Na Wolne Miasto Kraków, potocznie nazywane też Rzecząpospolitą Krakowską, składały się Kraków, trzy inne miasta i 224 wsie. Jego teren obejmował nieco ponad 1 tys. km2 zamieszkany przez 88 tys. ludzi. Na arenie międzynarodowej reprezentować go miały wspólnie trzy państwa zaborcze, a stosunki wewnętrzne regulowała konstytucja z 1818 roku. Zgodnie z nią władzę wykonawczą sprawował Senat Rządzący, na czele którego do 1831 r. stał konserwatywny hrabia Stanisław Wodzicki, władzę ustawodawczą natomiast powierzono pochodzącemu z wyboru Zgromadzeniu Reprezentantów.

Walcząc z opozycją w Zgromadzeniu, Stanisław Wodzicki nie zawahał się w 1827 r. odwołać do zbrojnej pomocy zaborców, ci zaś sześć lat później również wprowadzili swe wojska do Krakowa. W 1835 r. Prusy, Rosja i Austria uzgodniły, że w razie rozruchów Wolne Miasto Kraków zostanie zlikwidowane, a jego terytorium przyłączone do monarchii habsburskiej. Okazja nadarzyła się kilkanaście lat później, w roku 1846.