne.

  • Ocenisz, do jakiego stopnia Moskwa osiągnęła sukces w polityce „zbierania ziem ruskich”.

  • Określisz, jaką wymowę ma postać Stańczyka, królewskiego błazna, na obrazie „Stańczyk na dworze królowej Bony po utracie Smoleńska” Jana Matejki.