R1CikNVcrQQLR
Zdjęcie przedstawia ulicę powojennego miasta. Po ulicy w jedną i drugą stronę jadą tramwaje złożone z kilku wagonów. Obok przejeżdżają samochody. Na chodnikach idą ludzie. Przy ulicy stoją zniszczone kamienice, z których pozostały tylko partery. W tle widoczne są zachowane zabudowania miejskie.

„Bitwa o handel”. Gospodarka planowana

„Parterowa” Marszałkowska w latach 50. XX w.
Źródło: Franciszek Karasiewicz, Warszawa 1945–1966, Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa” i Redakcja Tygodnika „Stolica”, Warszawa 1967, p. 113, Wikimedia Commons, domena publiczna.

Pierwszym i najbardziej palącym problemem gospodarczym była odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych. Sama Warszawa należała do najbardziej zniszczonych podczas wojny miast w Europie. Całkowicie zburzona została prawie połowa wszystkich budynków, a w samym centrum – aż 75 proc. Odbudowa kraju stała się szybko jednym z najważniejszych elementów planów gospodarczych, a jej postępy pozwoliły na zyskanie pewnego poparcia społecznego dla poczynań nowych władz. Równocześnie zaczęto wprowadzać zmiany gospodarcze charakterystyczne dla krajów socjalistycznych. Władzom państwowym, czyli partyjnym, podporządkowano – wzorem ZSRS – całą gospodarkę: rolnictwo, przemysł i handel.

RZId6CJx0qdGr1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia. 1939–1945: II wojna światowa. 1943: utworzenie organizacji UNRRA. 3 stycznia 1946: uchwalenie ustawy o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej. 1947: rozpoczęcie zimnej wojny. 5 czerwca 1947: przedstawienie Planu Marshalla. 1947–1949: trzyletni plan odbudowy gospodarczej. 4 kwietnia 1948 — 30 czerwca 1952: realizowanie Programu Odbudowy Europy. 25 stycznia 1949: utworzenie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. 5 marca 1953: śmierć Stalina. 1956–1970: rządy Władysława Gomułki w PRL.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wyjaśnisz, jak budowano socjalistyczną gospodarkę.

  • Przeanalizujesz, w jaki sposób nowe władze podeszły do kwestii gospodarczych i dlaczego wydały „bitwę o handel”.

  • Opiszesz, co czekało Polaków próbujących mimo wszystko rozwijać prywatną działalność.

  • Wyjaśnisz znaczenie pojęć związanych z sytuacją gospodarczą po II wojnie światowej.