Prawdziwe imię Konfucjusza brzmiało Qiu, co znaczy: „pagórek”. Jego ojciec zmarł, kiedy Qiu miał trzy lata. Matka wychowywała go samotnie, a on sam od dziecka musiał ciężko pracować, by zapewnić sobie jakikolwiek byt. Żył w epoce niestabilnej politycznie. Chiny podzielone były na państewka, które zajadle walczyły o dominację. Jednym z nich było państwo Lu, gdzie Qiu przyszedł na świat. Jego upór i determinacja w zdobywaniu wiedzy zaowocowały karierą urzędniczą. Jednakże bunty w państwie Lu doprowadziły do tego, że udał się na emigrację i do końca życia tułał po sąsiednich królestwach, próbując zainteresować tamtejszych władców swoimi koncepcjami. Nie jest paradoksem to, że człowiek, który nie miał rodziny, postawił rodzinę w centrum swojej filozofii; nie jest też nim to, że żyjąc w chaotycznych i brutalnych czasach, jako ideał widział humanistyczne i scentralizowane społeczeństwo, działające według idealnego wzorca Tian, czyli nieba.