RNqjhj2tzYTu8
Zdjęcie przedstawia most Poniatowskiego. Idzie po nim grupa mężczyzn w mundurach wojskowych. Na czele gruby idzie marszałek Józef Piłsudski. Mężczyzna ma czapkę z daszkiem, mundur, medal na piersi oraz bujne wąsy. W tle za grupą znajdują się trzej mężczyźni w garniturach i płaszczach. Za barierką mostu widoczna jest rzeka.

Zamach majowy i rządy sanacji. Konstytucja kwietniowa

12 maja 1926, marszałek Józef Piłsudski przed spotkaniem z prezydentem RP Stanisławem Wojciechowskim na moście Poniatowskiego.
Źródło: Marian Fuks, Wikimedia Commons, domena publiczna.

Pod koniec 1925 r. wskutek problemów gospodarczych – rosnącego bezrobocia, spadku produkcji rolnej i wzrostu cen żywności – został zdymisjonowany rząd Władysława Grabskiego. Z kryzysem nie radziły sobie także kolejne gabinety. W maju następnego roku, po zaledwie kilku miesiącach funkcjonowania, upadł rząd Aleksandra Skrzyńskieg. Przez kilka następnych dni, podzielony i skłócony, parlament nie był w stanie powołać nowej rady ministrów. Partykularyzm partyjny i polityczne walki opinia publiczna postrzegała jako niezrozumiałe przepychanki i chaos w kręgach władzy. Obywatele uważali, że sprawy państwowe znalazły się na dalszym planie niż doraźne korzyści polityków. W tym samym tonie wypowiadał się marszałek Piłsudski, który od chwili uchwalenia konstytucji marcowej w 1921 r. wycofał się z czynnej polityki, natomiast chętnie komentował życie publiczne. Swoje spostrzeżenia wyrażał, nie przebierając w słowach, ku oburzeniu adwersarzy, a ku entuzjazmowi społeczeństwa. Napięcie w kraju narastało, a Piłsudski coraz częściej myślał o powrocie do polityki i zaprowadzeniu porządku wśród rządzących.

RuRgqRFWC7TUd1
Linia chronologiczna. 20 grudnia 1922: wybranie Stanisława Wojciechowskiego na prezydenta. 12–15 maja 1926: przewrót majowy. 14 maja 1926: Ustąpienie S. Wojciechowskiego i W. Witosa z pełnionych funkcji. 31 maja 1926: wybranie Piłsudskiego na prezydenta RP, odmowa przyjęcia stanowiska przez Marszałka. 1 czerwca 1926: wybranie Ignacego Mościckiego na prezydenta RP. 4 sierpnia 1926: ogłoszenie noweli sierpniowej. Listopad 1930: wybory brzeskie. 1934: założenie Obozu Narodowo‑Radykalnego. 12 lipca 1934: otwarcie obozu odosobnienia w Berezie Kartuskiej. 23 kwietnia 1935: uchwalenie konstytucji kwietniowej. 12 maja 1935: śmierć marszałka Józefa Piłsudskiego. 1 września 1939: rozpoczęcie drugiej wojny światowej.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Opiszesz przebieg zamachu majowego.

  • Wyjaśnisz, czym była sanacja.

  • Przeanalizujesz, dlaczego przeciwnicy oskarżali Józefa Piłsudskiego o zapędy dyktatorskie.